از سرگذشت کلیسای عیسی منجی مسکو بیشتر بدانید

کجارو/ کليساي جامع عيسي منجي در اوايل قرن بيستم ساخته شد؛ اما با تشکيل اتحاد جماهير شوروي، يک استخر به جاي آن به راه افتاد و در نهايت دوباره به کليسا تغيير کاربري داد. کليساي جامع عيسي منجي (Cathedral of Christ the Saviour)، يکي از بلندترين کليساهاي فرقه ارتدکس مسيحيان در جهان است که در حاشيه شمالي رودخانه موسکوا در شهر مسکو، پايتخت روسيه، قرار دارد. در طول بيش از ۱۵۰ سال گذشته، دو کليسا يکي پس از ديگري در اينجا قرار داشته‌اند؛ اما در يک دوره مياني، استخري که بزرگ‌ترين استخر در سراسر اتحاد جماهير شوروي به شمار مي‌آمد، در اين مکان وجود داشت. براي اطلاعات بيشتر از تاريخچه اين کليسا با آخرين خبر همراه باشيد. کليساي جامع اصلي پس از حمله‌هاي فاجعه‌بار ناپلئون به روسيه و عقب‌نشيني مرگ‌بار آن‌ها در اواسط يک زمستان وحشتناک، الکساندر يکم از تزارهاي روسيه عهد کرد تا يک کليساي جامع براي احترام به عيسي منجي بسازد؛ زيرا او بر اين باور بود که مشيت الهي خداوند، روسيه را از نابودي نجات داد. تزار به‌دنبال يک طراحي نئوکلاسيک پرزرق‌و‌برق بود و معمار اين کليسا، الکساندر لاورن تيويچ (Aleksandr Lavrentyevich) خواسته او را برآورده کرد و نقشه کليسا را به او ارائه داد؛ اما نيکولاس اول، جانشين الکساندر يکم، يک مسيحي ارتدکس متعصب بود که طراحي نئوکلاسيک را نمي‌پسنديد. براي همين نقشه اصلي طراحي را تغيير داد و به اين ترتيب طراحي جديد کليسا، به اياصوفيه در قسطنطنيه شباهت پيدا کرد. مکان اصلي ساخت کليسا در تپه‌هاي اسپارو (Sparrow Hills) نيز به حال خود رها و محل نزديک‌تري به کرملين مسکو، براي آن در نظر گرفته شد. در سال ۱۸۳۹ و حدود سه‌دهه پس از آرزوي الکساندر يکم، زمين کليساي جامع خاک‌برداري شد و عمليات ساخت‌و‌ساز، ۴۰ سال ديگر به طول انجاميد. در نهايت کليسا در سال ۱۸۸۳ به‌طور رسمي به‌عنوان يک مکان مقدس تعيين شد. کليساي جامع عيسي منجي، يک ساختمان شگفت‌انگيز و اعجاب‌آور بود. نيکلاس اول بهترين نقاشان روسي را براي زيباسازي فضاي داخلي آن استخدام کرد و تزيينات داخلي اين کليسا حدود بيست سال طول کشيد. فضاي داخلي کليسا شامل يک گالري دوطبقه مزين به نقاشي بود که ديوارهاي آن با انواع سنگ مرمر کمياب، گرانيت و ديگر سنگ‌هاي گران‌بها تزيين شدند. طبقه همکف اين گالري به يادبود پيروزي روسيه بر ناپلئون اختصاص يافت و طبقه بالاي آن در اختيار گروه کُر کليسا قرار گرفت. گنبد بسيار بزرگ اين سازه نيز با لايه نازکي از طلا آبکاري شد. بلشويک‌ها دوست نداشتند که کليسا، کنترل روسيه را در دست داشته باشد، پس کليساي عيسي منجي را با ديناميت منفجر کردند درست ۳۴ سال پس از تقديس اين کليسا، انقلاب اکتبر ۱۹۱۷، سلطنت تزارها را سرنگون کرد و چند سال بعد، اتحاد جماهير شوروي به وجود آمد. بلشويک‌ها، يکي از دو شاخه اصلي حزب سوسيال دموکرات کارگري روسيه که به مذهب اعتقادي نداشتند، رويکردي متخاصمانه در برابر دين اتخاذ کردند. آن‌ها به‌هيچ‌وجه دوست نداشتند که کليسا کنترل اين سرزمين را در دست بگيرد، بنابراين اولين کاري که پس از رسيدن به قدرت انجام دادند، حذف دين و ترويج آتئيسم (خداناباوري) بود. اماکن مذهبي مصادره شدند، معتقدان مورد حمله و آزار قرار گرفتند و کشيش‌ها و هزاران نفر ديگر به کمپ‌هاي کارگري در سيبري تبعيد شدند. کليساي جامع در نزديکي کرملين که توانست ۱۰ سال ديگر دوام بياورد، تبديل به منظره‌اي ناخوشايند و زشت شد؛ اما در سال ۱۹۳۱ به دستور ژوزف استالين با ديناميت از صحنه روزگار پاک شد. قصر شوروي (The Palace of the Soviets) در همين‌ حال، طراحي يک ساختمان ديگر در شرف وقوع بود. مقامات رسمي شوروي، يک مرکز حکومتي جديد مي‌خواستند که براي اسکان‌دادن به نمايندگان تمام جمهوري‌هايي که به اتحاديه پيوسته بودند، جاي کافي داشته باشد. استالين مي‌خواست اين ساختمان، نماد و مظهر اتحاديه و بزرگداشت پيروزي کمونيست باشد. قرار بود اين ساختمان که به‌عنوان قصر شوروي شناخته مي‌شد، با ارتفاع ۴۱۵ متر، بلندترين ساختمان جهان باشد. آن‌ها مي‌خواستند که در ۱۰۰ متر بالايي ساختمان، يک مجسمه از لنين قرار دهند. مقرر شده بود که قصر شوروي در محل کليساي ويران‌شده عيسي منجي ساخته شود. ساخت‌وساز آن در اواخر دهه ۱۹۳۰ آغاز و پس از حفاري يک گودال دايره‌اي بزرگ، فونداسيون کليساي جامع قديمي بيرون آورده شد. فوندانسيون جديد از قطعات بتني کمي خميده به‌همراه حلقه‌هاي متحدالمرکز تشکيل مي‌شد که بايد ستون‌هاي اصلي سالن را حمل مي‌کرد. آن‌ها تازه احداث فريم‌هاي آهني طبقه‌هاي پاييني را آغاز کرده بودند که هيتلر به روسيه هجوم آورد و ساخت‌وساز به اجبار متوقف شد. ساخت‌ اين سازه هرگز دوباره از سر گرفته نشد. در حين جنگ، فريم‌هاي آهني احداث‌شده پايين آورده و براي استحکامات دفاعي مسکو و پل‌هاي راه‌آهن به کار گرفته شدند. در همين حين، مقامات شوروي به‌خصوص بوريس ايوفان (Boris Iofan)، معمار يهودي اهل شوروي که اين ساختمان را طراحي کرده بود، همچنان اميدوار بودند. وي به تکميل نقشه طراحي خود ادامه داد تا ساختمان بدون نقصي را به مقامات تحويل دهد که داراي موضوع پيروزي پس از جنگ و تزئين ديوارهاي داخلي با نقوش مکرر نشان پيروزي (Order of Victory) بود؛ اما طرح‌هاي پيش‌نويس او دست‌نخورده باقي ماند و کل پروژه در سال ۱۹۵۸ کنار گذاشته شد. استخر مسکوا به پيشنهاد نيکيتا سرگيويچ خروشچف، رهبر شوروي بعد از استالين و دبير اول کميته مرکزي حزب کمونيست در اتحاد جماهير شوروي، فونداسيون مدور بلااستفاده، با آب پر و تبديل به يک استخر عمومي شنا شد. استخر مسکوا يا همان استخر مسکو در سال ۱۹۶۰ آغاز به کار کرد و در آن زمان، بزرگ‌ترين استخر در کل اتحاد جماهير شوروي و يکي از بزرگ‌ترين‌ها در جهان محسوب مي‌شد. اين استخر مدور در نوع خود بي‌نظير با قطر ۱۳۰ متر، ظرفيت ۲۰ هزار فرد را به‌صورت هم‌زمان داشت و در تمام طول سال حتي در زمستان‌ها باز بود. دماي آب قابليت تنظيم داشت، براي همين آب در تابستان‌ها سرد و در زمستان‌ها گرم بود. در سال‌هاي اوليه تاسيس، اين استخر محبوبيت بسيار بالايي در ميان مردم داشت و در دهه اول فعاليت، بيش از ۲۴ ميليون بازديدکننده به خود جذب کرد. کليساي جامع جديد در اواخر دورره اتحاد جماهير شوروي، سياستمداران قدرت کنترل مذهب را از دست دادند و جامعه مسيحيت در سراسر کشور شروع به بازگرداندن کليساها کرد و مراسم‌هاي مذهبي بار ديگر در کشور برگزار شد. پس از متلاشي‌شدن اتحاد جماهير شوروي، تصميم گرفته شد که يک کليساي نمادين در جايي که استخر مسکو قرار داشت، ساخته شود. بيش از يک‌ ميليون شهروند مسکو براي اين پروژه، پول اهدا کردند. به اين ترتيب، استخر مسکوا در سال ۱۹۹۴ تخريب و ساخت‌و‌ساز دوباره کليساي جامع آغاز شد. در نهايت کليساي جامع تکميل‌شده عيسي منجي را در سال ۲۰۰۰ متبرک اعلام کردند. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد