قره کلیسا، قدیمی‌ترین کلیسا در ایران

لست سکند/ آذربايجان غربي از جمله استان‌هاي شمال غربي ايران است که داراي جاذبه‌هاي طبيعي و تاريخي بسياري است. اين استان هر ساله ميزبان گردشگران داخلي و خارجي زيادي است. يکي از مکان‌هايي که هر ساله گردشگران زيادي از آن ديدن مي‌کنند، قره کليسا است. قره کليسا به عنوان اولين کليساي جامع جهان مسيحيت شناخته مي‌شود. يکي از مراسم‌هاي مذهبي که هر ساله در اين کليسا برگزار مي‌شود، مراسم بادراک است. در ادامه همراه ما باشيد تا شما را علاوه بر قره کليسا، با مراسم مذهبي بادراک آشنا کنيم

قره کليسا که با نام کليساي تادئوس مقدس هم شناخته مي‌شود، در ۲۰ کيلومتري شمال شرقي چالدران در استان آذربايجان غربي واقع شده است. اين کليسا يکي از ارزشمندترين بناهاي تاريخي ايران است، که همچنان استوار بر جاي مانده است.

بناي اوليه اين کليسا به اوايل سده چهارم باز مي‌گردد؛ به همين دليل است که يکي از مهمترين زيارتگاه‌هاي ارامنه محسوب مي‌شود. اين کليساي قديمي که از جمله کليساهاي مورد احترام در ميان ارامنه است، سالانه ميزبان مراسم‌هاي مذهبي مختلفي نظير مراسم بادراک است.

---

بازار

---

به قره کليسا، کليساي تادئوس هم گفته مي‌شود. تادئوس، يکي از حواريون مسيح بود که براي تبليغ آيين مسيحيت به کشورهاي مختلف سفر مي‌کرد. تادئوس سه هزار و 500 نفر را به آيين مسيحيت دعوت کرد. او در سفرش به ارمنستان، پادشاه ارمنستان، دخترش و هزاران نفر ديگر را به دين مسيحيت دعوت کرد. پادشاه در ابتدا پذيرفت؛ اما پس از مدتي دستور داد هر کسي که اين دين را پذيرفته به قتل برسانند. در اين ميان تادئوس هم به شهادت رسيد. امروزه مقبره تادئوس مقدس و يارانش در قره کليسا قرار گرفته و مسيحيان براي اداي احترام به تادئوس، قره کليسا را کليساي تادئوس ناميده‌اند‌.
درروز ۲۶ ژوئن که مصادف با ۱۴ مرداد است، مراسم بزرگداشت تادئوس در قره کليسا برگزار مي‌شود. در اين روز ارامنه به مدت سه روز در قره کليسا سوگواري مي‌کنند.

معماري بي‌نظير قره کليسا
قره کليسا با معماري بازيليک ساخته شده، که نوع خاصي از معماري کليسايي است. بر خلاف ساير کليساها که به شکل مربع هستند؛ قره کليسا مستطيل شکل است.
اين کليسا داراي دو حياط شرقي و غربي و ۴۷ اتاق است. هر کدام از اين اتاق‌ها به راهبان، طلبه‌ها، محققان و نويسندگان آن زمان و... تعلق داشته است. بخش‌هاي ديگر اين کليسا در زير زمين بوده و شامل فضاي کوچکي براي ناهارخوري، آشپزخانه، عصارخانه و دخمه‌اي براي نگهداري غذا مي‌شده است.

در محوطه داخلي کليسا چندين سنگ قبر، همچنين يک حوض سنگي وجود دارد. روي ديوارهاي بيروني کليسا، نقش برجسته‌هاي فراواني به چشم مي‌خورد. سقف محراب کليسا با سنگ‌هاي مرمر سياه و سفيد، به طرز زيبايي تزيين شده است. ديوارهاي آجري و گچي، اوج سادگي و زيبايي را در نماي اين کليسا نشان مي‌دهد. در محوله داخلي کليسا بر روي ديوار، محلي براي روشن کردن شمع وجود دارد.

بازسازي قره کليسا
قره کليسا در سال ۶۰۸ هجري خورشيدي، در اثر حمله مغولان تخريب شد. مدتي بعد با دستور خواجه نصيرالدين طوسي، اين بنا بازسازي شد‌. اما وقوع زلزله در سال ۶۹۷ منجر به تخريب کامل اين کليسا شد. ۱۰ سال بعد اين کليسا مورد بازسازي مجدد قرار گرفت. اين بازسازي باعث رونق دوباره اين کليسا شد و زائران بار ديگر به اين کليسا آمدند.

ثبت ملي و جهاني قره کليسا
قره کليسا داراي ويژگي‌هاي منحصر به فردي است؛ به همين دليل در سال ۱۳۳۴ در فهرست آثار ملي ايران ثبت شد. همچنين به دليل دارا بودن برجسته‌ترين و قديمي‌ترين نماد‌هاي معماري، در سال ۱۳۸۷ به ثبت جهاني رسيد.
مجموعه قره کليسا، شامل سه کليساي اصلي به نام‌هاي قره کليسا (سنت تادئوس)، کليساي سنت استپانوس و کليساي زور زور، به عنوان نهمين اثر تاريخي ايران در سي و دومين کميته ميراث جهاني يونسکو در استان کبک کانادا به ثبت جهاني رسيد.

بهترين زمان براي بازديد از قره کليسا
براي بازديد از اين کليسا بايد شرايط آب و هوايي استان آذربايجان غربي را در نظر بگيريد. به همين دليل بهترين زمان براي بازديد قره کليسا، بين ماه‌هاي ارديبهشت تا مهرماه است. توجه داشته باشيد که در اوايل مرداد ماه براي بازديد به قره کليسا نرويد؛ چون به دليل ميزباني از مراسم مذهبي به نام بادراک، ورود غير مسيحيان به آنجا ممنوع است.

ارامنه اعياد و مراسم مذهبي مختلفي دارند و بادراک يکي از مراسم‌هاي مذهبي است که هر ساله در قره کليسا برگزار مي‌شود. بادراک يکي از هفت آيين مقدسي است که در تمام فرقه‌هاي مسيحيت به انجام مي‌رسد. ريشه اين مراسم به آخرين شام مسيح (ع) در شب دستگيري خود با حواريون برمي­‌گردد.

 مراسم بادراک يا عشاي رباني، در فاصله بين نيمه دوم تير ماه تا نيمه اول مرداد ماه در قره کليساي چالدران برگزار مي‌شود. در اين مراسم، ارامنه از کشورهاي مختلفي نظير ارمنستان، اتريش، سوريه، لبنان، هلند، فرانسه، کانادا، آلمان و ديگر کشورها شرکت مي‌کنند.
مدت زمان توقف خانواده‌ها در قره کليسا متفاوت است. آنها بايد طبق رسم، سه روز در اين کليسا بمانند؛ اما کساني که از راه دور آمده‌اند، گاهي اوقات بيشتر از سه روز مي‌مانند. خانواده‌هايي که مسيرشان نزديک است هم گاهي در روز دوم مراسم، به قره کليسا مي‌روند. حضور گردشگران غير مسيحي در اين مکان، در مدت زمان سه روزه مراسم ممنوع است.

ارامنه ايران و جهان در طول مدت حضورشان در قره کليسا، اعمال خاص اين کليسا نظير روشن کردن شمع، راز و نياز با خدا، غسل تعميد نوزادان و قرباني کردن گوسفندان را به جا مي‌آورند و با انجام اين اعمال، از خداوند طلب رحمت و مغفرت مي‌کنند. ارامنه معتقدند که تعميد فرزندانشان در نخستين کليساي مسيح با خير و برکت همراه است. گروهي از آنها نيز فرزندان ۱۵ تا ۲۰ ساله خود را با نذر و نيت در آنجا غسل مي‌دهند.

مراسم بادراک امسال در قره کليسا برگزار نمي‌شود
ويروس کرونا که امروزه تمام کشورهاي جهان را فراگرفته است، منجر به تعطيلي اماکن عمومي پرخطر و برخي جلسات و مراسم‌هاي مذهبي شده است. در اين ميان مراسم ۶۵ ساله بادراک نيز تحت تاثير اين موضوع قرار گرفته است. در پي شيوع نگران کننده ويروس کرونا و در راستاي جلوگيري از گسترش اين ويروس، بنا به در خواست اسقف اعظم، مراسم بادراک امسال در قره کليسا برگزار نمي‌شود.

کلام آخر
قره کليسا يکي از قديمي‌ترين کليساهاي جهان مسيحيت است. اعياد و آيين‌هاي مذهبي مختلفي در اين کليسا برگزار مي‌شود که يکي از اين مراسم‌ها، آيين مذهبي بادراک است. اين آيين هرساله به مناسبت شهادت تادئوس، يکي از حواريون مسيح، به مدت سه روز برگزار مي‌شود. در اين مراسم نه تنها ارامنه ايران، بلکه ارامنه از کشورهاي مختلفي نظير فرانسه، لبنان، سوريه، آلمان و ... شرکت مي‌کنند. اميدواريم سال ديگر امکان برگزاري دوباره‌ي اين مراسم فراهم شود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar