چگونه حاضرجواب باشیم؟

برترین ها/ البته کتاب‌ها و توصیه‌های زیادی برای خوب صحبت کردن و خوب سخنرانی کردن وجود دارد؛ این‌قدری هست که آدم سرگیجه می‌گیرد. اما یکی از معروف‌ترین آثاری که در این حوزه چاپ شده، «آیین سخنوری» است.
این کتاب را یک ایرانی درباره سخنرانی نوشته است. او با ادبیات خاص خودش، کتاب آیین سخنوری را نوشته است که پر از ارائه راهکار و فرمول و اینگونه حرف‌هاست. ۴۰ پیشنهاد از این کتاب را به زبانی ساده و امروزی، برایتان کنار گذاشته‌ایم تا آن‌ها را مطالعه کرده، صفا کنید و مثل بلبل در صدر هر مجلسی چهچه زده و بدرخشید. این پیشنهادها، کاملا ایرانی و سفارش یک ایرانی است.

این پیشنهادها، برای سخنور شدن است. شما در هر جایی که باید برای بیش از ۳-۲ نفر صحبت کنید، سخنور محسوب می‌شوید. از کجا معلوم، شاید سال‌ها بعد، یک سخنران حرفه‌ای هم از آب در آمدید. نکاتی که باید بیاموزید:

۱. زیاد تمرین سخنرانی کنید. فن سخن گفتن را هم خوب یاد بگیرید.

۲. شاید حافظه‌تان خوب نباشد، اما لازم است که برای خوب سخن گفتن، حافظه خوبی داشته باشید و چیز‌های زیادی را حفظ کرده باشید تا بتوانید از آن‌ها در جمله‌هایتان به‌کار ببرید. شعر زیاد حفظ کنید، جمله‌های آموزنده و....

۳. از چی دارید حرف می‌زنید؟ لطفا بی‌گدار به آب نزنید و درباره چیزی که نمی‌دانید یا کم می‌دانید، صحبت نکنید.

۴. واجب‌تر از همه، این است که کمی روانشناسی بلد باشید و بدانید چطوری می‌شود در مردم شور برانگیخت.

۵. از انتقاد نترسید. اصلا دربه‌در دنبال کسی باشید که از شما انتقاد کند. همین‌طور زل بزنید توی چشم‌هایش تا از شما انتقاد کند و شما هم بروید و این مشکلات را رفع کنید.

۶. خوب مطالعه کنید و از همه چیز اطلاعاتی به دست بیاورید تا این مطالعه، خودش را در حرف‌های شما نشان بدهد.

۷. طوری تمرین کنید که قاعده‌های خوب حرف زدن برای شما تبدیل به عادت شود؛ درست مثل اینکه دارید راه می‌روید و نفس می‌کشید. نه اینکه همین‌طوری یاد بگیرید و هر وقت خواستید صحبت کنید و به زور آن را اجرا کنید؛ مطمئن باشید کار را خراب می‌کنید.

۸. یادتان باشد شما باید اطرافیان‌تان را سرگرم کنید تا از حرف‌هایتان لذت ببرند. درست است که هدفی دارید، اما باید اول سرگرم و پر نشاط‌شان کنید، تا در دل آن‌ها به هدفتان برسید.

۹. لازم نیست ادای کسی را که دارد خوب حرف می‌زند، در بیاورید. روش منحصربه‌فرد خودتان را عشق است.

۱۰. اگر حدس می‌زنید که قرار است جایی حرف بزنید، باید خوش تیپ باشید پس به‌خودتان رسیدگی لازم را بکنید.

۱۱. خواهشا حوصله مخاطبان را سر نبرده و بعضی‌اوقات چشمتان را به ساعت و زمان هم بیندازید.

۱۲. نیاز به خیلی بلند صحبت کردن و داد کشیدن و سریع حرف زدن نیست. آرام و کنترل‌شده حرف بزنید.

۱۳. به همه مخاطبان‌تان نگاه کنید؛ نه به یکی از آنها. طوری نگاه کنید که انگار دارید با تک‌تک‌شان ارتباط برقرار می‌کنید.

۱۴. قلمبه‌سلمبه حرف نزنید، جمله‌های طولانی به کار نبرید و شروع و پایان‌تان را بهتر تهیه کنید تا موثرتر باشد.

۱۵. اگر می‌خواهید حرف‌هایتان مهیج و موثر باشد، باید دلی حرف بزنید؛ یعنی حرفتان، واقعا حرف دلتان باشد.

۱۶. زیاد زبان‌بازی نکنید؛ ساده حرف بزنید. اگر زیاد زبان‌بازی کنید، درست مثل دکتری می‌مانید که سر تخت یک‌بیمار رو به مرگ رفته باشد و شروع کند به ادبی حرف زدن؛ آن هم به‌مدت طولانی.

۱۷. سعی کنید هوشتان بالا برود تا بتوانید به راحتی هرچه تمام‌تر، همه چیز را درک کرده و به همان روشنی به دیگران منتقل کنید؛ مثل آب خوردن و به شفافی شیشه و کریستال.

۱۸. سعی کنید درباره چیز‌هایی حرف بزنید که برای مردم خوشایند است یا حرف‌هایتان را یک جور‌هایی به این ربط دهید. اما چی برای مردم خوشایند است؟ من یکی که می‌گویم ثروت، شهرت، شرافت و آبرو، لذت‌های مختلف، امور ذوقی و چیز‌هایی که به احساسات مربوط است و...

۱۹. درکل یادتان باشد که حرف زدن از چیز‌هایی که جان دارند و حرکت می‌کنند، بهتر از چیز‌هایی است که جان ندارند و بی‌حرکت هستند.

۲۰. حرف زدن از چیز‌هایی که مردم می‌بینند و واقعی است، بیشتر جواب می‌دهد تا حرف زدن از چیز‌هایی که باید فکر کنند تا به آن برسند.

۲۱. مثل‌ها، روایت‌ها، داستان‌ها، ماجرا‌ها و خوب تعریف کردنشان، می‌تواند حرف‌های شما را دلنشین کند.

۲۲. رمان‌نویسان و شاعران، به آن می‌گویند توصیف. هرچقدر توصیف شما دقیق‌تر و بهتر باشد، اثر بیشتری هم می‌گذارد. خوب تصویرسازی کرده، خوب توصیف کنید.

۲۳. با قرار دادن یکی از این دو، می‌توانید مخاطب‌تان را به هیجان بیاورید و قانعش کنید؛ یا حس عدالت طلبی، شرافت و جوانمردی‌شان را تحریک کنید، یا حس هم‌چشمی، خودپسندی، حس رقابت و... آن‌ها را. مطمئن باشید جواب می‌دهد.

۲۴. اگر به‌اصطلاح می‌خواهید در مخاطبان خودتان، شور و هیجان ایجاد کنید، دیگر این کار نیاز به لفاظی و ادیبانه حرف زدن ندارد. این مادر‌های بچه از دست داده را دیده‌اید که چطور جانگداز حرف می‌زنند؟ دلشان سوخته و این‌طوری حرف می‌زنند و بین حرف‌هایشان هم هیچ اثری از ادبیات و تصنع و این مسخره‌بازی‌ها نیست.

۲۵. لطفا الکی ادای کسانی را که با حرارت و هیجان حرف می‌زنند، درنیاورید؛ چون حسابی یخ خواهید کرد.

۲۶. تا خودتان شوری نداشته باشید، نمی‌توانید در هیچ کسی شوری ایجاد کنید. دل به دل راه دارد و در نتیجه، باید حتما در دل شما شور وجود داشته باشد تا بتوانید شور ایجاد کنید.

۲۷. حتما لازم است که خونسرد باشید، خودتان را نبازید، الکی قافیه را نبازید، در ضمن لازم است که بسیار حاضر جواب بوده و حضور ذهن بالایی هم داشته باشید. البته یکی از بزرگان گفته سخن گفتن جلوی جمع، اصلا خودش به‌طور خودبه‌خود حضور ذهن هم می‌آورد.