لست سکند/ تعدادي نقاشي حکاکي شده از حيوانات باستاني به طرز خارقالعاده اي داخل دهانه وردفورت که بر اثر اصابت شهاب سنگ تشکيل شده، پيدا شده است. اين دهانه بزرگترين دهانه شهاب سنگ روي زمين است و پهناي آن به 88 کيلومتر مي رسد. دانشمندان بر اين باورند که اين دهانه بر اثر برخورد يک شهاب سنگ در 2 ميليارد سال پيش تشکيل شده است و گفته ميشود که در زمان برخورد شهاب سنگ، پهناي آن 305 کيلومتر بوده است و در طول اين سال ها بر اثر فرسايش کوچکتر شده است. اين دهانه با نام گنبد وردفورت شناخته ميشود و مثل يک گودي بزرگ روي زمين ديده ميشود. اين دهانه به خودي خود از نظر تاريخي بسيار ارزشمند بوده است. اما از آن روزي که نقاشي هاي حکاکي شده 8000 ساله در آن پيدا شده، صحبتهاي جنجالي زيادي در مورد تاريخ دهانه وردفورت در دنيا شکل گرفته است. اگر براي شما هم داستان اين دهانه شهاب سنگ و نقاشيهاي حکاکيشده روي آن جالب شده است، ادامهي اين مطلب را از دست ندهيد!
يک تيم از دانشمندان بين المللي تا به امروز تلاش ميکردند که تاثير جغرافيايي اين دهانه را بر نواحي اطراف آن ببينند و کار به جايي رسيد که امروزه معتقدند که اين دهانه فقط براي علم زمين شناسي و نجوم اهميت ندارد، بلکه مطالعه اين دهانه به درک و فهم بهتر مردمان اوليه کره زمين کمک ميکند.
نيوزويک (هفته نامه شهر نيويورک) به تازگي گزارش کرده است که در حکاکي هاي پيدا شده در دهانه وردفورت صورت يک اسب آبي، يک اسب و يک کرگدن ديده مي شود. جالب تر اينکه اين حيوانات همان حيواناتي هستند که در 8000 سال گذشته در اين منطقه زندگي ميکردهاند. تحقيقات نشان داده که اين حکاکي ها کار دست قوم خويسان يا همان مردان اوليه آفريقاي جنوبي بودهاند. حتي گفته ميشود که اين نقاشيها نقشي در برگزاري جشن هاي باران خواهي داشتهاند.
متيو هوبر (Matthew Huber) زمين شناس دانشگاه فري استيت آفريقاي جنوبي معتقد است که همانطور که ما دانشمندان طبيعت منحصر به فرد اين دهانه شهاب سنگ را متوجه شده ايم، در گذشته مردم باستاني نيز اين اهميت را متوجه شده بودند و شايد به همين خاطر است که در دهانه وردفورت نقاشي کردهاند. امروزه متيو هوبر و همکارانش در حال کار بر روي اين دهانه هستند و ميخواهند ببينند که دهانه وردفورت چه نقشي در زندگي اهالي آن منطقه داشته است و چرا اقدام به حکاکي اشکال حيوانات روي صخرههاي آن کرده اند.
اين نقاشي هاي حکاکي شده 8000 ساله با اينکه کمي محو شدهاند، اما هنوز که هنوز است دقيقا شکل حيوانات را تداعي ميکنند. حتي خاکريز زير آن نيز طرحي از مار دارد که در فرهنگ قوم خاي و سان نيرويي براي طلب باران از خدا داشته است. به همين دليل است که مي گويند اين نقاشي ها در جشن باران خواهي نقشي ايفا مي کرده اند و احتمالا به اين خاطر روي سنگ ها حکاکي شده اند.
بر طبق نظر زمين شناساني مثل شيونا مودلي (Shiona Moodley) و جنز کريک (Jens Kriek) که بر روي پروژه وردفورت کار مي کنند، قوم خويسان معتقد بودند که جهان سه لايه است. خدا و ارواح مردگان در لايه بالاتر قرار دارد. لايه وسطي مخصوص جهان فيزيک و ماده است و لايه پايينتر اجسام مردگان را نگه مي دارد. بر اين مبنا معتقد بودند که مارها در هر سه لايه حضور دارند و آن ها را مخلوقات باران تلقي ميکردند.
در مورد شهاب سنگي که باعث شکل گرفتن دهانه وردفورت شده است، جالب است که بدانيد زمين شناسان معتقدند که پهناي آن بين 9 تا 14 کيلومتر بوده است و در زمان برخورد با کره زمين 70،000 کيلومتر بر ساعت سرعت داشته است و به همين دليل دهانه وردفورت شکل گرفته است. اين دهانه در جنوب غربي ژوهانسبورگ امروزي قرار گرفته است و 800 متر عمق دارد.
راجر گيبسون (Roger Gibson) زمين شناس دانشگاه ويتواترسرند (Witwatersrand ) در آفريقاي جنوبي داستان تغيير شکل وردفورت را به ناسا اينگونه توضيح داده است که اگر دهانه شهاب سنگ اصلي را به شکل يک کاسه در نظر بگيريد و تصور کنيد که مي توانستيد به تدريج لايه هاي افقي را در آن برش بزنيد، مي ديديد که قطر دهانه به تدريج کم مي شود و به همين دليل است که قطر دهانه فعلي از قطر دهانه اصلي که در زمان برخورد شهاب سنگ تشکيل شده، کوچکتر است. در واقع فرسايش باعث شده که خاکها و صخرههاي قسمت هاي کناري دهانه به داخل دهانه آورده شوند و کمکم قطر دهانه کم شود.
بر طبق نظر راجر گيبسون صخره هايي که در دهانه وردفورت کشف کرده اند تا به حال از اين جهت اهميت داشته که يک سوم تاريخ زمين در آن نهفته شده بوده است. اما امروزه به نظر ميرسد که تکه بزرگي از تاريخ انسان نيز در آن حفظ شده است و مطالعه در آن رازهاي زيادي را در مورد تاريخ زمين و همينطور تاريخ زندگي بشر به ما ارائه ميکند و اهميت دهانه وردفورت به همين دليل تا اين اندازه زياد است.
بازار