نمناک/ ايرانيان از گذشته تا کنون در اوقات مختلف سال آيين و رسوم مختلفي را برگزار مي کنند که اکثر آنها با پديده هاي طبيعي در پيوند هستند بنابراين بر مبناي تقويم خورشيدي مشخص مي شدند. در ايران قديم هر روز ماه نام به خصوصي داشت و يک روز از ماه همنام خود ماه بود که در اين روز جشني به همين مناسبت برگزار مي شد بنابراين ايرانيان باستان جشن هاي ماهيانه داشتند .
آنها علاوه بر اين جشنهاي ماهيانه ، در سال 12 روز ، 19فروردين , 13ارديبهشت , 6خرداد , 13 تيرماه , 17مرداد , 4 شهريور , 16مهر , 10 ابان، 9 اذر،8 و 15 و23 دي ، 2 بهمن و 5 اسفند را جشن ميگرفتند. آيين هايي ديگري نيز در طول سال برگزار مي شد که يکي از اين آيين ها شب يلدا است .
دي يا دتوشو که به معني دادار و آفريدگار است وبه جاي واژه اهورامزدا در نامه هاي اوستايي به کار رفته است . روزهاي هشتم و پانزدهم و بيست و سوم هر ماه به نام دي نام گذاري شده که براي تشخيص آنها هر يک را به نام روز بعدش مي خوانند .« اورمزد، دي به آذر، دي به مهر، دي به دين »بنابراين در ماه دي چهار روز به نام خدا ناميده و در ماه دي چهار بار جشن ديگان برگزار مي شود.
نخستين جشن ديگان در ماه دي ، روز اول دي و شب پيش آن بزرگترين شب سال است که ايرانيان آن را شب چله يا يلدا مي نامند . در اين شب همه افراد دور هم جمع مي شوند و خوراکي ها و ميوه هايي مانند انار و هندوانه و خربزه و سيب و به و انگور و آجيل و شيرني و ... مي خوردند و با شادي شب اورمزد و دي ماه (شب چله) را مي گذرانند .
ايرانيان گاه شب يلدا را تا دميدن خورشيد در دامنهٔ کوه هاي البرز مي گذراندند و برخي در مهرابه ها (نيايشگاه هاي پيروان آيين مهر) به نيايش مشغول مي شدند و که دعاي شکرانه نعمت به نام «ني يد» مي خواندند تا بر اهريمن پيروز شوند.آنها روز پس از شب يلدا (يکم دي ماه) را خورروز (روز خورشيد) و دي گان مي ناميدند و در اين روز که تعطيلي بود ، استراحت مي کردند .
قدمت يلدا
پيشينه يلدا به زمانهاي بسيار گذشته برميگردد و قدمت آن بر اساس گفته هاي برخي از باستان شناسان و بر اساس کشفيات باستان شناسي به هفت هزار سال پيش بر مي گردد اما آنچه به عنوان شب يلدا به رسميت شناخته شده است به 500 سال پيش از ميلاد و به زمان داريوش يکم بر مي گردد .
شب يلدا در سال 1398 چه روزي است ؟
همانطور که مي دانيد و در نمناک گفته ايم جشن باستاني شب يلدا هر ساله با اتمام فصل پاييز و آغاز زمستان همراه است و مردم شب سي ام آذر را در کنار هم مي گذرانند . يلدا به زمان بين غروب آفتاب از 30 آذر (آخرين روز پاييز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دي (نخستين روز زمستان) گفته مي شود.
تاريخ دقيق شب يلدا به شمسي
تاريخ دقيق شب يلدا به شمسي سال 98 مصادف با شنبه 30 آذر ماه مي باشد.
تاريخ دقيق شب يلدا به ميلادي
تاريخ دقيق شب يلدا به ميلادي با 21 دسامبر 2019 مصادف است.
تاريخ دقيق شب يلدا به قمري
تاريخ دقيق شب يلدا به قمري مصادف با 24ربيع الثاني 1441 هجري قمري است.
تفاوت شب يلدا با شب هاي ديگر از نظر زماني
طولاني ترين شب سال به اين معنا نيست که طول اين شب نسبت به شب هاي ديگر خيلي بلند تر است بلکه گاهي اين طولاني بودن به کمتر از يک دقيقه مي رسد. طول شب يلدا در مناطق مختلف ايران به علت تفاوت در غروب و طلوع خورشيد متفاوت است. غروب خورشيد در روز سي ام آذر ساعت 54:16 دقيقه است و طلوع خورشيد در اول دي 10 :7 مي باشد .
علت طولاني تر بودن شب يلدا چيست؟
يکي از اتفاقاتي است که انسان هر روز با آن مواجه کوتاه و بلند شدن شب هاي سال است . ايراني ها از بسيار قديم با علم نجوم آشنا بوده اند و با تقسيمات زمان و تفاوت طول شبانه روز و زواياي بين مدارات آشنا بوده و آن را در محاسبات خود لحاظ مي کردند.
در اول تيرماه( انقلاب تابستاني ) خورشيد از شمال شرقي ترين حالت ممکن طلوع کرده و در شمال غربي ترين حالت ممکن غروب مي کند. بعد از آن خورشيد کم کم به استواي آسمان نزديک تر مي شود تا در اول مهرماه به اعتدال پاييزي برسد و روي استواي آسمان قرار بگيرد. بعد از اعتدال پاييزي خورشيد به سمت جنوب استواي آسمان مي رود که براي ساکنان نيمکره شمالي طول روزها کم مي شود و خورشيد زمان کمتري در آسمان حضور دارد زيرا محل طلوع خورشيد هر روز بيشتر به سمت جنوب منحرف مي شود که اين وضعيت در اول دي ماه به اوج خود مي رسد و به آن انقلاب زمستاني مي گويند .
در اين حالت خورشيد در جنوبي ترين نقطه شرق طلوع کرده و در جنوبي ترين نقطه غرب غروب مي کند بنابراين طول روز به کمترين مقدار خود مي رسد. از آنجايي که خورشيد کوتاه ترين مسير ممکن را طي مي کند، در شب انقلاب زمستاني ( شب يلدا ) طول شب به بيشترين مقدار خود مي رسد زيرا مدار حرکت زمين با دايره البروج 23/5 درجه اختلاف دارد و در نقطه انقلاب زمستاني زمين به پايين ترين حد خود و بيشترين اختلاف 23/5 – درجه با مدار دايره البروج مي رسد.
بازار