تابناک با تو/ بيماريها تهديد بزرگ و خطرناکي براي زندگي و سلامت بشر در قرون وسطا بودند و اغلب اين امراض از بيتوجهي به نظافت شخصي و تشخيص نادرست و بيکيفيت امراض بود. به همين دليل، انسانها در آن برهه از زمان به انواع بي حد و حصري از امراض مبتلا ميشدند.
اين بيماريها پزشکان قرون وسطا را متحير و شگفتزده ميکرد و درماني براي آن پيدا نميکردند. يکي از اين بيماريها که تاکنون يک معماي پزشکي و تاريخي به شمار ميرود «تعريق انگليسي» نام دارد. اين همهگيري عجيب و مرموز در دو قرن پانزدهم و شانزدهم اروپا را درنورديد. افراد مبتلا به اين بيماري در ابتدا از تب و رعشه سرد رنج ميبرند. سردرد و دردهاي شديد در گردن، دو کتف و اطراف بدن، احساس فزاينده بي رمق بودن، در مبتلايان به چشم ميخورد.
رعشه سرد از نيم ساعت تا سه ساعت طول ميکشيد. پس از آن مرحلهي داغشدگي بدن از راه ميرسيد و بيمار دچار تعريق شديد و عطش فوقالعاده ميشد که با هذيانگويي، افژايش ضربان قلب و درد در قفسه سينه همراه بود. اما مرحله آخر بيماري زماني رخ ميداد که بيمار بر زمين ميافتاد و هيچ گاه از خواب ابدي مرگ بيدار نميشد.
اما بخش ترسناکتر اين بيماري، مرگ سريعي بود که مبتلايان را دچار ميکرد، به طوريکه بسياري از مبتلايان در طول ۱۸ ساعت پس از بروز علائم بيماري از دنيا ميرفتند. کساني که بنيه قوي داشتند حداکثر ۲۴ ساعت مقاومت ميکردند و اگر هم خوب ميشدند ديگر آن آدم سالم سابق نبودند و فرآيند بهبودي ناقص بود.
بيماري تعريق و پنج همهگيري ديگر بين سال هاي ۱۴۸۵ و ۱۵۵۱ ميلادي منتشر شد. يک بيماري معروف ديگر نيز به نام «بيکاردي سوئت» در شمال فرانسه بين سال هاي ۱۷۱۸ و ۱۸۷۴ شايع شد، ۲۰۰ نفر را مبتلا کرد، اما نسبت مرگ و مير در مقايسه با تعداد مبتلايان کم بود.
تعريق انگليسي نخستين بار در دوران پادشاه هنري هفتم در سال ۱۴۸۵ ميلادي و پس از نبرد بوسوورث منتشر شد. اين بيماري منجر به مرگ بيش از ۱۰ هزار نفر در يک ماه شد و براي دومين بار در سال ۱۵۰۷ اين همهگيري بر سر زبانها افتاد. پس از آن در همان سال يک همهگيري جديد در فرانسه رخ داد که منجر به مرگ نيمي از ساکنان در برخي از شهرها شد.
همه گيري چهارم در لندن ۱۵۲۸ ميلادي رخ نشان داد و به سرعت در سراسر انگلستان قرباني گرفت. به طوريکه هنري هشتم به دليل ترس از لندن گريخت تا به بيماري مبتلا نشود و هر شب به خانه جديدي مي رفت و در بستر متفاوتي ميخوابيد. همهگيري به سرعت شگفتآوري در هامبورگ سرايت کرد و منجر به مرگ بيش از هزار نفر در چند هفته شد. تعريق انگليسي اروپا را درنورديد و به سوئيس، دانمارک، نروژ، سوئد و ليتواني و لهستان رسيد و تا شرق روسيه امتداد يافت. سال ۲۵۵۱ سالي بود که اين بيماري دست از سر مردم برداشت.
موضوع عجيب اين بود که تعريق فقط ثروتمندها و اشرافزادگان را به طور ويژه مبتلا ميکرد. دوکها و کشيشها زيادي در شمار قربانيان بيماري قرار ميگرفتند و ديرها بيشترين خسارت را از تعريق انگليسي به خود ديدند. ميزان مرگ و مير در ميان اصحاب کليسا بيشتر از بقيه بود تا جايي که خانواده حاکم از اين همهگيري بيشترين دردسرها را متحمل شدند؛ آنپولين همسر هنري ششم به اين بيماري دچار شد اما شفا يافت. آرتور تئودور پسر بزرگ پادشاه هنري هفتم نيز پس از ابتلا به بيماري جان خود را از دست داد.
برخي از دانشمندان بر اين باورند که مسبب اين بيماري ويروس هانتا بوده است؛ ويروسي که جوندگان با خود منتقل ميکنند. اين ويروس در بدن انسان بسيار کشنده عمل ميکند و علائمي همچون آنفلونزا دارد. ميزان مرگ و مير ناشي از آن حدود ۴۰ درصد است.
ويروس شبيه به هانتا به نام اربور وجود دارد که از طريق ميمون و پشه به انسان منتقل ميشود. مشاهده شده که بيماري تعرق انگليسي در موسم بارش باران و سيلهاي شديد در برخي مناطق رخ ميدهد. به طوري که برخي دانشمندان دليل اين بيماري را هواي مرطوب انگلستان برميشمرند.
گفتني است، بيماري تعريق بعد از مدتي اختفا، دوباره در روستايي به نام تيوِرتون انگليس به چشم خورد و در سال ۱۶۴۴ منجر به مرگ ۴۴۳ نفر شد و در دو قرن هجده و نوزده بيماري مشابه به تعريق انگليسي به نام بيکارديسوئت يا تب نظامي در آلمان، بلژيک، اتريش، سوئيس و ايتاليا جان مردم را گرفت.
بازار