چطور/ استان لرستان يکي از شورانگيزترين طبيعتهاي ايران را به خود اختصاص داده است. در اين سرزمين پهناور، علاوه بر طبيعت افسونگر، ردپاي تاريخ و هنر ايراني به زيبايي مشهود است و ميتوان از گسترهي جاذبههاي هر گوشهي اين استان لذت برد. بروجرد يکي از جاهاي ديدني لرستان است که در دل زاگرس جا خوش کرده و علاوه بر طبيعت و آبوهواي خواستني، غناي تاريخي آن نيز ديدني است. با ما همراه شويد تا ماجراجويي را در جاهاي ديدني بروجرد آغاز کنيم و با اين ديار بيش از پيش آشنا شويم.
بروجرد از شهرهاي پرجمعيت ايران است و بر اين اساس، عنوان دومين شهر شلوغ استان لرستان را به خود اختصاص داده است. اين شهر در يکي از خوشآبوهواترين قسمتهاي غربي کشور و در مرتفعترين نقاط دامنه زاگرس واقع شده است. بروجرد در آغوش حصاري استوار از زاگرس پناه گرفته است و اگر سه جهت شمال، غرب و شرق شهر را بررسي کنيم، به کوههاي زاگرس ميرسيم. قله گرين بلندترين نقطه از حصار بروجرد است که در غرب آن واقع شده است. در نقطه مقابل گرين، کوههاي کم ارتفاع يزدگرد در شرق بروجرد خودنمايي ميکنند.
همچنين از جنوب و جنوب شرقي شهر بروجرد، به دشت سيلاخور ميرسيم که خاک حاصلخيز آن نقش پررنگي در صنعت کشاورزي و باغداري لرستان داشته است. در واقع سيلاخور به دو قسمت بالا و پايين مجزا ميشود که بروجرد در ميان اين دو تکه قرار گرفته است. در ادامه با معرفي جاهاي ديدني بروجرد در سرزمين خوشرنگولعاب لرستان همراه شما خواهيم بود.
جاهاي ديدني بروجرد
۱. مسجد جامع بروجرد
اگر بهدنبال ماجراجويي در جاذبهاي تاريخي ميان جاهاي ديدني بروجرد هستيد، بايد به محلهي قديمي دودانگه برويد. براي روبهرو شدن با معماري بناهاي تاريخي لرستان، مسجد جامع اين شهر، يکي از بهترين انتخابها در طول سفرتان خواهد بود. مسجد جامع بروجرد را بايد يکي از شاهکارهاي معماري سنتي بروجرد دانست که قدمت ساخت آن به قرن دوم تا سوم هجري برميگردد. اين مسجد که در بين مردمان بروجرد به مسجد جمعه هم شناخته ميشود، در زمان حکومت يکي از فرماندهان نظامي خليفهي عباسي، بهنام «ابودلف عجلي» که خود از رهروان مذهب شيعه بوده، بنا شده است. باستانشناسان اين بناي ارزشمند لرستان را از قديميترين مساجد ايران ميدانند.
هر چقدر از زيبايي و معماري تحسينبرانگيز اين بناي تاريخي لرستان برايتان بگوييم، کم گفتهايم. جالب است بدانيد که مسجد جامع بروجرد در ابتدا بنايي باقي مانده از يک آتشکده بوده است. هنر در بندبند اين بناي مذهبي تجلي پيدا کرده و ميشود ردپاي معماري خاص ايرانيان باستان را در کنار اصول معماري اسلامي به چشم ديد. دو در که در ضلع شرقي و غربي مسجد واقع شدهاند، به همراه شبستان، ايوان، گنبدخانه و گلدسته، طراحي اين مسجد را پوشش ميدهند. گنبدخانه که از قسمتهاي قديمي مسجد است، به سبکوسياق معماري چهار طاقي ساسانيان بنا شده و کندوکاو در گوشهوکنار آن براي دوست داران معماري کهن ايران لذتبخش خواهد بود.
آدرس: بروجرد، محله دودانگه، خيابان جعفري
۲. مسجد امام
از دوران تاريخي قاجار، باز هم ميتوانيد در شهر بروجرد، در بناهاي ديدني ديگري نيز ماجراجويي کنيد. مسجد امام يا مسجد سلطاني از ديگر مساجد تاريخي بروجرد است که بناي آن بر روي ويرانههايي يک ساختمان قديمي بنا شده است. احتمال ميرود که بناي اوليه همان مسجد حديث بروجرد بوده است. بناي مسجد حديث با تخريب در دورهي زنديه و احداث مسجدي جديد روبهرو شده و ساخت آن تا دوران فتحعلي شاه قاجار طول کشيده است. طبق کتيبهي يافت شده در يکي از ايوانهاي مسجد، بدون شک اين بنا در زمان فتحعلي شاه در اختيار مردم قرار گرفته و بهعنوان يکي ديگر از شاهکارهاي معماري اسلامي و ايراني به جاهاي ديدني بروجرد افزوده شده است. اين مسجد در مرکز شهر و بازار بروجرد، يکي از پر رفتوآمدترين مناطق قرار گرفته و اين نکته علاوه بر معماري زيبا، در شهرت اين مکان مذهبي بسيار موثر بوده است.
طراحي معماري مسجد سلطاني مشابه مسجد امام در بازار تهران است و بهسبکوسياق مساجد چهار ايواني ساخته شده است. زيربناي مسجد بيش از ۷ هزار متر است که توانسته لقب بزرگترين مسجد غربي ايران را از آن خود کند. يکي از جذابيتهاي مسجد امام بروجرد، وجود شبستانهاي متعدد در دل معماري خاص آن است، بهگونهاي که در چهار جهت جغرافيايي شمال شرقي و غربي و همچنين جنوب شرقي و غربي، شبستانهايي تعبيه شده است. علاوه بر اين چهار شبستان، يک شبستان زمستاني نيز در اين مجموعه وجود دارد. اين مسجد با سه در که به خيابانهاي صفا، بازار دواتگرها و خيابان جعفري باز ميشوند، دسترسي خوبي به شهر دارد. حياط و صحن بزرگ از ويژگيهاي اين مسجد تاريخي است و در گوشهوکنار صحن چند اتاق براي دانشجويان علوم ديني ساخته شده است.
آدرس: بروجرد، راسته بازار بروجرد، خيابان جعفري
۳. موزه مردمشناسي در خانهٔ تاريخي بازمانده از قاجار
بنايي با حسوحال خانههاي تاريخي و قديمي که در زمان قاجار ساخته شده، يکي ديگر از جاهاي ديدني بروجرد است. اين خانهي کهن با معماري زيبا و چشمنواز خود، نزديک به ۱۸۰ سال قدمت دارد و متعلق به يکي از روحانيون بروجرد بهنام کمالالدين نبوي طباطبايي بوده است. معماري اصيل ايراني در جايجاي اين خانه مشهود است و آرامش را در گوشهوکنار آن ميتوان لمس کرد.
به سبک معماري خانههاي اصيل ايراني، در اين مجموعه حياطي بزرگ و با صفا را شاهد هستيم که عنصري جذاب در اين بنا محسوب ميشود. استفاده از ديگر المانهاي معماري ايراني همچون تالارها، شاهنشين، شبستان و… در اين بنا ديده ميشود که حکايت از تلفيق هنر معماري با فرهنگ ايراني دارد. اما چيزي که اين بنا را در ميان جاهاي ديدني بروجرد متمايز کرده، درها و پنجرههاي چوبي آبي رنگ، کاشيهاي زيبا و آجرهاي آن است.
در ورودي چوبي خانه با سردر بزرگي که دارد از نکات قابل توجه طراحي اين خانهي تاريخي است. به محض ورود به خانه و طي کردن دالان دراز آن با حياط بزرگي روبهرو ميشويد که دورتادور آن را به سبکوسياق معماري ايراني، ساخته شده است. عمارتي بزرگي با نمايي آبيرنگ، حوضي با چيدماني از گلدانهاي رنگارنگ، ساختمان مطبخ، حمام، انبار، در اين حياط واقع شدهاند. داخل عمارت همچون بناهاي تاريخي و قديمي ايراني با گچبريها و نقاشيهاي هنرمندانهاي تزيين شده است.
اين خانه که به خانه فرهنگ معروف است، هم اکنون در اختيار سازمان ميراث فرهنگي قرار دارد و بهعنوان موزه مردمشناسي بروجرد ميزبان بازديدکنندگان است.
آدرس: بروجرد، بلوار صفا، کوچه هلال احمر، کوچه آقا احمدي
۴. خانه مصري، هنر معماري در تاريخ قاجار
در نزديکي خانه کمال الدين نبوي طباطبايي، در بافت تاريخي بروجرد، خانهي قديمي ديگري جا خوش کرده که لذت ماجراجويي در گوشهوکنار آن را بههيچ وجه نبايد از دست بدهيد. خانه مصري بروجرد که بهعنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است، يادگاري از هنر باشکوه معماري در دوران قاجار است. اين خانه که در خيابان صفا واقع شده، به سبکوسياق خانههاي قاجاري، در دو طبقه ساخته شده است. تزئينات آجري و کاشيکاريهاي چشمنواز از ويژگيهاي اين خانهي باصفاي ايراني است که براي هر گردشگر علاقمند به مکانهاي تاريخي، لذتبخش خواهد بود. اين عمارت با مساحتي نزديک به ۸۰۰ متر و حياط مرکزي زيبايي، در مجاورت پارک صامتيه شهر واقع شده و از جاهاي ديدني بروجرد محسوب ميشود.
آدرس: بروجرد، بلوار صفا، جنب پارک صامتيه
۵. بازار بزرگ بروجرد
به هر شهري که سفر کنيد، خريد در بازارهاي کوچک و بزرگ آن، تجربهاي نو دوست داشتني خواهد بود. در سفرتان به بروجرد هم اين امکان را داريد تا در کنار گردش و بازديد از مکانهاي ديدني، لذت خريد را هم تجربه کنيد. بازار بزرگ بروجرد، بنايي قديمي و سنتي است که از ديرباز، محلي براي کسبوکار و رونق اقتصادي شهر بوده است.
اين بازار در بين مردمان محلي بروجرد با نام «راسا» به معني راستهي بازار شناخته ميشود. اين مرکز تجاري سنتي بروجرد، يکي از مهمترين مکانهاي اقتصادي استان لرستان است که مشخصات معماري قاجار را دارد و هنوز هم رونق خود را حفظ کرده است. بنابراين با رفتن به اين بازار، علاوه بر خريد، ميتوانيد به يکي از جاهاي ديدني بروجرد که المانهاي تاريخي در آن مشهود است نيز سر بزنيد. هر چند که امروزه شاهد اضافه شدن مغازه و فروشگاههايي به بافت سنتي اين بازار هستيم، اما بسياري از قسمتهاي آن هنوز ديدني و گشت در آن دلچسب و نوستالژيک است.
مشتريان راسا تنها مردم محلي بروجرد نيستند، بلکه روستاييان و همچنين عشاير لر و بيختياري هم براي خريد سراغ اين بازار ميآيند. در اين بازار معمولاً هر مايحتاجي که بخواهيد پيدا ميشود و همچنين ميتوانيد کالاهاي سنتي و جذابي مثل پارچههاي خوشرنگ، گيوه، ظروف مسي، سيني و سماور پرآوازهي ورشو با طرح و نقش زيبا نيز تهيه کنيد.
آدرس: بروجرد، ميدان صفا، بلوار صفا، خيابان جعفري
۶. گلدشت بروجرد، سرزمين خوشرنگبوي لرستان
آبوهواي لرستان را بايد يکي از نابترين اقليمهاي ايران دانست که در دل خود سرزمينهاي بهشتي رنگارنگي را گنجانده است. در دل درهاي سرسبز و کوهستاني، يکي از اين مناطق بهشتي بهنام گلدشت واقع شده که همانند نامش، دشتي پر از گلهاي خوشرنگوبو در آن جاخوش کرده است. وجود گلدشت در دامنههاي حاصلخيز زاگرس باعث شده که در اين منطقه و اطراف آن پوششي رنگارنگ از گلها و باغهاي سرسبز را شاهد باشيم.
رودخانههاي پرآبي همچون گلرود، در اين سرسبزي و شکوه باغها و حاصلدهي زمينهاي کشاورزي تأثير فراوان داشته است. گستردگي اين پوشش سرسبز و وجود باغهاي سيب در مسير رسيدن به اين دشت بهشتي، جادهاي زيبا و ديدني را پيش روي گردشگران قرار داده است. در فصل بهار که درختان اين منطقه لباسي از شکوفهها را به تن ميکنند، يکي از دلرباترين جادههاي بروجرد را ميتوانيد به چشم ببينيد. تمام اين زيباييهاي طبيعي دليل خوبي است تا گلدشت به يکي از دوست داشتنيترين جاهاي ديدني بروجرد و ييلاقهاي استان لرستان تبديل شود.
آدرس: شهرستان بروجرد، جاده گلدشت، ۷ کيلومتري شهر بروجرد
۷. تپه چغا، بامي بر فراز بروجرد
در ميان جاهاي ديدني بروجرد فضاهاي باصفا و دلچسبي که دست طبيعت آنها را بهوجود آورده بسيار است. نمونهي اين مناظر طبيعي، تپه چغا يا همان بام بروجرد است که با نماي زيباي ۳۶۰ درجه، شهر را در يک قاب جمع کرده است. اين منطقه گردشگري، در بين مردم بروجرد بسيار محبوب است و با وجود امکاناتي همچون هتل، درياچه مصنوعي، آلاچيق، وسايل بازي، قايقسواري و… مکاني مناسب براي گشتوگذار و تفريح مسافران و خانوادههاي بروجردي محسوب ميشود. يکي از زيباترين قابهاي بام بروجرد، زماني است که درياچه مصنوعي اين منطقه، يخ ميزند و زيباترين تصوير زمستاني را در بروجرد بهوجود ميآورد. ماهيت اين تپه آتشفشاني بوده و به همين دليل از لحاظ زمينشناسي منبعي بينظير براي سنگهاي آتشفشاني است.
آدرس: غرب شهر بروجرد، ميدان فدک، خيابان کوهسار، مسير ورودي تپه چغا
۸. بوستان فدک
اگر اهل رفتن به بوستانهاي سرسبز شهري هستيد، بروجرد براي شما پيشنهاد جذابي دارد. بوستان فدک در منطقهي غرب شهر واقع شده و انتخاب خوبي براي تفريح و خوشگذراني شهري خواهد بود. فدک بزرگترين پارک بروجرد است و نماي ديدني به تپه چغا دارد. از ويژگيهاي بارز اين بوستان، وجود بزرگترين درياچه مصنوعي غرب کشور در دل آن است که با يکي شدن سه درياچه ديگر بهوجود آمده است. آب رود گلرود اين سه درياچه پرآب کرده و فرصتي براي قايقسواري و خوشگذراني روي اين درياچههاي مصنوعي پديد آورده است.
در اين پارک علاوه بر قايقسواري ميتوانيد تفريحهاي مهيج ديگري همچون دوچرخهسواري و ماجراجويي در باغ پرندگان را نيز تجربه کنيد. از ديگر امکانات بوستان فدک، ميتوان به شهربازي و پيست اتومبيلراني کودکان اشاره کرد. پيشنهاد ميکنيم که در طول سفرتان، زماني را هم براي رفتن به بوستان سرسبز فدک، در بين جاهاي ديدني بروجرد درنظر بگيريد.
آدرس: غرب بروجرد، انتهاي خيابان دکتر فاطمي، ميدان فدک، ابتداي جاده گلدشت
۹. روستاي ونايي در بروجرد
در سفرتان به بروجرد هرگز رفتن به روستاي ونايي را فراموش نکنيد. اين روستاي کوهستاني طبيعت دلانگيزي دارد که در بافت آن ميتوانيد هنرمندانهترين قابهاي طبيعت را نظاره کنيد. در حدود ۱۹ کيلومتري شمال غربي بروجرد، يکي از زيباترين مناطق گردشگري استان لرستان با چشمهسارها و بيشهزارهاي فراوان جا خوش کرده است. روستاي ونايي در دل تنگهاي کوهستاني است که با وجود قلههاي مرتفع و چشمههاي جوشنده از دامنههاي کوه همچون سراب پنبه و سراب سفيد، طبيعت دلانگيزي را در بروجرد پديدآورده است. جالب است بدانيد که آب آشاميدني بروجرد از چشمههاي زلال اين روستا تأمين ميشود به همين دليل بروجرد يکي از بهترين آبهاي شرب را دارد.
در ناحيهي جنوبي روستاي ونايي، دشتهاي حاصلخيزي ناشي از آبوهواي ناب اين منطقه وجود دارد که کشاورزي را در اين روستا رونق بخشيده است. اين روستاي کوهستاني براي روزهاي گرم تابستان يکي از بهترين مقصدهاي سفرهاي داخلي است که با آبوهواي خنک و روحبخش خود از گردشگران پذيرايي ميکند. در بين جاهاي ديدني بروجرد حتماً سري به روستاي ونايي بزنيد و خريد سوغات را فراموش نکنيد. خيارشوهاي خوشمزه و ترد اين منطقه مشهور است و يکي از سوغاتهاي پرطرفدار روستا محسوب ميشود.
آدرس: ۱۹ کيلومتري شمال غرب بروجرد، جاده بروجرد به ونايي
۱۰. سراب کرتول بروجرد
سراب کرتول يا به گويشي ديگر، سراب کرتيل يکي ديگر از جاهاي ديدني بروجرد در همسايگي روستاي زيباي توده زن است که در بيشتر روزهاي سال، بهويژه در بهار و تابستان يکي از انتخابهاي محبوب گردشگران است. اين سراب در دامنهي کوههاي گرين واقع شده و از گزينههاي اصلي براي تأمين آب مورد نياز زمينهاي کشاورزي منطقه است. در بهار و تابستان اگر به اين منطقه برويد، رود حاصل از ذوب برف ارتفاعات را خواهيد ديد که مسير خود را سبز کرده است.
آدرس: جاده قديم بروجرد به اشترينان، جاده فرعي گروه ۲۴ بعثت، جاده فرعي روستاي توده زن
بروجرد نيز همانند ساير مناطق بهشتي ايران، پر از طبيعتهاي ديدني و مکانهاي تاريخي و تفريحي است که در اين مطلب سعي کرديم، چند نمونه از اين جاذبهها را به شما معرفي کنيم. اگر فکر ميکنيد تعدادي از جاهاي ديدني اين شهر زيبا را از قلم انداختهايم، حتما در کامنتها برايمان بنويسيد. بروجرد با آبوهوايي کوهستاني، يکي از مقاصد گردشگري مناسب در فصول بهار و تابستان خواهد بود که با طبيعت سرسبز خود از شما پذيرايي خواهد کرد. به اين سرزمين غربي ايران سفر کنيد و خاطراتي ناب از اين منطقهي بهشتي لرستان با خود به سوغات بياوريد.
بازار