ایلان دره سی ماکو ؛ دره‌ای شگفت‌انگیز با منشورهای بازالتی

کجارو/ ايلان دره سي، يکي از دره‌هاي منشوري بازالتي و کمترشناخته‌شده‌ي در دنيا است که در ۲۵ کيلومتري شهر ماکو در آذربايجان غربي قرار دارد. «ايلان دره سي» در ماکو آذربايجان غربي که به نام‌هاي «قيرميزي‌ليخ»، «دره مارها» يا «دره بدولي» نيز خوانده مي‌شود، با ۲٫۸ کيلومتر طول، مناظري زيبا و چشم‌نواز از رودخانه، چشمه، آبشار و ستون‌هاي سنگي عظيم و منظم آتشفشاني را در خود جاي داده است که هر بيننده‌اي را مسحور مي‌کند و از همين رو از خاص‌ترين و ناشناخته‌ترين دره‌هاي دنيا به شمار مي‌رود. منشورهاي بازالتي ماکو از کانون‌هاي مهم ژئوتوريسم يا گردشگري زمين‌شناسي کشورمان هستند. با کجارو همراه شويد تا سفري کوتاه، هرچند مهيج به اين دره‌ي زيبا در ماکو داشته باشيم. ايلان دره سي کجاست؟ ايلان دره سي در سه کيلومتري روستاي بدولي شهرستان ماکو و به موازات جاده آواجيق قرار دارد و جهت آن شرقي-غربي است که در انتهاي غربي به مزارع روستاي بدولي مي‌رسد. ايلان دره سي، حاصل انجماد گدازه‌هاي آتشفشاني در دوره سوم زمين‌شناسي است و صخره‌هاي بازالتي آن شامل ستون‌هاي عمودي و هندسي مي‌شوند که مي‌توانند حيرت و تحسين هر بيننده‌اي را در پي داشته باشند. پوشش گياهي و درختچه‌هايي که در ميان و بالاي منشورها رشد کرده‌اند، ماهي‌هاي رودخانه، خرچنگ و خزندگان و... جذابيتي دوچندان به اين دره بخشيده‌اند. ايلان دره سي حاصل انجماد گدازه‌هاي آتشفشاني است «رودخانه زنگمار» در کف دره جريان دارد که از ارتفاعات کوه آرارات در ترکيه سرچشمه مي‌گيرد و پس از عبور از ميان دره و روستاهاي مختلف، در نهايت به سد بارون مي‌ريزد. اين رودخانه در فصل‌هاي پربارش، خيلي خروشان و عميق است و‌ کم‌عمق‌ترين بخش آن به نيم‌متر مي‌رسد. در وسط دره، چشمه آبي از ميان ديواره‌هاي بازالتي به بيرون مي‌جوشد که با نام «چشمه خاتون» يا «خاتون بولاغي» شناخته مي‌شود. در طول مسير دره، پيچ نعل اسبي‌اي وجود دارد که شاخص‌ترين مناظر دره را مي‌توان در آنجا ديد. بعد از اين پيچ، عرض دره بيشتر و ارتفاع ديواره‌ها کمتر مي‌شود و پوشش گياهي بيشتري به چشم مي‌خورد. در ادامه‌ي مسير دره، «آبشار دره بدولي» با ارتفاع حدود هفت متر قرار دارد که مناظر خارق‌العاده‌اي در کنار ديواره‌هاي بازالتي به وجود آورده است. بعد از عبور از اولين تنگه، وجود ستون‌هاي سنگي سر به فلک کشيده و رودخانه‌اي در عمق دره، ادامه راه را دشوار مي‌کند؛ هرچند پس از آن به محدوده‌اي از سنگ‌هاي نسبتا صاف مي‌رسيد که امکان اتراق در آن وجود دارد. علاوه بر اين، در کنار اين دره چند آلاچيق نيز ساخته شده است که با نشستن در آن‌ها مي‌توانيد از چشم‌انداز فوق‌العاده دره لذت ببريد. علت شکل‌گيري منشور بازالتي چيست؟ علت تشکيل ساختارهاي بازالتي اغلب به گدازه‌هاي آتشفشاني مربوط مي‌شود که در لايه‌هاي ضخيم روي ديواره‌هاي سنگي سرازير مي‌شوند. در ادامه اين لايه‌ها به‌تدريج خنک مي‌شوند و به‌شکل صخره‌هاي بازالتي درمي‌آيند؛ اما با توجه به اينکه دما لايه‌ي رويي به‌سرعت پايين مي‌آيد و لايه‌هاي زيري هنوز گرم هستند، با گذشت زمان، لايه‌هاي زيري خنک و منقبض مي‌شوند و از آنجا که ساختار سنگ‌ها فشرده است، اين انقباض منجر به شکسته شدن لايه‌هاي رويي مي‌شود. چطور به ايلان دره سي برويم؟ ايلان دره سي در ۲۵ کيلومتري ماکو در کنار جاده ماکو به چالدران قرار گرفته و بهترين زمان بازديد از آن، اواخر بهار تا اوايل پاييز است. ستون‌هاي منشوري بازالتي ماکو، از نمونه‌هاي کم‌نظير جهان هستند که براي بازديد آن‌ها بايد وارد جاد ماکو به چالدران (آواجيق) شويد. ۲۰ کيلومتر بعد از ماکو، اين اثر طبيعي را در سمت راست جاده خواهيد ديد و به همين ‌راحتي مي‌توانيد از آن‌ ديدن کنيد. منشورهاي بازالتي ماکو منشورهاي بازالتي ماکو منشورهاي بازالتي ماکو منشورهاي بازالتي ماکو منشورهاي بازالتي ماکو منشورهاي بازالتي ماکو منشورهاي بازالتي ماکو منشورهاي بازالتي ماکو ورودي دره در کنار جاده قرار دارد که پس از عبور از شيب ابتدايي آن مي‌توانيد وارد دره شويد. فاصله‌ي ابتداي دره تا پاي سنگ‌ها و صخره‌هاي بزرگ حدود ۳۰ دقيقه زمان مي‌برد. دره بدولي شيب ملايمي دارد و عبور از آن حدود دو ساعت طول مي‌کشد. جالب است بدانيد که اگر شب را در اين منطقه سپري کنيد، مي‌توانيد مناظري هيجان‌انگيز و فراموش‌نشدني از ستارگان و راه شيري را تماشا کنيد. براي بازديد از ايلان دره سي چه نکته‌هايي را رعايت کنيم؟ براي بازديد از منشورهاي بازالتي ماکو در فصل کم‌بارش، آب آشاميدني همراه خود داشته باشيد؛ زيرا احتمال کم بودن آب چشمه وجود دارد. با توجه به اينکه ديواره‌هاي بازالتي دره بسيار ريزشي هستند، هنگام عبور از آن بايد جانب ايمني و احتياط و حفظ فاصله مناسب از ديواره‌ها را مدنظر قرار دهيد. ارتفاع ديواره‌هاي دره بسيار زياد است و از همين رو اگر قصد عکاسي داريد، بايد سرعت عمل داشته باشيد؛ چراکه آفتاب به‌سرعت مي‌رود و سايه جاي آن را مي‌گيرد. ساير دره هاي ماکو آنچه ماکو را از ديگر شهرهاي ايران متمايز ساخته، موقعيت طبيعي خاص آن است. در شهرستان ماکو، دره‌هاي متنوعي وجود دارد که وجود پوشش گياهي مناسب، مناظر حيرت‌‌انگيز، فاصله نزديک آن‌ها به مناطق شهري و دسترسي آسان به ورودي دره‌ها را مي‌توان از مزيت‌ آن‌ها برشمرد. دره رند (سو دره سي): اين دره در شمال شرقي شهرستان ماکو واقع است و عبور رودخانه ساري سو در اين دره، آبشارهاي متعدد فصلي و دائمي و همچنين چشم‌انداز ارتفاعات صخره‌اي مجاور و پوشش گياهي درختان بيد، مناظر منحصربه‌فردي را در اين منطقه به وجود آورده است. دره باغي: دره باغي در پنج کيلومتري ماکو و در مجاورت روستاي قلعه جوق قرار دارد و رودخانه زنگمار از وسط آن عبور مي‌کند. در اين دره، آبشار بلندي به نام «آبشار شرشر» دارد که از روي ديواره‌اي عمودي به پايين مي‌ريزد. منطقه‌ي دره‌باغي براي ورزش‌هاي قايق‌راني در آب‌هاي خروشان يا رفتينگ، پياده‌روي، دره‌نوردي و سنگ‌نوردي مناسب است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar