کاخ الحمرا مشهورترین بنای اسلامی در اسپانیا

تاريخ ما/ الحـَمـرا‌ کاخي است مشرف بر شهر گرانادا در اسپانيا، که به عنوان يکي از شاخص‌ترين نمونه‌هاي هنر شمال آفريقا ‌و شايد يکي از مشهورترين بناهاي اسلامي جهان به شمار مي‌آيد. «کاخ الحمرا»، جواهر گردشگري اسپانيا الحـَمـراء کاخي است مشرف بر شهر گرانادا در اسپانيا، که به عنوان يکي از شاخص‌ترين نمونه‌هاي هنر شمال آفريقا و شايد يکي از مشهورترين بناهاي اسلامي جهان به شمار مي‌آيد. اين بنا شامل چندين قسمت مجزاست که در دوره‌هاي مختلف ساخته شده اند. قصر الحمرا که يک شاهکار تمام عيار معماري اسلامي به شمار مي رود، در منطقه تاريخي آندلس اسپانيا، که يکي از بناهاي تاريخي ثبت ‌شده‌ اين کشور در فهرست ميراث جهاني سازمان يونسکو به شمار مي رود، بر فراز يک تپه ساخته شده و از بخش‌هاي مختلفي از جمله کاخ اصلي، قلعه، مسجد ،حمام و باغي زيبا تشکيل ‌و در سالهاي اخير به يکي از مقاصد برتر گردشگري اسپانيا تبديل شده است. کاخ الحمرا در اسپانيا يکي از مشهورترين بناهاي اسلامي جهان به شمار مي‌آيد الحمرا شامل ۳ بخش است: قصر سلطنتي، که مشهورترين بخش آن است و خودش به سه قسمت: بارگاه‌، شبستان و حرمسرا تقسيم شده است، بخش‌هاي ديگر کاخ شامل باغ‌هاي پلکاني و قلعه هستند. بارگاه «کاخ الحمرا» بارگاه بخشي از قصر سلطنتي بود، جايي که سلطان به امور روزانه مملکتي و تجاري رسيدگي مي‌کرد. اين قسمت از نظر تزيين به پاي بخش‌هاي ديگر کاخ نمي‌رسد و جذاب‌ترين قسمت بارگاه، حياط خلوت اتاق طلايي بود.بارگاه «کاخ الحمرا» جايي که سلطان به امور روزانه مملکتي و تجاري رسيدگي مي‌کرد شبستان «کاخ الحمرا» قسمت اعظم بخش شبستان در زمان سلطنت يوسف اول در قرن ۱۴ انجام شده ‌و داراي تزينات بسيار ‌بود تا براي شرفيابي سفرا و مهمانان خاص مناسب باشد. اين بنا شامل مجموعه‌اي از اتاق‌ها و حياط‌هاي بسيار زيبا بود و يکي از مناظر ديدني آن حياط پر گل با استخري که از دو طرف با صفي از بوته‌هاي پروانش احاطه شده بود، به شمار مي‌رفت. کمي جلوتر در برج به تالار سفيران مي رسيم که بزرگ‌ترين و شايد بهترين اتاق در تمام قصر سلطنتي باشد. اين تالار يک مربع کامل است و يک گنبد بسيار زيباي چوبي دارد که به معناي هفت طبقه آسمان است. يکي از ويژگي‌هاي بارز معماري الحمرا درون گرايي آن است. در الحمرا تزيينات دروني بسيار بيشتر از هيبت بيروني است. اين کاخ پُر زينت و مجلل در داخل ديواري دژ مانند به رنگ قرمز بنا شده است. نقشه اصلي بنا نامنظم و گسترده، به طور عمده مشتمل است بر دو حياط مستطيل شکل عمود بر هم که هر يک به رديف هايي از وروديّه ها و سرسراها و اتاق ها راه مي‌يابند کاخ الحمرا در دوران حکومت الاحمر و خلفاي جانشين او ساخته شده است محوطه و آبنماي شيران حرم کاخ الحمرا از حياط شيران منشعب مي‌شود و شامل مجموعه‌اي از اتاق‌هاي زيبا و يک حمام است. در جنوب اين سالن به تالار Abencerrajes مي رسيم که داراي حيرت انگيزترين سقف‌ها در کل مجموعه است‌. سقف يک ۱۶ ضلعي است با تزئينات استالاگميتي است و توسط پنجره‌هايي که بر روي گنبد نصب شده‌اند و نوري که بر روي آب چشمه کف منعکس مي‌شود، روشن مي‌شود. سقف تالار دو خواهر نيز بسيار شگفت انگيز است و از بيش از ۵۰۰۰ خانه لانه زنبوري ساخته شده است. حياط شيران که کوچکتر از آن دو و داراي تزيينات بيشتر است، در طاق‌نماهاي چهار‌جانبي که متناوباً بر تک‌ستوني‌ها و دو ستوني‌هاي ظريف با سرستون‌ها مزّين به نقوش توربافت سوارند، محصور شده‌ و قوس‌ها از درون سو دالبري چند پرّه و سطح ديوارهء بالاي آنها با گچبري راست خطهاي درهم تنيده و کتيبه هاي قرآني زينت يافته است. در مرکز حياط حوضحه‌اي سنگي سوار بر پشت دروازه پيکره شير از سنگ سياه تعبيه شده است.در «کاخ الحمرا» تزيينات دروني بسيار بيشتر از هيبت بيروني است حرم سرا در تالار شاهان، به يک اثر نامتعارف هنري برمي خوريم، که مثالهايي زنده نمايانه از انسان است که در دين اسلام حرام دانسته مي‌شده. سازنده اين آثار به احتمال فراوان مسيحي بوده است اما دستور ساخت آن را سلاطين دودمان نصر صادر کرده بودند. حمام‌ها آخرين قسمت با اهميت حرم هستند که نمي‌توان داخل آن شد، اما مي‌توان درون آن را از ميان پنجره تماشا کرد. ‌روي هم نماي بيروني بين الحمراء ساده و تزيينات گوناگون آن به شيوه‌ کاخ‌سازي بربرهاي مراکش در درون‌خانه تعبيه شده است، که عبارتند از: کاشي کاري لعابي منقوش و هفت رنگ، گچبري فراوان به نقش تور بافت يا با نقوش هندسي اسلامي و گُل‌هاي گياهي يا اسليمي درهم بافته، کتيبه‌هاي حاشيه‌بندي شده قرآني به خطوط کوفي و نسخ و ريحاني. الحمراء به خاطر رنگ سرخ ديوارهاي خارجي‌اش، به اين نام مشهور شده است مسلمانان صحرانشين که آب برايشان از هر گوهري ارزشمندتر بود، با کشيدن نهرهايي از سرچشمه‌ها و جويبارها، باغهاي کاخ را با چشمه‌هاي رويايي، فواره‌ها و حوضهاي کم عمق و پر انعکاس تزيين کردند. صداي زمزمه آب در سراسر باغ‌ها و حوض خانه‌ها به گوش مي‌رسد و کشف چشمه‌هاي کوچک، لذت گشتن در باغ را صد چندان مي‌کند. همچنين بدون ترديد در کنار معماري، هنرهاي ديگر اسلامي نيز در اين سرزمين مۆثر افتادند. اين تاثير در رشته‌هاي مختلف هنري چون شهرسازي، معماري مساجد، کاخ‌ها، پارک‌ها و پل‌ها، ضرب سکه، خوشنويسي، زردوزي ‌روي پارچه، نساجي و کاغذسازي، چشمگير بود و در بطن خود داراي چنان روح زيباشناسانه و قدرتمندي بود که به همان صورت مورد تقليد اروپاييان قرار مي‌گرفت. همچنين هنرهاي تزييني اسلامي چون: بافندگي، کنده‌کاري روي فلّز و عاج، سيم و زرکوبي روي مفرغ و فولاد با اسلوب معروف به «دمشقي» مانند ساختن، کلاه خودها و شمشيرهاي گرانبها و به‌ويژه انواع کاشي‌سازي و سفال‌گري با رنگ‌هاي درخشان درهم بافته نيز شکوفان و مکتب ساز شد. حرم کاخ الحمرا از حياط شيران منشعب مي‌شود و شامل مجموعه‌اي از اتاق‌هاي زيبا و يک حمام است نوعي از هنر که در دوران اسلامي در اسپانيا شکل گرفت و توسعه پيدا کرد تأثير شگرفي در معرفي هنر اسلامي به اروپاييان و نفوذ آن در هنرهاي مدرن سده‌هاي بعدي داشت. وجه تسميه الحمراء در مورد وجه تسميه الحمراء روايات بسياري وجود دارد. بر اساس معتبرترين روايت، الحمراء به خاطر رنگ سرخ ديوارهاي خارجي‌اش که از آجر و خشت‌هاي خشک شده در آفتاب ساخته شده‌اند، به اين نام مشهور شده است. بر اساس روايت ديگري، الحمراء به خاطر لهيب سرخ مشعل‌هايي که عمليات شب‌ها ساختماني اين کاخ براي سال‌ها در نورشان انجام مي‌شد، به اين نام خوانده مي‌شود. گروهي نيز عقيده دارند که نام الحمراء از نام خليفه مؤسس آن، محمد ابن ‌الاحمر (مشهور به محمد دوم) گرفته شده است. اما آن چه مسلم است، اين مجموعه تاريخي بين سال‌هاي ۱۲۴۸ تا ۱۳۵۴ ميلادي و در دوران حکومت الاحمر و خلفاي جانشين او ساخته شده است. تالار سفيران بزرگ‌ترين و شايد بهترين اتاق در کاخ الحمرا مي باشد تزئينات داخلي مجلل الحمراء به سبک‌هاي عربي و اسليمي را از ميان خلفاي مسلمان، به يوسف اول، محمد پنجم، اسماعيل اول و … نسبت مي‌دهند، اما نام هيچ يک از هنرمندان و صنعتگراني که در ساخت اين قصر نقش داشته‌اند با قطعيت مشخص نشده است. طرح‌هاي اسليمي و گل و بته، سنگ نوشته‌هايي به زبان عربي، طرح‌هاي هندسي و کاشي‌هاي رنگي، از جمله مهم‌ترين تزئينات به کار رفته در بخش‌هاي مختلف الحمراء هستند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد