بازده/ با اينکه روابط خانوادگي ميتوانند حمايت، لذت، و فوايد فوقالعادهاي ديگري براي زندگيمان به همراه داشته باشند، همين روابط ميتوانند باعث ايجاد استرس نيز بشوند؛ به خصوص وقتي درگيري و رنجش حل نشدهاي بين افراد خانواده ايجاد شده باشد. زيرا رها کردن درگيريها و رنجشها و اختلافات خانوادگي ، به جاي تلاش براي ايجاد روابط دوستانه، ميتواند باعث ايجاد مشکلات بيشتري شود؛ درگيريهاي حل نشده بين اعضاي يک خانواده ميتواند به شکل عجيبي دردناک باشند.
همهي ما انتظارات خاصي از وجود اعتماد و صميميت در ميان اعضاي خانواده داريم، و درک اين حقيقت که شايد وجود اين دو عامل در ميان همهي اعضاي خانواده ممکن نباشد، ميتواند بسيار نااميد کننده به نظر برسد.
استرس ناشي از اختلافات خانوادگي
درگيريهاي حل نشده ميان خانوادگي ميتواند استرس اضافهاي بر خانواده، و به خصوص در دورهميهاي خانوادگي، تحميل کند. درگيريهاي حل نشدهي گذشته ميتوانند به يک فيل در اتاق تشبيه شوند که توسط همهي اعضاي خانواده احساس ميشود، ولي مستقيما و به موقع مورد توجه قرار نميگيرد. اين وضعيت ميتواند قبل از برگزاري دورهميهاي خانوادگي و در طول آن، براي همهي اعضاي خانواده استرسزا باشد؛ همچنين، گاهي اوقات، اين وضعيت ميتواند استرس طولاني مدتي براي آنها ايجاد کند.
بدون گفتگو و بحث صادقانه و صميمي، عذرخواهي يا اشکال ديگري از راهحلهاي مثبت، اعتماد ميان طرفين کاهش مييابد، و ممکن است طرفين ندانند در آينده بايد چه انتظاراتي از فرد مقابل داشته باشند. (براي مثال، يک بار انتقاد مادر شوهرتان از آشپزي شما ممکن است آنچنان تاثيري در ذهنتان بگذارد که هر بار وي به خانهتان ميآيد، به شدت دچار استرس شويد و ديگران نيز اين تنش را در شما احساس کنند.)
اين وضعيت ميتواند باعث شود بسياري از آدمها هنگام تفسير رفتارهاي ديگران در حال و تعاملات آينده، به جاي آنکه از نعمت ترديد در غرضورزي – نظير آنچه در برخورد با آدمهايي که به آنها اعتماد داريم، انجام ميدهيم – بهره ببرند، هميشه بدترين حالت را فرض کنند. همچنين، خاطرات و اثرات به جاي مانده از درگيريهاي گذشته ميتوانند هميشه جلوي چشممان بيايند و باعث تازه شدن درد و ناراحتي شوند.
هنگامي که يک درگيري براي مدتي به فراموشي سپرده ميشود، حتي اگر طرفين اين درگيري آن را به روي خود نياورند و يا يکديگر مودبانه رفتار کنند، احساس رنجش و بي اعتمادي معمولا زير پوشش اين رفتار مودبانه براي مدت طولاني پنهان ميماند، و حل و فصل اين مشکل را دشوار ميکند: تلاش براي تازه کردن ناراحتيهاي گذشته به منظور حل آنها معمولا ميتواند نتيجهي معکوس داشته باشد، زيرا در اين وضعيت طرف مقابل ممکن است احساس کند از سمت شما مورد حملهي جديدي قرار گرفته است؛ از طرف ديگر، خودداري از گفتگو و رفع هميشگي اين اختلافات ميتواند آنها را براي هميشه در قلب طرفين زنده نگه دارد و هنگام برگزاري دورهميهاي خانوادگي باعث ايجاد احساسات سمي شود.
راههاي کاهش اثرات درگيريهاي گذشته
بنابراين، وقتي ميخواهيد در يک دورهمي خانوادگي شرکت کنيد که در آن، فردي که از قبل با وي دچار درگيري حل نشدهاي هستيد نيز حضور دارد، چه کار بايد بکنيد؟ فقط مودب باشيد.
بر خلاف آنچه بسياري از آدمها احساس ميکنند، دورهميهاي خانوادگي زمان مناسبي براي باز کردن دوبارهي درگيريهاي قديمي نيست؛ زيرا چنين گفتگوهايي پيش از آنکه به مرحلهي حل و فصل برسند، دچار آشفتگي ميشوند – حتي اگر به مرحلهي حل و فصل نزديک هم بشوند، همچنان حرفهاي ناگفتهاي باقي خواهد ماند. بار ديگر متذکر ميشويم، مودب باشيد، گفتگوهايي را دربارهي موضوعاتي که ممکن است به درگيري منجر شوند، منحرف کنيد، و تا آنجا که ميتوانيد سعي کنيد بسيار مودبانه از فردي مورد نظر دوري کنيد.
حتي اگر ساير آدمها نتوانند از اين توصيه پيروي کنند، اگر شما بتوانيد تمرکزتان را بر مديريت اين درگيري به شيوهاي کاملا صلحطلبانه حفظ کنيد، قادر خواهيد بود احتمال بروز يک جنگ تمام عيار را در دورهميهاي خانوادگي به حداقل برسانيد و صلح را در خانواده ترويج دهيد. با اين کار، از تاثير مثبت قابل توجهي که بر روحيات اعضاي خانواده، احساسات شخصي خودتان، و کاهش سطح استرس ناشي از آن در دورهميهاي خانوادگي گذاشتهايد، شگفتزده خواهيد شد.
رفع اختلافات خانوادگي
در برخوردهاي آيندهاي که قرار است با فرد طرف درگيري داشته باشيد، ميتوانيد يکي از سه روش زير را انتخاب کنيد:
۱. سعي کنيد اين درگيري را حل و فصل کنيد
هنگامي که هنوز تمام اعضاي خانواده دور هم جمع نشدهاند، از طرف مقابل بپرسيد آيا وي مايل است دربارهي هر آنچه در گذشته اتفاق افتاده است، صحبت کنيد و آن را رفع کنيد. اگر (و فقط اگر) هر دوي شما مايل باشيد اختلافات گذشته را حل کنيد و آمادهي شنيدن حرفها و نقطه نظرات يکديگر هستيد، اين روش ميتواند سازنده و مفيد باشد. ببينيد هر يک از شما در کدام موارد نسبت به حرفها و رفتارهاي ديگري دچار سوء برداشت شده است، يا چه رفتاري از خود نشان دادهايد که با تغيير آن ميتوانيد دل طرف مقابل را به دست بياوريد؛ از يکديگر صادقانه عذرخواهي کنيد. رفع اين درگيريها با هر روشي ميتواند رابطهتان را براي آينده بهبود ببخشد.
۲. ببخشيد و فراموش کنيد
اگر به نظر برسد رفتار منطقي و متمدنانهي بالا احتمالا کارساز نيست يا غير ممکن است، سعي نکنيد به زور اين کار را انجام دهيد. شايد بهتر باشيد سعي کنيد طرف مقابل را ببخشيد و همه چيز را فراموش کنيد. بخشيدن به اين معني نيست که خود را بار ديگر در معرض رفتارهاي نامناسب طرف مقابل قرار دهيد؛ بخشيدن فقط به اين معني است که احساسات مربوط به رنجش و خشم را از خود دور کنيد. بايد مراقب باشيد در آينده چه انتظاراتي از اين فرد داريد؛ يعني بدون اينکه بار ديگر مجبور باشيد رفتارهاي آزاردهندهي وي را تحمل کنيد، بهترين بهره را از اين رابطه و حضور در دورهمي خانوادگي ببريد.
۳. تماستان را با وي به حداقل برسانيد يا وي را از زندگيتان پاک کنيد
اگر آنچه طرف مقابل در موردتان انجام داده، بسيار توهينآميز و ناراحتکننده بوده است، و قطعا هيچ نشانهاي از پشيماني يا دليلي در وي نمييابيد که در آينده بتواند نسبت به شما تغيير رفتار بدهد، ميتوانيد برخوردهايتان را به اين فرد به شدت محدود کنيد، يا به طور کلي وي را از زندگيتان حذف کنيد. اين روش معمولا آخرين گزينه است، ولي گاهي اوقات در موارد سوء استفاده يا رفتارهاي به شدت توهينآميز، براي حفظ سلامت رواني و هيجانيتان لازم است آن را به عنوان گزينهي اصلي انتخاب کنيد.
بازار