جام جم/ اين روزها زندگي کردن در فضاي مجازي به حقيقتي انکارناپذير تبديل شده است. درصد بالايي از افراد جامعه در فضاي مجازي دستکم يک حساب کاربري دارند و هر کسي بنا به شخصيت و روحيات خود عکسي را براي حساب کاربرياش انتخاب ميکند. نمايهاي از گل، طبيعت، عکس شخصي و عکس با دوستان، برخي هم البته عکسي براي حساب کاربري خود ندارند. در اين ميان، اما شايد کمتر کسي بداند روانشناسان معتقدند از طريق عکس پروفايل افراد ميتوان به ويژگيهاي اخلاقي و شخصيتي آنها پي برد، گرچه اين کار براي افراد غيرمتخصص امکانپذير نيست؛ هرچند به گفته روانشناسان و جامعهشناسان اين يافتهها قطعي نيست و حتي ممکن است در فرهنگهاي مختلف، معاني متفاوتي داشته باشد.
خودافشاگري
به گفته روانشناسان، رفتار مجازي و سايبري افراد تا حد زيادي ميتواند شخصيت واقعي آنها را افشا کند. فضاي مجازي يکي از مهمترين بسترها براي اين خود افشاگري است. اين عکسها ميتواند اطلاعاتي درباره فرهنگ و شرايط اجتماعي و خانوادگي افراد به ما بدهد. به ياد داشته باشيم دنياي امروز، دنيايي بصري است و چگونگي حضور در اين دنيا بسيار مهم است. در اين ميان، انتخاب عکس پروفايل براي حضور در فضاي مجازي از اهميت بالايي برخوردار است، چون عکس پروفايل افراد، نقطه شروع ارتباط آنها با ديگر کاربران است و بر اساس اصول شخصيتشناسي عکس پروفايل، ميتواند بيانگر پيامهاي متفاوتي در مورد شخصيت، علايق، مهارتها و ساير ويژگيهاي شخصيتي آنها باشد.
يعني وقتي کسي شما را نميشناسد، ابتدا عکس پروفايل شما را ميبيند و در ذهنش از عکس شما شخصيتي ميسازد. همچنين نمايه شما ميتواند نشان دهد شما درباره خود چطور فکر ميکنيد يا دوست داريد ديگران درباره شما چطور فکر کنند؟ ميخواهيد خود را خاص نشان دهيد، منزوي هستيد يا برونگرا؟ دنبالهرو آخرين نوع مد با پرترههاي هنري هستيد يا عکس پروفايلتان هميشه سلفي است؟
با اين افراد محتاطانه برخورد کنيد
فيکها: وقتي فردي به هر دليلي ميخواهد در فضاي مجازي شناخته نشود، کمتر از نام و تصوير واقعي خودش استفاده ميکند. افراد بيادب و پرخاشگر، افرادي که ميخواهند حرفهايي متناقض با هويت اصليشان بزنند و... هويت واقعيشان را کمتر فاش ميکنند و به همين دليل با نام و تصوير غيرواقعي در شبکههاي اجتماعي ظاهر ميشوند تا قابل شناسايي نباشند، بنابراين اگر فردي با هويت نامعلوم و بدون داشتن تصوير قصد دوستي با شما را داشت در پذيرش اين دوستي محتاط باشيد و آن را بهسادگي قبول نکنيد.
خودشيفتهها: روانشناسان اعتقاد دارند، افرادي که براي عکس پروفايلشان لباسهاي شيک و گرانقيمت ميپوشند، ژست خاص ميگيرند يا به آتليه ميروند، در دسته افراد خودشيفته يا با اعتماد بهنفس خيلي بالا قرار دارند. اين افراد از ديدن تصاوير خودشان لذت ميبرند و ميخواهند چنين تصاويري از آنها در معرض ديد عموم قرار گيرد. يعني مردم آنها را با تمايل به ديدهشدنهاي گاه و بيگاهشان بشناسند و از آنها ياد کنند. از ديگر ويژگيهاي افراد خودشيفته اين است که خيلي دوست دارند مديريت و رهبري گروههاي شبکههاي اجتماعي را برعهده بگيرند که اين موضوع از يک نياز رواني خبر ميدهد و اين پيام را منتقل ميکند که از اين راه به دنبال کسب هويت هستند.
وسواسيها: شخصيتهاي وسواسي بيشتر به دنبال عکسهايي هستند که از هر لحاظ ايدهآل باشد. بهنظر ميرسد اين افراد براساس ساختار روانيشان خواهان جلبتوجه و درخشش هستند و براي رسيدن به اين هدف از همه عوامل استفاده ميکنند. عکسي که قرار است در صفحه شخصي و پروفايلشان قرار گيرد بايد از هر نظر بيعيب و نقص باشد. از اين رو براي انتخاب و عکاسي دقت زيادي به خرج ميدهند. حتي ممکن است براي داشتن عکس بيعيب و نقص هزينه زيادي کنند و براي داشتن چنين عکسي وقت بگذارند. اگر به عکس مطلوب دست پيدا کرده و نظرات مثبتي دريافت کنند، ميلي به تغيير عکسشان ندارند.
قدرتطلبها: افراد مغرور و قدرتطلب بهطور معمول عکسهايشان را با ژست و قيافههاي خاص نمايش ميدهند و دلشان ميخواهد نمادهاي قدرت بيروني را در معرض ديد عموم قرار دهند. اگر با شغلشان به قدرت ميرسند ممکن است پشت ميز مديريت عکس بگيرند. شايد هم به مکانهايي بروند که به آنها افتخار ميکنند و کنار اتومبيل گرانقيمت يا ويلاي شخصيشان بايستند، حتي طرز نشستن آنها هم از اين ويژگيشان حکايت ميکند. وقتي با غرور روي صندلي لم ميدهند اين پيام را به مخاطب منتقل ميکنند که من قدرتمند هستم.
ويتريني براي معرفي شما
عکس پروفايل در حقيقت ويتريني است براي اين که ما را به مخاطبمان معرفي کند. افراد با کمک اين عکسها ميخواهند خودشان را از دريچهاي که بيشتر محبوب خودشان است، به ديگران نشان دهند. در دوره فعلي و در فضاي مجازي با توجه به شرايط، افراد مجبورند در کوتاهترين زمان، اطلاعاتي درباره خودشان به ديگران بدهند، گاهي، اما بدون اينکه خودشان از اين مساله آگاه باشند. يعني در دنياي امروز و بهويژه فضاي مجازي، شما بخشي از اطلاعات مربوط به خودتان را که مورد پسندتان است، به ديگران ارائه ميکنيد. هرچند در هر جامعهاي فرهنگي حاکم است، گاهي محدوديتهايي وجود دارد که باعث ميشود افراد نخواهند عکس خودشان را در پروفايلشان بگذارند.
بايدها و نبايدها
اما حالا که متوجه شديم عکس پروفايل تا اين اندازه در معرفي شخصيت افراد مهم است، بهتر است چند نکته را در نظر داشته باشيد و به منظور تاثيرگذاري بيشتر، نکات مرتبط با روانشناسي عکسها را در انتخاب عکس پروفايل رعايت کنيد.
عکسي را انتخاب کنيد که بيشترين شباهت در دنياي واقعي را به شما دارد.
بهدرستي نشان دهد شما چه کسي هستيد.
بهترين ويژگي شما را برجسته کند، يعني مشخصا به ديگران بفهماند شغل شما چيست يا شما هميشه لبخند به لب داريد و...
بهترين عکس شما از مجموعه ۳۰ عکس گزينش شده باشد.
نور در عکس پروفايل عامل بسيار مهمي است. نبايد نور تند يا سايه در عکس وجود داشته باشد. به طور کلي عکس بايد واضح باشد.
با خود آشنا شويد
هرچند نميتوان با قطعيت گفت اين مطلب در مورد همه افراد صدق ميکند، اما آخرين نتايج يافتههاي محققان در پي آمده است که ميتوانيد بخوانيد. البته باز هم قابل تاکيد است اين مطالب ممکن است با توجه به نوع فرهنگ و حتي شخصيت فرد متفاوت باشد و ثابت نيست.
نمايه بدون عکس: افرادي که براي پروفايلشان هيچ عکسي انتخاب نميکنند، مايلند هويتشان تا حدي مبهم بماند و بهجز افراد نزديک، با اشخاص ديگري در ارتباط تنگاتنگ نباشند. اين مساله حاکي از آن است که فرد اهل شوآف نيست و تمايلي براي ديده شدن بيش از حد ندارد. نکته ديگر در مورد آنها اين است که گاهي هم فرد به دليل احساس نقصي که ميکند عکسي روي پروفايل خود نميگذارد. منظور از احساس نقص، بيحوصلگي، افسردگي يا کمبود اعتماد به نفس است.
خجالتي ها: افراد کمرو و خجالتي اين ويژگيشان را در شبکههاي اجتماعي هم بروز ميدهند. اين افراد معمولا از عکس واقعي خودشان کمتر استفاده ميکنند يا تصاويرشان کاملا واضح نيست. شما در پروفايل آنها عکسي ميبينيد که از نماي دور گرفته شده است. علاوه بر اين ممکن است ترجيح دهند به جاي عکس واقعي خودشان تصاويري از زيباييهاي طبيعي داشته باشند. کمروها عکسهاي سنتي را هم ميپسندند و دوست ندارند در فضاي مجازي جلب توجه کنند.
عکس پروفايل کارتوني: استفاده از عکس کارتوني يا کاريکاتور حاکي از رويا و تخيل بالاي فرد يا فرار ناخودآگاه صاحب آن حساب کاربري از واقعيتهاي زندگي است. اين نوع عکس همچنين نشانههايي از کودک درون فعال و شوخطبعي دارد.
عکس طبيعت: افراد با انتخاب طبيعت، در پي بيان لطافت و ابراز مهرباني هستند. اين گونه عکسها حاکي از علاقه به تولد، صلح و آرامش است. توجه کنيد اين افراد مطلقا دنبال بحثهاي تنشدار نيستند و شايد اين ويژگي حاکي از وجود يک اضطراب پنهان دروني در آنها باشد که تمايلي ندارند از آن صحبت کنند.
بازار