موزه ای که هم زندان و هم قصر بود
همگردي/ باغ موزه قصر يا همان زندان قصر سابق، دوران پرتلاطمي را پشت سر گذاشته و يادگاري از سده هاي پيش است که در گوشه گوشه خود از آثار اين دورانها نگهداري مي کند. باغ موزه قصر که در خيابان شريعتي و ميدان پليس قرار گرفته، يکي از جالبترين اماکن ديدني تهران با سرنوشتي پرپيچ است. با ما در اين مقاله همراه شويد تا شما را از قيمت بليط باغ موزه قصر و همچنين ساعات بازديد باغ موزه قصر آگاه کنيم. همچنين، کمي هم در اين مطلب درباره پلان باغ موزه قصر نيز سخن خواهيم گفت.
آشنايي
در ابتدا به عنوان يک قصر و به دستور فتحعليشاه قاجار در سال 1177 ساخته شد. اين قصر شامل بخشهايي مثل اندروني، استخر، کلاه فرنگي و هر آنچه که پادشاه در آن زمان نياز داشت، بود. پس از آن، ناصرالدين شاه، نوه فتحعليشاه به اين قصر علاقه اي نداشت و آن را تبديل به مکاني براي قواي قزاق کرد. در دوران مظفرالدين شاه نيز اين باغ به دست اداره ژاندارمري افتاد، کاربردش را از دست داد و تبديل به ويرانه اي شد که باران و اتفاقات طبيعي نيز به از بين رفتنش دامن مي زدند. سالها گذشت تا اينکه در زمان پادشاهي رضاشاه و به پيشنهاد سرتيپ درگاهي، اين محل تبديل به زنداني با 192 اتاق شد.
علاوه بر اين، اين زندان داراي يک مريض خانه بوده و اولين زندان متمرکز تهران تا آن زمان بود. رضاخان براي افتتاح اين زندان از معمار سرشناس روسي، نيکولا مارکوف کمک گرفت. اين بنا اين روزها تبديل به موزه قصر شده است.
زندانيان معروف
اولين زنداني زندان قصر کسي نبود جز سرتيپ درگاهي که پيشنهاد ساخت زندان را داده بود و وقتي که به رضاشاه گفت از يکي از سلولهاي زندان قصر بازديد کند، به مدت 2 روز زنداني شد. از ديگر زندانيان اين زندان مي توان به قوام السلطنه، صارم الدوله، صولت الدوله، عبدالحسين تيمورتاش، بزرگ علوي، عليمردان خان بختياري، محمد فرخي يزدي و دکتر تقي اراني زنداني اشاره کرد. بزرگ علوي نيز سرگذشت سالهاي زنداني بودن خود و ديگر زندانيان را در کتابي به نام «53 نفر» به رشته تحرير کشيده است. از زندانيان قبل از انقلاب و چهره هاي اسلامي که با محمدرضا شاه مبارزه مي کردند، مي توان به آيت الله سيد علي خامنه اي، آيت الله طالقاني، مهدوي کني، محمدتقي شريعتي، اکبر هاشمي رفسنجاني، مرتضي مطهري و شهيد باهنر اشاره کرد.
برخي از اخبار حاکي از اين هستند که امام خميني نيز چند روزي را در زندان قصر سپري کرده اند. در دوران بعد از انقلاب، زندان قصر همچنان به عنوان زندان استفاده مي شد و اميرعباس هويدا يکي از زندانيان آن بود. بسياري از زندانيان اعدامي رژيم پهلوي نيز در اين مکان نگهداري مي شدند.
شکل و ساختار بنا
پلان باغ موزه قصر به شکل دايره اي بوده و در سه طبقه بنا شد. ساختارش بگونه اي بنا گشته که در زمستانها بسيار گرم و در تابستانها نيز بسيار گرم هست. اين مکان در زمان حال علاوه بر قصر و زندان بودن، کاربري يک موزه و مکاني تفريحي را هم به خود گرفته است.
فراري هاي زندان قصر
سيد فرهاد نامي که يک از مخالفان رضاشاه بود، توانست بزرگترين فرار از زندان را در اين دوران انجام دهد. در دوران محمدرضا شاه نيز اشرف دهقان که او نيز يکي از مخالفان شاه بود، توانست از اين زندان فرار کند. اندکي پيش از انقلاب درهاي زندان باز و بخشي از ديوارهايش تخريب شدند و زندانيان توانستند پاي به فرار بگذارند. در ميان زندانيان، دو آمريکايي نيز که به جرم اختلاس در زندان قصر بودند نيز پاي به فرار گذاشتند و بعدها فيلمي با نام فرار عقابها با همين موضوع ساخته شد.
حال و هواي اين روزهاي بنا
در سال 1383 اين زندان تعطيل شد و شهرداري شروع به تخريب آن کرد که با تذکرات و پيگيري هاي کانون زندانيان سياسي قبل از انقلاب، اين زندان به ثبت رسيد و از تخريبش جلوگيري شد. نهايتا، در سال 1391 بوسيله شهرداري تهران اين مکان به باغ موزه قصر تبديل و افتتاح گرديد.
اطلاعات تکميلي
آدرس باغ موزه قصر: انتهاي خيابان شهيد مطهري، بعد از تقاطع دکتر شريعتي، ميدان پليس
قيمت بليط باغ موزه قصر: 50000 ريال براي ايراني ها و 100000 ريال براي غير ايراني ها
ساعات بازديد باغ موزه قصر: 11 صبح الي 19