باشگاه خبرنگاران/ ز ويژگيهاي منحصر به فرد زبان، تکلم و گفتگو است که از عجايب و شگفتيهاي پيچيده خلقت انسان به شمار ميآيد. زبان داراي آثار و فوايد بسياري است و در برابر ديگر اعضاي بدن وظيفه سنگين تري دارد از اين رو براي صيانت از آن راهي جز تمسک به کتاب خداوند و سيره اهل بيت (ع) نيست.
بايد به اين نکته توجه داشت که باطن انسان زير زبانش نهفته و مخفي است و زماني محتوا و اسرار درونش آشکار مي شود که لب به سخن بگشايد از اين رو بايد توجه فراواني نسبت به اين عضو بدن داشت.
«نفاق» در لغت راه زيرزميني و پنهاني است به همين جهت در زبان عرب به تونل، نَفَق ميگويند، يعني راهي که پنهان است و ورودي و خروجي دارد. منافق از آن جهت که به نام اسلام وارد امت اسلامي ميشود و در مواقع لزوم خود را از اسلام و مسلمانان بيگانه ميسازد و از اسلام خارج ميشود، اين نام را دارد و خداوند «منافق» را فاسق ميداند و ميفرمايد: «انّ المنافقين هم الفاسقون»؛ به درستي که منافقان همان فاسقان هستند.
يکي از آفتها و خطرهاي اجتماعي که ممکن است جامعه را به ويراني و تباهي بکشد و پايههاي وحدت اجتماعي را متزلزل سازد، آفت و آسيب بزرگي است به نام «نفاق و منافق» که در قرآن و روايات نسبت به اين پديده شوم اجتماعي هشدارهاي جدّي داده شده است.
حجت الاسلام علي تيموري درباره گناهاني که به وسيله زبان انسان صورت ميگيرد، بيان کرد: زبان منشا بسياري از اتفاقات در زندگي انسان است، اتفاقاتي که برخي از اوقات بازتابهاي زيادي در اجتماع و زندگي روزمره آدمي دارد. زبان تعابير بسياري دارد، از جمله اينکه گاهي همين زبان، قلمي براي يک نويسنده و کارگردان مي شود و يا يک اثر هنري در قالب نقاشي؛ در واقع زبان مصاديق زيادي دارد که البته آفتهاي آن هم بسيار است.
اين کارشناس مذهبي با بيان اينکه يکي از آفتهاي زبان نفاق و دوروئي است، گفت: يکي از خروجيهاي زبان آن چيزي است که عملکرد انسان را تحت تأثير خودش قرار ميدهد. نکته کليدي اين است که بارزترين مدل بروز نفاق در آدمها از طريق زبان انسان صادر ميشود. در روايتي از رسول اکرم (ص) آمده: «از برترين بندگان خدا در روز قيامت کساني هستند که دو چهره باشند.» يعني به دو شکل حرف بزنند. در ظاهر با يک ادبيات و در پشت سر با ادبياتي ديگر حرف ميزنند.
وي با اشاره به اينکه همه اديان و مکاتب مذهبي از نفاق و دوروئي برحذر هستند، اظهار کرد: در بين سخنان حضرت عيسي (ع)، فرمايشي وجود دارد که اين حضرت ميفرمايند: «بايد زبان و قلبت در نهان و آشکار يکي باشد. خودت از خودت آگاهتري. دو زبان در يک دهان نميگنجد، همچنان که دو شمشير در يک غلاف نخواهد گنجيد.» همچنين مرحوم سيد حسن حسيني جمله معروفي دارد که رفيق ناخالص آن است که در حضورت دستت را ميبوسد و در غيابت پايت را گاز ميگيرد.
حجت الاسلام تيموري ادامه داد: علي عليه السلام در فرمايشي نفاق را ننگ خصلتها ميدانند، به اين معنا که اگر انسان خصلتهاي زيبايي هم داشته باشد، اين خصلتهاي زيباي او در اثر همجواري با خصلت نفاق ميتواند چهره انسان را زشت کند.
خصلتهاي انسان منافق
وي با اشاره به اينکه يکي از ويژگيهاي انسان منافق شک و ترديد دروني اوست، گفت: «اميرالمومنين (ع) ميفرمايند: منافق نيرنگ باز و زيان بار و مردد است.» انساني که اهل نفاق است روي بستر متزلزلي قرار دارد و ثبات شخصيتي ندارد. انسانهاي منافق براي خود هر چيز را آسان ميدانند و براي ديگران فضا را از روي حسادت سخت ميکنند.
سنگينترين مشخصه اهل نفاق
اين کارشناس سنگينترين مشخصه اهل نفاق را حقارت دروني دانست و گفت: نفاق مرتبه انسان را به سطح حيواني نزول ميدهد، چراکه فرد منافق هيچ شخصيت باطني را براي خود احساس نميکند.
راه درمان نفاق
وي يکي از راهکارهاي درمان نفاق را رجوع به عقل و دستورات الهي دانست و يادآور شد: حضرت اميرالمومنين (ع) فرمودند: «تعريف بيجا از مردم براي خود نشانه حماقت و ابلهي است» همچنين در جايي ديگر ايشان ميفرمايند: «بزرگترين حماقت زياده روي در ستايش يا سرزنش ديگران است.» يعني اگر بخواهد کسي را تحقير کند که نشان از کينه و ستيزه وجوديش است اين کار را انجام ميدهد يا در تعريف و تمجيد افراط ميکند.
فاق و دورويي نشانه حقارت دروني است
حجت الاسلام تيموري در پايان اظهار کرد: نفاق و دورويي نشانه حقارت دروني است. حال منافق چه کسي است؟ پاسخ اين سوال را پيامبر اکرم (ص) فرموده است؛ «منافق کسي است که ظاهرش برخلاف باطنش باشد.» اگر خداي ناکرده انسان مبتلا به نفاق شود و يا جامعهاي دچار نفاق گردد، آن جامعه رو به افول است و تنها راه دوري از نفاق بازگشت به باطن صادقانه با رجوع به دستورات الهي، وعدههاي آخرتي و حَکميت عقل است.
بازار