دوزیستی که دارای دندان های زهرآگین است

روزياتو/ به گفته دانشمندان گونه اي از يک «کرم» دندان دار که به موجودي بيرون آمده از دل فيلم هاي ترسناک و علمي تخيلي شبيه است، اولين دوزيستي است که داراي غدد دنداني سمي است. زيست شناسان آمريکايي و برزيلي غدد دهاني را در اين کورسمندر حلقه دار يافته اند، گونه اي شبيه مار که از دسته دوزيستاني مانند قورباغه و سمندر بوده و طول آن به ۱۷ اينچ (بيش از ۴۲ سانتيمتر) مي رسد. محققان از قبل مي دانستند که کورسمندرها (caecilians) داراي دم سمي بوده و يک مايع مخاطي روان کننده ترشح مي کنند که آن ها را قادر مي سازد به سرعت به زير زمين رفته و از دست شکارچيان فرار کنند. اما اکنون اين تيم مشترک از زيست شناسان غدد دهاني پر از مايعي را در آرواره بالا و پايين اين کورسمندر حلقه دار کف کرده اند که بومي برزيل بوده و از سم درون اين غدد براي فلج کردن طعمه خود استفاده مي کند. عليرغم نداشتن دست و پا و تنها دهاني براي شکار، کورسمندرها هنگامي که کرم ها، موريانه ها قورباغه ها و مارمولک ها را شکار مي کنند سم موجود در اين غدد دهاني را به کار مي گيرند. اين غدد که در پايه دندان هاي تيز کورسمندر قرار دارد، آنزيم هايي توليد مي کنند که معمولاً در زهر جانوران سمي ديده مي شوند، از جمله سم مار زنگي. محققان بر اين باورند که کورسمندرها اولين نوع از بي مهرگان دوزيست هستند که نوعي سيستم تزريق زهر در دندان خود دارند. دکتر ادموند «باچ» برودي از دانشگاه ايالتي يوتا در ايالات متحده در اين باره مي گويد :«ما دوزيست ها- قورباغه ها، وزغ ها و شبيه آن ها- را عموماً بي خطر مي دانيم. ما مي دانيم که برخي دوزيستان زائده هاي خطرناک و سمي در پوست خود دارند تا شکارچيان را از خود دور سازند. اما پي بردن به اين موضوع که دستکم يک گونه مي تواند با استفاده از دهانش آسيب وارد کند بسيار خارق العاده است». دوزيستان به خاطر داشتن پوستي مملو از غده هاي حاوي توکسين که به شکلي غيرفعال و در قالب يک سيستم دفاعي شيميايي عليه شکارچيان مورد استفاده قرار مي گيرند شناخته مي شوند. اين قابليت دوزيستان با مارها متفاوت است زيرا بکارگيري اين مکانسيم در مارها کاملاً فعالانه بوده و آن ها براي شکار زهرشان را در بدن طعمه تزريق مي کنند. کورسمندرها نه مار هستند و نه کرم و در شرايط آب و هوايي استوايي در آفريقا، آسيا و آمريکاي جنوبي يافت مي شوند. برخي از اين نوع کورسمندرها مانند کورسمندر حلقه دار آبي بوده و در نقب هايي که خود حفر کرده اند زندگي مي کنند. کورسمندرها تقريباً نابينا بوده و از ترکيبي از شاخک هاي صورت و لعابي که روي بدنشان قرار دارد براي مسيريابي در تونل هاي زيرزميني استفاده مي کنند. در سال ۲۰۱۸، همين تيم تحقيقاتي آمريکايي-برزيلي گزارش داده بود که کورسمندر حلقه دار ( Siphonops annulatus) با استفاده از غددي که در هر دو انتهاي بدن مار شکل‌شان قرار دارد ماده اي لزج ترشح مي کنند. اين دوزيست شگفت انگيز دو نوع مايع از بدن خود ترشح مي کند- يک نوع که به طور عمده در قسمت دم يافته مي شود و سمي است در حالي که سر حيوان نيز نوعي ترشح دارد که مانند يک مايع روان کننده به خزيدن او روي زمين کمک مي کند. غدد داخل دم کورسمندر حاوي توکسين هايي است که به عنوان آخرين خط دفاع شيميايي، انتهاي تونلي که به سرعت و در تلاش براي فرار از شکارچيان حفر شده را مسدود مي کند. بعدها محققان دريافتند که اين گونه مار شکل داراي غده هاي ريز مملو از مايعي در آرواره بالا و پايين خود است که از طريق مجراهايي به هر يک از دندان هاي قاشقي شکل او متصل مي شوند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar