تسنيم/ دهۀ دوم ماه مبارک رمضان نيز رو به پايان است و در آستانۀ ورود به نخستين شب از شبهاي قدر هستيم. سهشنبه 23 ارديبهشت مصادف با شب نوزدهم ماه مبارک رمضان و اولين شب قدر؛ شب ارزشگذاري انسانهاست. هر قدر در اين شب به خواستههاي خدا توجه کنيم و آنها را عرضه بداريم، قدر و ارزش بيشتري پيدا خواهيم کرد. در روايت داريم که خودِ امام زمان(عج) براي تعجيل در ظهورشان دعا ميکنند، اين خواسته ايشان يعني همان خواسته خدا، پس بدانيم درخواست برپايي امر ظهور ايشان از مهمترين موضوعاتي است که انسانها را در شب قدر ارزشيتر ميکند، اما اين بدين معنا نيست که غير از ظهور امام زمان، چيز ديگري نبايد بخواهيم، بلکه بايد براي موضوعات ديگر نيز دعا کرد اما درخواست اصلي و تأکيد ما دعاي براي تعجيل در فرج مولايمان باشد.
در کتاب مفاتيح الجنان درباره اعمال شب نوزدهم ماه مبارک رمضان آمده است:
اين شب باعظمت آغاز شبهاي قدر است و شب قدر آن شبي است که در طول سال، شبي به خوبي و فضليت آن يافت نميشود و عمل در اين شب از عمل در طول هزار ماه بهتر است و تقدير امور سال در اين شب صورت ميگيرد و فرشتگان و روح که اعظم فرشتگان الهي است، در اين شب بهاذن پروردگار به زمين فرود ميآيند و به محضر امام زمان(عج) ميرسند و آنچه را که براي هر فرد مقدّر شده بر آن حضرت عرضه ميدارند.
* اعمال شب نوزدهم:
اوّل:
غسل کردن.
علاّمه مجلسي فرموده: بهتر است غسل اين شبها در هنگام غروب آفتاب انجام گيرد که نماز شام را با غسل بخواند.
دوم:
دو رکعت نماز که در هر رکعت پس از سوره «حمد»، هفت مرتبه «توحيد» خوانده و پس از فراغت از نماز «هفتاد مرتبه» بگويد:
«أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ»
سوم:
قرآن مجيد را باز کند و در برابر خود گرفته و بگويد:
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِکِتابِکَ الْمُنْزَلِ وَمَا فِيهِ وَفِيهِ اسْمُکَ الْأَکْبَرُ وَأَسْماؤُکَ الْحُسْنىٰ وَمَا يُخافُ وَيُرْجىٰ أَنْ تَجْعَلَنِى مِنْ عُتَقائِکَ مِنَ النّارِ؛
خدايا؛ از تو درخواست ميکنم به حق کتاب نازلشدهات و آنچه در آن است و در آن است نام بزرگترت و نامهاي نيکوترت و آنچه بيمانگيز است و اميدبخش، اين که مرا از آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهي.
سپس هر حاجت که دارد بخواهد.
چهارم:
قرآن مجيد را روي سر بگذارد و بگويد:
اللّٰهُمَّ بِحَقِّ هٰذَا الْقُرْآنِ وَبِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَبِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِيهِ وَبِحَقِّکَ عَلَيْهِمْ فَلَا أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ؛
خدايا؛ به حق اين قرآن و به حق کسي که آن را بر او فرستادي و به حق هر مؤمني که او را در قرآن ستودي و به حق خود بر آنان، پس احدي شناساتر از تو به حق تو نيست.
سپس 10 مرتبه بگو: «بِکَ يَا اللّٰهُ» و 10 مرتبه «بِمُحَمَّدٍ» و 10 مرتبه «بِعَلِيٍّ» و 10 مرتبه «بِفَاطِمَةَ» و 10 مرتبه «بِالْحَسَنِ» و 10 مرتبه «بِالْحُسَيْنِ» و 10 مرتبه «بِعَلِيِّبْنِ الْحُسَيْنِ» و 10 مرتبه «بِمُحَمَّدِبْنِ عَلِيٍّ» و 10 مرتبه «بِجَعْفَرِبْنِ مُحَمَّدٍ» و 10 مرتبه «بِمُوسَىبْنِ جَعْفَرٍ» و 10 مرتبه «بِعَلِيِّبْنِ مُوسَى» و 10 مرتبه «بِمُحَمَّدِبْنِ عَلِيٍّ» و 10 مرتبه «بِعَلِيِّبْنِ مُحَمَّدٍ» و 10 مرتبه «بِالْحَسَنِبْنِ عَلِيٍّ» و 10 مرتبه «بِالْحُجَّةِ»؛
به ذاتت اي خدا؛ به حق محمّد؛ به حق على؛ به حق فاطمه؛ به حق حسن؛ به حق حسين؛ به حق علىبن الحسين؛ به حق محمّدبن على؛ به حق جعفربن محمّد؛ به حق موسىبن جعفر؛ به حق علىبن موسى؛ به حق محمدبن على؛ به حق علىبن محمّد؛ به حق حسنبن على؛ به حق حجّت.
پس هر حاجتى که دارى از خدا بخواه.
پنجم:
زيارت امام حسين عليه السلام. در روايت آمده: هنگامي که شب قدر ميشود، منادي از آسمان هفتم از پشت عرش ندا سر ميدهد که خدا هرکه را به زيارت مزار امام حسين عليه السلام آمده آمرزيد.
ششم:
اين شبها را احيا بدارد؛ روايت شده: هرکه شب قدر را اِحيا بدارد، گناهانش آمرزيده ميشود، هرچند بهشماره ستارگان آسمان و سنگيني کوهها و پيمانه درياها باشد.
هفتم:
صد رکعت نماز بهجا آورد که فضليت بسيار دارد و بهتر آن است که در هر رکعت پس از سوره «حمد»، 10 مرتبه «توحيد» بخواند.
هشتم:
اين دعا را بخواند:
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَمْسَيْتُ لَکَ عَبْداً داخِراً لَاأَمْلِکُ لِنَفْسِى نَفْعاً وَلاضَرّاً وَلاأَصْرِفُ عَنْها سُوءً، أَشْهَدُ بِذٰلِکَ عَلَىٰ نَفْسِى، وَأَعْتَرِفُ لَکَ بِضَعْفِ قُوَّتِى، وَقِلَّةِ حِيلَتِى، فَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِمُحَمَّدٍ وَأَنْجِزْ لِى مَا وَعَدْتَنِى وَجَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فِى هٰذِهِ اللَّيْلَةِ، وَأَتْمِمْ عَلَىَّ مَا آتَيْتَنِى فَإِنِّى عَبْدُکَ الْمِسکِينُ الْمُسْتَکِينُ الضَّعِيفُ الْفَقِيرُ الْمَهِينُ. اللّٰهُمَّ لَاتَجْعَلْنِى ناسِياً لِذِکْرِکَ فِيما أَوْلَيْتَنِى، وَلاغافِلاً لِإِحْسانِکَ فِيما أَعْطَيْتَنِى، وَلَاآيِساً مِنْ إِجابَتِکَ وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّى فِى سَرَّاءَ کُنْتُ أَوْ ضَرَّاءَ أَوْ شِدَّةٍ أَوْ رَخاءٍ أَوْ عافِيَةٍ أَوْ بَلاءٍ أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْماءَ إِنَّکَ سَمِيعُ الدُّعاءِ.
خدايا، شام کردم درحاليکه براي تو تنها بنده کوچک و خواري هستم که براي خويش سود و زياني را بهدست ندارم و نميتوانم از خود پيشآمد بدي را بازگردانم، به اين امر بر خويش گواهي ميدهم و در پيشگاهت به ناتواني و کمي چارهام اعتراف ميکنم، خدايا، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و آنچه را به من و همه مردان و زنان مؤمن، از آمرزش در اين شب وعده دادي وفا کن و آنچه را به من عنايت فرمودهاي کامل ساز که من بنده بيچاره، درمانده، ناتوان، تهيدست و خوار توأم. خدايا، مرا فراموش کننده ذکرت قرار مده، در آنچه سزاوار آنم فرمودي و نه فراموش کننده احسانت، در آنچه عطايم نمودي و نه نااميد از اجابتت، گرچه مدّت زماني طولاني شود، چه در خوشي يا ناخوشي، يا سختي، يا آساني، يا عافيت، يا بلا، يا تنگدستي، يا در نعمت، همانا تو شنونده دعايي.
کفعمي از امام زينالعابدين عليه السلام روايت کرده که حضرت در اين شبها، در حال قيام و قعود و رکوع و سجود اين دعا را ميخواند.
علاّمه مجلسي فرموده: بهترين اعمال در اين شبها، درخواست آمرزش و دعا است براي حوايج دنيا و آخرت خود و پدر و مادر و خويشان و برادران و خواهران مؤمن، چه آنان که زندهاند و چه آنان که از دنيا رفتهاند و خواندن اذکار و صلوات بر محمّد و آل محمّد (صلّي اللّه عليه و آله) به هر اندازه که بتواند.
در بعضي از روايات وارد شده: دعاي «جوشنکبير» را در اين سه شب بخواند. روايت شده که خدمت رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله) عرض شد: اگر شب قدر را يافتم، از خدا خود چه بخواهم؟ فرمود: عافيت.
نهم:
گفتن «صد مرتبه»: أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ رَبِّي وَأَتُوبُ إِلَيْهِ.
دهم:
گفتن «صد مرتبه»: اللّٰهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ؛ خدايا؛ قاتلان اميرالمؤمنين را لعنت کن.
بازار