عجيب ترين/ همه ما کلوسئوم، تاجمحل و ديوار بزرگ چين را ميشناسيم. اما بناهاي شگفتانگيزي هم در سراسر دنيا وجود دارند که شايد بسياري از ما از وجود آنها اطلاعي نداشته باشيم. در ادامه با عجيبترين همراه باشيد تا به برخي از اين معماري ها بپردازيم.
براي کشف چند نمونه از معماريهاي ناشناختهٔ جهان، به سايت پرسش و پاسخ Quora سر زديم تا با آثار معماري برجستهاي که کمتر شناختهشده، آشنا شويم.
7- کاخ پارلمان، روماني

بزرگترين، گرانترين و سنگينترين بناي مديريت مدني جهان، «کاخ پارلمان» بخارست، به معناي حقيقي يک شگفتي معماري است. «جن هوک» به عنوان يکي از کاربران سايت Qoura ميگويد:
اين بنا که توسط ديکتاتور کمونيست نيکولاي کوسيسکو ساختهشده، به قدري عظيم است که نميتوان از آن عکسي گرفت که ابعادش را درست نشان دهد. هوک يک وکيل است که در اين قصر از اواسط دهه ۹۰ ميلادي کار کرده است.
اين بناي نئوکلاسيک که در سال ۱۹۸۴ ساختهشده، شامل ۱۲ طبقه (به همراه ۸ طبقه زير زمين) و ۳۱۰۰ اتاق با مساحت کلي ۳۳۰٫۰۰۰ متر مربع است. اين پروژه به شکل بيسابقهاي ۳٬۳ ميليارد يورو هزينه دربرداشت و البته براي مردم بخارست به قيمت بخش بزرگي از شهرشان تمام شد. براي ساخت کاخ پارلمان، يک پنجم بخش مرکزي بخارست با خاک يکسان شد. از جمله اکثر محلههاي تاريخي شهر. ميتوان به بيش از ۳۰ کليسا و کنيسه و حدود ۳۰ هزار خانه مسکوني اشاره کرد. هوک ميگويد:
فرشهاي راهراهِ طبقه همکف که راهروهاي عريض را پوشش ميدهد؛ در زمان ساخت بنا و در داخل آن بافته شدهاست. بافت آنها خارج از قصر و آوردنشان به داخل به دليل حجم عظيم اين فرشها مقرونبهصرفه نبود.
6- مسجد بزرگ جن، مالي

مسجد بزرگ جن، ساختهشده در سال ۱۹۰۷ ميلادي، بزرگترين بناي گلي جهان به حساب ميآيد که تقريباً تمام آن با خشتهاي پخته شده زير نور آفتاب، شن، ساروج گلي و گچ ساختهشدهاست. اين بنا به عنوان يکي از بزرگترين دستاوردهاي معماري سبک سوداني-ساحلي به حساب ميآيد. اين مسجد در سال ۱۹۸۸ به عنوان ميراث جهاني در يونسکو به ثبت رسيده است. سه منارهٔ مسجد با شاخههاي نخل تزئين شده که در زمان داربست زدن براي تعمير ساليانه دوبرابر ميشود. اين سنتي است که مردم محلي در ماههاي آپريل و مِي طي يک فستيوال انجام ميدهند. آبيشک لامبا، يکي از کاربران Quora ميگويد:
گرماي بيرحم تابستان شمال آفريقا باعث ترک خوردن بنا ميشود و به مرور آن را سست ميکند. قبل از اينکه باران سالانه شروع به باريدن کند، مردم محلي تمام بنا را با گِل يک تالاب خشک شده مجدداً مستحکم ميکنند.
5- قلعهٔ درآور، پاکستان

قلعه درآور، شامل ۴۰ دژ متحيرکنندهٔ به شکل مربعي دقيق است که از دل کوير سر بر آوردهاند. در مجموع، ديوارهاي قلعه مساحتي حدود ۱۵۰۰ مترمربع و طولي حدود ۳۰ متر دارند. فيصل خان، از کاربران Qoura، ميگويد:
اين يک بناي بينظير در ميان صحراي کولستان است. اکثر مردم از وجود قلعهٔ درآور باخبر نيستند. حتي بيشتر پاکستانيها نيز از اين امر اطلاعي ندارند.
اين موضوع يک دليل منطقي دارد؛ براي ديدن قلعه، مسافران بايد يک راهنما به همراه ماشين براي سفري يک روزه از بالاپور پاکستان به کوير کولستان و قلعهٔ درآور استخدام کنند. همچنين براي ديدن داخل قلعه نياز به دستور خاص امير يا رهبر منطقه است.
4- چند بائوري، هند

چند بائوريِ راجستان، يکي از ناشناختهترين بناها در هند است که شامل يک بناي مربعي پلهوار با عمق ۱۳ طبقه ميشود و ديوار آن با راهپلههاي دو طرفه خطکشي شدهاست. اين پلهها تا ۳۰ متر پايين ديوار ادامه پيدا ميکنند. جايي که يک استخر از آب سبز زمردي چشم انتظار مهمانها است. مارپيچ خيرهکننده و متقارن پلهها –به گفتهٔ ويپول يادو، به نظر ميرسد که يک راه تمام ناشدني را تا زير زمين ادامه ميدهد. با ۳۵۰۰ پله چند بائوري، يکي از عميقترين و وسيعترينها در نوع خود است. اين بنا توسط شاه چندا از سلسلهٔ نيکومبا بين سالهاي ۸۰۰ و ۹۰۰ بعد از ميلاد طراحي شده بود؛ تا در عين زيبايي، کاربردي نيز باشد. با توجه به شکل ساخت آن کف بنا از بالاي آن خنکتر است که در منطقهٔ گرموخشک راجستان به نظر ضروري ميرسد.
3- استاري موست، بوسني و هرزگوين

اگر هر بناي تاثيرگذار داستاني داشته باشد، «استاري موست» داستانِ يک بازگشت است. هريس کستو نيز از کاربران Qoura ميگويد:
پل کهنه يا به قول محليها، استاري موست، در سال ۱۵۶۶ با ۴۵۶ سنگ محلي توسط معمار عثمان، معمار حجرالدين، ساخته شد و از آن به بعد اين بنا تبديل به قلب تپنده شهر شد.
اين پل گوژپشت در شهر مستار و در تقاطع اين شهر با رود نِرِتوا واقع است. با عرض ۴ متر، طول ۳۰ متر و ارتفاع ۲۴ متر، اين بنا شناختهشدهترين بناي کشور و يکي از بهترين نمونههاي معماري اسلامي در منطقه بالکان است. اما در دههٔ ۱۹۹۰، اين پل به وسيلهٔ نيروهاي بوسني-کروات در جنگ بوسني نابود شد. پس از جنگ، شهر و پل آن دوباره بازسازي شد. کستو ميگويد:
تقريباً ۱۰ سال طول کشيد تا ايدهٔ پل دوباره به زندگي برگردد و در جولاي ۲۰۰۴ يک «پل کهنهٔ جديد بازگشايي شد.
پل از زمان بازسازي تغييراتي کرده، اما هنوز محليها از بالاي آن داخل آب يخ رود نرتوا ميپرند تا شهامت و مهارت خود را به رخ سايرين بکشند. اين موضوع را ميتوان به نوعي يک سنت قديمي در اين منطقه دانست.
2- ديوار بزرگ هند

ايوش مانو نيز که يکي از کاربران Qoura است، ميگويد:
همهٔ ما نام ديوار بزرگ چين را شنيدهايم. اما تعداد کمي ميدانند که هند هم ديوار بزرگ خود را دارد که براي مدت زيادي زير سايهٔ همسايه خود در شرق پنهان بوده است.
از ديوار بزرگ هند، همچنين به عنوان دومين ديوار بزرگ جهان، بعد از ديوار چين نام برده شدهاست. اين ديوار واقع در راجستان، ۳۶ کيلومتر طول دارد و عرضه آن در بعضي نقاط به ۴٬۵ متر هم ميرسد. ديوار بزرگ هند شامل هفت درِ قلعه است. رانا کومبا، يک حکمران محلي، سفارش ساخت اين ديوار را در سال ۱۴۴۳ براي حفاظت از قلعهاش واقع در تپهٔ بالايي داد. مانو ميگويد:
بر اساس افسانههايي که دربارهٔ اين ديوار وجود دارد، با اينکه تلاشهاي بسياري براي بازسازي آن صورت گرفته، اما هنوز نتوانستهاند ديوار را کامل کنند. در نهايت پادشاه از مشاور مذهبي خود کمک ميگيرد و او ميگويد که بايد يک قرباني تقديم شود. داوطلبي جان خود را در اين راه فدا ميکند تا سايرين زنده بمانند. امروز يک دروازهٔ بزرگ در جايي که قرباني مدفون شده بنا کردهاند و عبادتگاهي هم براي مکاني که سرش مدفون شده، ساختهاند.
ديوار در قرن ۱۹ بزرگتر شد و حالا بيش از ۳۶۰ عبادتگاه بين ديوارهايش قرار دارد. اما خود بنا براي باقي جهان هنوز گنجي ناشناخته است.
1- مسجد شيخ لطفالله، ايران

کاربر Quora، «مونا خاتم» اين مسجد را به عنوان شاهکار معماري صفوي ايراني و «يک پژوهش در هارموني تواضع» توصيف ميکند. مسجد خيرهکنندهٔ شيخ لطفالله، واقع در ميدان نقش جهان اصفهان، بين سالهاي ۱۶۰۳ و ۱۶۱۹ و دورهٔ شاه عباس اول ساخته شد. مسجد به افتخار پدرزن شاه، شيخ لطفالله، اينچنين نامگذاري شد. اين مسجد از آن نظر عحيب است که هيچ مناره يا حياطي ندارد. خاتم ميگويد:
اين موضوع احتمالاً به اين دليل است که مسجد براي استفادهٔ عموم ساخته نشده بود. بلکه به عنوان مکان عبادت براي زنان حرم مورد استفاده قرار ميگرفت.
تزئينات داخل مسجد بسيار نفيس است. خاتم ميگويد:
در تزيينات گنبد از کاشيهاي ظريفي استفاده شده که در طول روز از کِرِم تا صورتي، تغيير رنگ ميدهد. داخل محراب از پيچيدگي موزاييکهايي که ديوارها را تزئين ميکنند شگفتزده ميشويد. همچنين سقف بينظيري دارد که کوتاه است و به زردي ميگرايد. اشعهٔ خورشيدي که از چند پنجرهٔ مشبک بالاي ساختمان عبور کرده يک فعل و انفعال همواره متغير از نور و سايه توليد ميکند.
بازار