راسخون/ مريم ميرزاخاني، رياضيدان نابغه ايراني و استاد دانشگاه استانفورد متولد 13 ارديبهشت 1356در شهر تهران است.
وي در سالهاي 1373و 1374در زمان تحصيل در دبيرستان با کسب مدال طلاي المپياد رياضي کشوري به المپياد جهاني رياضيات در هنگ کنگ و کانادا اعزام شد که در المپياد 1995 کانادا علاوه بر کسب مدال طلا، حائز بالاترين امتياز در بين دانش آموزان جهان شد. وي پس از اتمام تحصيلات متوسطه در دبيرستان فرزانگان تهران، تحصيلات کارشناسي خود را در رشته رياضي در دانشگاه صنعتي شريف به پايان برد.
ميرزاخاني پس از پايان دوره کارشناسي براي ادامه تحصيل به دانشگاه هاروارد آمريکا رفت. وي در سال 1999ميلادي زماني که در دانشگاه 'پرينستون' به تحقيق و تدريس اشتغال داشت موفق شد راهحلي براي يک مشکل رياضي پيدا کند.
رياضيدانان مدتهاي طولاني بود که به دنبال يافتن راه عملي براي محاسبه حجم رمزهاي جايگزين فرمهاي هندسي هذلولي بودند و در اين ميان مريم ميرزاخاني جوان در دانشگاه 'پرينستون' نشان داد که با استفاده از رياضيات شايد بتوان بهترين راه را به سوي دست يافتن به راهحلي روشن در اختيار داشت.
وي در سال 2014 به خاطر کار بر «ديناميک و هندسه سطوح ريماني و فضاهاي پيمانه اي آنها» برنده مدال فيلدز شد که بالاترين جايزه در رياضيات است. وي نخستين زن و نخستين ايراني برنده مدال فيلدز است.
ميرزا خاني به دليل بيماري سرطان در يکي از بيمارستان هاي آمريکا بستري بود و سرانجام در روز شنبه 24 تير 96 درگذشت.
بازار