باشگاه خبرنگاران/ قرآن کريم مشتمل بر معاني دقيق، تعاليم و حکمتهايي والا درباره حقيقت خلقت و اسرار هستي است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند.
از اين رو پيامبر اکرم (ص) و پس از ايشان مفسران به تبيين و شرح جزئيات آيات قرآن کريم ميپرداختند. ما نيز با هدف آشنايي بيشتر با آيات الهي، هر روز به چند آيه از کلام الله با استناد به تفاسير معتبر از مفسران قرآن کريم ميپردازيم.
تفسير سوره عاديات
از رسول خدا (ص) روايت شده است: هر کس سوره عاديات را قرائت نمايد اجر و پاداشي ده برابر کساني که در ايام حج در مزدلفه بيتوته کرده اند نصيب او خواهد شد و همچنين در فضيلت اين سوره همين بس که در شأن اميرالمؤمنين ؛علي (ع) نازل شده است و خداوند در آن به پيروزي ايشان در جنگ خبر داده بود.
آثار وبرکات سوره
۱) اداي دين و بدهکاري
امام صادق (ع) ميفرمايند: هر کس در قرائت سوره عاديات مداومت ورزد خداوند بدهکاري او را از جايي که فکرش را نميکند ادا ميکند.
۲) جهت وسعت رزق ورهايي از قرض و گرسنگي يا تشنگي
هر که از درد و گرسنگي و تشنگي و قرض بخواهد رها شود به عدد نام اميرالمؤمنين علي عليه السلام ۱۱۰ بار اين سوره را بخواند بسيار نافع است؛ و نيز به جهت وسعت رزق و روزي همراه خود داشته باشد.
۳) براي درد کبد
آورده اند که براي درد کبد سوره عاديات را در ظرف چيني نو نوشته شود و سپس با آب باران بشويند و اندکي شکر به آن اضافه شود و بيمار سه روز متوالي از آن بنوشد.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَالْعَادِيَاتِ ضَبْحًا ﴿۱﴾
سوگند به ماديانهائى که با همهمه تازانند و با سم [هاى]خود از سنگ آتش مى جهانند (۱)
فَالْمُورِيَاتِ قَدْحًا ﴿۲﴾
و برق [از سنگ]همى جهانند (۲)
فَالْمُغِيرَاتِ صُبْحًا ﴿۳﴾
و صبحگاهان هجوم آرند (۳)
فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعًا ﴿۴﴾
و با آن [يورش]گردى برانگيزند (۴)
فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعًا ﴿۵﴾
و بدان [هجوم]در دل گروهى درآيند (۵)
إِنَّ الْإِنْسَانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ ﴿۶﴾
که انسان نسبت به پروردگارش سخت ناسپاس است (۶)
وَإِنَّهُ عَلَى ذَلِکَ لَشَهِيدٌ ﴿۷﴾
و او خود بر اين [امر]نيک گواه است (۷)
وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ ﴿۸﴾
و راستى او سخت شيفته مال است (۸)
أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي الْقُبُورِ ﴿۹﴾
مگر نمى داند که، چون آنچه در گورهاست بيرون ريخته گردد (۹)
وَحُصِّلَ مَا فِي الصُّدُورِ ﴿۱۰﴾
و آنچه در سينه هاست فاش شود (۱۰)
إِنَّ رَبَّهُمْ بِهِمْ يَوْمَئِذٍ لَخَبِيرٌ ﴿۱۱﴾
در چنان روزى پروردگارشان به [حال]ايشان نيک آگاه است (۱۱)
تفسير آيات و مفاهيم سوره عاديات
«عدو» به معناي تجاوز است. چون دويدن، تجاوز از حدّ حرکت عادي است، به آن «عدو» گفته ميشود. «ضبح» به معناي صداي نفس اسب است. «قدح» به معناي خروج آتش از سنگ چخماق، «المغيرات» از «اغاره» به معناي تاختن سريع، «صُبْحاً» کنايه از غافلگير کردن دشمن و پنهان کردن زمان هجوم است.
«أثرن» از «اثاره» به معناي منتشر ساختن، «نقع» به معناي غبار و «کنود» به معناي کَفور است.در کلمه «بُعْثِرَ» معناي بعث و اثاره نهفته است يعني بيرون کشيدن و زيرو رو کردن.«حُصِّلَ» به معناي استخراج مغز از پوسته و متمايز شدن خصلتهاي نيک و بد در آن روز از يکديگر است.
قرآن در برخي آيات، انسان را به خاطر برخي صفات، مورد سرزنش قرار داده و او را «ظَلُوماً جَهُولاً» (ستمگر و نادان)، «هَلُوعاً» (حريص)، «يَؤُساً» (نااميد)، «کَفُوراً» (ناسپاس)، «جَزُوعاً» (بي صبر)، «مَنُوعاً» (بخيل) خوانده است. ولي از سوي ديگر درباره انسان ميفرمايد: «کَرَّمْنا» (گرامي داشتيم)، «فَضَّلْنا» (برتري داديم)، «أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ» (بهترين قوام را به او داديم)، «نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي» (روح الهي در او دميديم) و اين دوگانگي به خاطر آن است که در انسان دو نوع عامل حرکت وجود دارد:يکي عقل و ديگري غريزه. اگر در مسير بندگي خدا و تربيت اولياي خدا قرار گيرد، به گونهاي است و اگر در مسير هوسها و طاغوتها و وسوسهها قرار گيرد، به گونه ديگر.
در قرآن از علاقه شديد و حريصانه به مال دنيا که سبب فراموش کردن آخرت و محرومان شود، انتقاد شده است. «إِنَّهُ لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ»
قرآن از مال دنيا به «خير» تعبير کرده است: «لِحُبِّ الْخَيْرِ» تا بفهماند مال بايد از راه خير بدست آيد و در راه خير با نيت خير و با شيوه خير مصرف گردد.
پيام آيات سوره عاديات
۱- جهاد و دفاع به قدري ارزش دارد که خداوند به نفس اسبهاي زير پاي جهادگران سوگند ياد ميکند. «وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً»
۲- مسلمانان بايد اسب سوار و چابک باشند. (در سوگند به نفس اسب، نوعي تشويق به اسب سواري هدفدار است.) «وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً»
۳- اسبان در راه خدا ميدوند، ولي انسان در برابر خدا سرسختي ميکند.«وَ الْعادِياتِ ... إِنَّ الْإِنْسانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ»
۴- در جهاد با دشمن، سرعت عمل يک ارزش است. «وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً»
۵-هنگام غفلت دشمن براي حمله استفاده کنيد. «فَالْمُغِيراتِ صُبْحاً»
۶- دشمن را چنان غافلگير کنيد که ناگاه در وسط آنان باشيد تا فرصت مقابله با شما را نداشته باشند. «فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعاً»
۷- ناسپاسي و مال دوستي انسان را در برابر جبهه حق قرار ميدهد. «وَ الْعادِياتِ ...إِنَّ الْإِنْسانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ ... لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ»
۸-شهداي جبههها و امدادهاي الهي را فراموش نکنيد. «إِنَّ الْإِنْسانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ»
۹- پيروزي و امنيّت انسان را مغرور ميکند، هشدار لازم است. «لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ»
۱۰- وجدان انسان آگاه است؛ حتي در مواردي که عذر و بهانه ميآورد خود ميداند که چه کاره است. «وَ إِنَّهُ عَلي ذلِکَ لَشَهِيدٌ»
۱۱- در فرهنگ اسلامي، ثروت و مال خير است. «إِنَّهُ لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ»
۱۲- علاقه به مال، امري فطري است، آنچه مذموم است علاقه افراطي است که انسان از يک سو دست به هر نوع درآمدي ميزند و از سوي ديگر حقوق واجب الهي را نميپردازد. «لَشَدِيدٌ»
۱۳- معاد جسماني است، زيرا سخن از قبر است. «بُعْثِرَ ما فِي الْقُبُورِ»،در آيهاي ديگر ميفرمايد: «يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ»
۱۴- ياد قيامت، عامل هشدار به ناسپاسان و مال پرستان است. «أَ فَلا يَعْلَمُ إِذا بُعْثِرَ ما فِي الْقُبُورِ»
۱۵- روز قيامت اسرار دروني کشف وحسابرسي خواهد شد. «حُصِّلَ ما فِي الصُّدُورِ»
۱۶- خداوند بر افکار و اعمال ما آگاهي کامل دارد. («خبير» به معناي آگاهي از ظاهر و باطن است)«إِنَّ رَبَّهُمْ بِهِمْ ... لَخَبِيرٌ»
۱۷- خداوند در دنيا نيز به امور مردم آگاه است، امّا در قيامت، اين خبير بودن براي همه ظاهر ميشود. «يَوْمَئِذٍ»
۱۸-، چون خداوند خبير است، حسابرسي او نيز دقيق است. «يَوْمَئِذٍ لَخَبِيرٌ»
۱۹- انسان در برابر ديگران اين همه سرکشي ندارد، کفر و ناسپاسي شديد انسان تنها در برابر پروردگارش است. «لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ»
بازار