دریاچه شهیون، از زیباترین دریاچه های ایران

کجارو/ درياچه شهيون يا درياچه سد دز از جاذبههاي بينظير منطقه شهيون دزفول است که در شمال غربي دزفول قرار دارد.
درياچه شهيون کجاست؟
درياچه شهيون که نام ديگر آن درياچه سد دز است، يکي از زيباترين درياچههاي ايران و از جاهاي ديدني دزفول محسوب ميشود که در شمال غربي دزفول و در در ۲۳ کيلومتري شمال شرق انديمشک و پشت دو کوه شاداب و تنگوان، کنار روستاي پامنار قرار دارد و باعث زيبايي منطقه شهيون شده است. منطقه شهيون با مساحت بالغ بر ۳۰۲ کيلومتر مربع از توابع شهرستان دزفول است که در ۱۵ کيلومتري شمال شهر دزفول واقع شده است.
آدرس درياچه شهيوندرياچه شهيون در دهستان شهي که يکي از دهستانهاي بخش سردشت دزفول است واقع شده است. براي ديدن اين مرواريد تماشايي بايد ابتدا به شهرستان دزفول در شمال خوزستان و در ۱۵۰ کيلومتري اهواز، مرکز اين استان برويد. پس از آن ميتوانيد از طريق يک راه آسفالته ۷۵ کيلومتري که دزفول را به شهيون متصل ميکند و تا آخرين روستا يعني آبيدسري کشيده شده، به اين دهستان برويد.
در ادامه براي رسيدن به اين درياچه بايد از جاده شهيون تا رسيدن به جاده انحرافي درياچه طي مسير کرد. اين جاده تا پاي درياچه بهصورت آسفالته است و در قسمتي مشخص از کنار درياچه يک پارکينگ مناسب همراه تعداد زيادي قايق براي گردشگران قرار داده شده است. پس از آن و با يک ساعت پيادهروي، ميتوانيد به منطقهاي بسيار زيبا و سرسبز و پوشيده از درختان نخل برسيد. در اين مکان چشمهاي قرار دارد که از بالاي کوه سرازير شده و در قسمت پايين نيز منظره بسيار زيباي درياچه ديده ميشود.
موقعيت جغرافيايي: N۳۲۳۸۰۰ E۴۸۲۷۴۶
فاصله اهواز تا شهيون: ۱۵۰ کيلومتر
معرفي درياچه شيهوندرياچه سد دز طول ۶۵ کيلومتر است که البته مساحت اين درياچه در مواقع پرآبي و کمآب اندکي متفاوت بوده و در بيشترين حالت تقريبا ۶ هزار هکتار است. عمق درياچه نيز تا ۵۰ متر متغير است. آب درياچه از ارتفاعات اراک و اليگودرز سرچشمه ميگيرد و بعد از گذر از کوههاي زاگرس و دريافت ريزآبههاي بسيار، به اين درياچه وارد ميشود. اين دو رودخانه شامل دو شاخه اصلي به نام سزار و بختياري است. رود سزار در شماليترين بخش حوزه جاري است و از سه شاخه ماربره، تيره و سبزه تشکيل شده است. دومين سرشاخه اصلي رودخانه دز، رود بختياري است که در ۴۰ کيلومتري پيوند سرخاب به رود سزار متصل ميشود.
در داخل درياچه، تعدادي جزيره کوچک و بزرگ ميبينيد که چشمنواي ميکنند و انبوهي از درختان کُنار و بادام کوهي روي آنها قرار دارد. همه اينها باعث زيبا جلوه دادن درياچه شده است؛ بهطوري که جزيره بزرگ وسط درياچه با وسعت بالغ بر ۶۰ هزار مترمربع، چشمانداز زيبايي را خلق کرده است. درختان کنار، بادام کوهي، کلخنگ و بيد روي اين جزيره قرار گرفته است و موقعيت جغرافيايي خوب و مسطح بودن زمين جزيره باعث ايجاد شرايط مساعد بهمنظور ساخت مراکز تفريحي و اقامتي و جذب گردشگران به منطقه شده است.
منطقهاي که درياچه سد دز قرار دارد، از لحاظ زمينشناسي به دو بخش شمالي و جنوبي قسمت ميشود. بخش جنوبي آن از پايان گلال حيدري در جنوب آغاز شده و تا قلعه شاداب و روستاي بيشهبزان ادامه دارد. کنگلومراي بختياري که حاوي قلوه سنگهاي ريز و درشت با سيمانتاسيون شن و ماسه است، اين منطقه را پوشش داده است. وجود درههاي پرعمق و ديدني از خصوصيات مهم اين منطقه است که مناظري زيبا از آفرينش را آشکار ميکند. سازند آغاجاري شمال منطقه را تشکيل ميدهد. مارنهاي سرخ رنگ همراه با لايههاي سيلتي و ماسه سنگهاي ريزدانه بهشکل متناوب، جنس اين سازند را تشکيل داده است.اين منطقه ادامه رشتهکوههاي زاگرس است که با نزديک شدن به مرکز منطقه، تپه ماهورها، صخرهها و تخته سنگهاي ماسهاي ايجاد ميشود. کوهپايهها، درههاي آبرفتي و چشمههايي که در بيشتر سال پربار هستند، در اين منطقه خودنمايي ميکند و باعث سرسبزي و زيبايي در بيشتر فصلهاي سال ميشود. همچنين منطقه شهيون به کوههاي زاگرس در شمال و جلگه گرم خوزستان در جنوب نزديک است؛ همين موضوع سبب شده تا گونه آب و هوايي متفاوتي در اين منطقه ايجاد شود. وزش باد از جنوب شرق موجب ميشود تا تابستانهاي گرم و زمستانهاي معتدل به وجود آيد و وزش باد از شمال غربي باعث معتدل شدن هوا در تابستان و سرد شدن آن در زمستان ميشود.
حيات وحش درياچه شهيون شامل جانوران کوچکي نظير روباه و خرگوش در کنار پرندگان زيبايي مانند تيهو، کبک و پرندگان دريايي است. پلنگ نيز در بخشهاي صعبالعبور اين مناطق مشاهده شده است. در درياچه نيز ماهيهايي چون قزل آلا زندگي ميکنند.
شگفتيهاي درياچه شهيون
با وجود اينکه درياچه شيهون در استان گرمسير خوزستان قرار دارد، ماهي قزلآلا که که يک ماهي سرد آبي است، در اين درياچه زندگي ميکند و اين يکي از شگفتيهاي اين درياچه است. قزلآلاي رنگين کمان از ماهيهاي غيربومي درياچه سد دز محسوب ميشود. با توجه به اينکه اين نوع قزلآلا (در مقايسه با انواع ديگر اين ماهي) تحمل بيشتري نسبت به دماي محيط دارد، در اين درياچه چند سال قبل رهاسازي شده و اکنون توانسته خود را با شرايط محيطي آن سازگار کند.
از عجايب ديگر درياچه شهيون، داشتن دماهاي مختلف است. درياچه سد دز بسيار بزرگ بوده و نقاط گوناگون آن داراي دماهاي متفاوت است؛ زيرا در بعضي نقاط جريانهاي خنک فصلي از ارتفاعات منطقه وارد ميشود يا چشمههاي زيرزميني از بستر درياچه ميجوشد. اين عوامل باعث کاهش دماي قابلتوجه آب نسبت به محيط اطراف شده است. همين امر موجب شده تا محيط مساعدي بهعنوان زيستگاه ماهي قزلآلا مهيا شود.
تفريح در درياچه شيهون
ورزشهاي آبي: در درياچه سد دز امکان انجام ورزشهاي آبي مانند قايقراني، اسکي و… فراهم است.
جزيرهگردي: در درياچه شهيون با قايق ميتوانيد به جزاير آن سفر کنيد و جزيرهگردي بينظير و متفاوتي را تجربه کنيد.
روستاگردي: اگر جزو افرادي هستيد که در سفر دوست دارند در منطقهاي که به آن رفتند به گشتوگذار بپردازند، پيشنهاد ميدهيم از ديدن روستاهاي گردشگري و زيباي نزديک درياچه شهيون ديدن کنيد. روستاي پامنار شهيون يکي از همين جاها است که ديدنش خالي از لطف نخواهد بود و خاطرات و لحظات شيرين سفرتان را دو چندان خواهد کرد. در ضمن، منظره شهيون از اين روستا نيز بسيار چشمنواز و تماشايي است.
ماهيگيري ممنوع: درياچه سد دز يکي از اکوسيستمهاي مهم آب شيرين و زيستگاه انواع گونههاي آبزي بومي است. هرگونه صيد ماهي با هر روشي در فصل ممنوعه صيد ماهي ممنوع و هرگونه صيد در فصول ديگر نيازمند اخذ مجوز لازم از سازمان حفاظت محيطزيست است. از نيمه اسفندماه تا ارديبهشت ماه هر سال بهدليل فصل زادآوري ماهيان، هرگونه صيد در اکوسيستم هاي آب شيرين ممنوع و غير قانوني است.
نکتهاي که لازم است در سفر به درياچه سد دز رعايت کنيد، اين است که سعي کنيد از شنا و آبتني در درياچه شهيون خودداري فرماييد. حتي اگر شنا بلد هستيد هم بهتر است بدون راهنماي محلي، در اين درياچه شيرجه نزنيد؛ چراکه در بخشهايي که به ديوارهي سد نزديکتر است، احتمال کشيده شدن جريان آب توسط توربينها بسيار بالا بوده و شما را مثل گرداب در خود خواهد کشيد. بهتر است ساير تفريحها مثل قايقراني را جايگزين شنا کنيد.
اقامت در درياچه شهيوناگر دوست داريد شب را در منطقه شهيون بمانيد، روستاي پامنار مکان مناسبي است؛ اين روستا به درياچه نزديک است و نيز اقامتگاهي دارد که ميتوانيد تجربه يک شب روستايي را داشته باشيد و از ديدن چشمانداز درياچه نيز لذت ببريد.
ويلاهايي نيز در پشت سد دز و در منطقه پلاژ (پلاژ بهمعناي شناگاه و درياکنار به بخشي از کرانه دريا گفته ميشود که براي آب تني و تفريح آماده شده است) درياچه شهيون ايجاد شده که معمولاً از طريق رودخانه به وسيله قايق به آن رفت و آمد ميشود. البته يک مسير خاکي نيز دارد.
ويلاهاي ساحلي رودخانه دز براي کارکنان اداره آب و برق ساخته شدهاند؛ ولي مردم عادي نيز در صورت تمايل ميتوانند پس از هماهنگي با مسؤلان سد و پرداخت مبلغي بابت اجاره ويلا، از جاذبههاي طبيعي آن منطقه استفاده و در اين ويلاها اقامت کنند.
علاوه بر اين بر پا کردن چادر و شب ماندن در کنار خود درياچه نيز هيجان بالايي دارد و بسيار لذتبخش است و خاطرات خوبي را برايتان رقم خواهد زد.
بهترين فصل سفر به درياچه شهيون
از آنجايي که خوزستان استاني گرم است، بهترين زمان سفر به درياچه شهيون انتهاي زمستان و اوايل بهار است تا در کنار تفريح و گشتوگذار در کنار اين درياچه زيبا از هواي مطبوع و خنک منطقه نيز لذت ببريد.