هریک از شب های محرم بنام کدام شهید کربلاست؟

نمناک/ از سالها قبل رسم بر اين بود که هر يک از روزهاي دهه اول ماه محرم به نام حماسه سازان عاشورا نامگذاري شود. معناي اين اسامي در هر روز، ويژگي هاي يکي از اولياء دشت نينوا را بيان مي کند. البته مفهوم آن بدين معنا نيست که هر کدم از شخصيت هاي مذکور به شهادت رسيده اند.نامگذاري شبهاي محرم از طرف مداحان و ذاکران اهل بيت، براي زنده نگه داشتن ياد حماسه بزرگ عاشورا انجام شده است. اين نام گذاري مستند ديني و ريشه تاريخي ندارد، اما چنانچه در بخش دين و مذهب نمناک اشاره کرده ايم به اعتقاد برخي مورخان، اين رسم از زمان صفويه باب شده است. همچنين ترتيب نامگذاري آن در مناطق مختلف، متفاوت است.

هر شب محرم به نام کدام شهيد کربلا است؟

شب اول:مسلم بن عقيل

---

بازار

---

مسلم، نخستين شهيد واقعه کربلاست. شهادت او کمي پيش تر از حادثه کربلا رخ داده است و شب نخست ماه محرم به پاس فداکاري و جان فشاني هاي اين سفير شهيد راه سرخ، شب حضرت مسلم بن عقيل نام نهاده شده است. مسلم الگوي محبت و وفاست. او عاشقي دل باخته بود که تا آخرين لحظه از عشق پاک خود به حسين (ع) دست بر نداشت و در اوج بي وفايي کوفيان به مولايش وفادار ماند.

جناب مسلم بن عقيل برادرزاده حضرت علي(ع) است و همسر او، رقيه دختر حضرت علي(ع) و کلبيه بود. وي در مکه اقامت داشت و در سال 60 ه.ق به شهادت رسيد. چون مردم کوفه اطاعت خود را نسبت به امام حسين(ع) اعلام کردند، امام حسين مسلم بن عقيل را روانه کوفه کرد تا به نام آن حضرت از اهالي کوفه بيعت بگيرد. اما يزيد، عبيدالله بن زياد را به حکومت کوفه فرستاد و عبيدالله مردم را از بيعت با امام حسين(ع) منع کرده و آنها را متفرق ساخت و در نهايت مسلم را به شهادت رساند.

شب دوم:رسيدن امام حسين (ع) به سرزمين کربلا

امام حسين (ع) روز دوم محرم سال 61 ه ق به سرزمين کربلا وارد شده و خيمه گاه خود را با جمعيتي در حدود هفتاد و دو نفر به پا کرد. از آن طرف، لشکر دشمن با هزار نفر در نقطه مقابل چادر زد. به خاطر همين روز دوم محرم، روز رسيدن ايشان به سرزمين کربلا نامگذاري شده است. روز دوم، نماد پايداري است. امام حسين (ع) از همان آغاز حرکت با اتفاقات مختلفي همچون بي وفايي کوفيان گرفته تا تعقيب شدن از سوي سپاهيان دشمن، مواجه شد. اما با تمام اين مشکلات در راه خود استوار ماند.

شب سوم:حضرت رقيه (س)

رقيه (س) دختر سه ساله اباعبدالله الحسين (ع) است که در سفر کربلا به همراه ايشان بود. نام مبارک او در بعضي از کتاب هاي تاريخي و مقاتل نقل شده است و برخي ديگر مانند رياض الاحزان از او با نام فاطمه صغري ياد کرده اند. رقيه (س) به همراه اسراي ديگر به شام برده شد، شبي پدر را به خواب ديد و پس از بيدار شدن بسيار گريسته و بي تابي کرد. خبر به يزيد رسيد . به دستور او سر مطهر امام حسين (ع) را نزد او بردند و او از اين منظره به شدت ناراحت و رنجور گشت. ايشان در روز سوم صفر سال 61 ه ق در خرابه شام ( که محل اقامت موقت اهل بيت بود) از دنيا رفت. شايد دليل نام گذاري روز سوم محرم به نام اين بانوي کوچک اين بوده است که در مراسمهاي عزاداري ايام محرم، يادي از مظلوميت او شود.

شب چهارم:حضرت حر (ع)

شب چهارم عزاداري محرم اختصاص به يکي از شهداي سربلند کربلا يعني حربن يزيد رياحي دارد. البته اين شب را به حضرت زينب نيز منسوب کرده اند. حر الگوي توبه و حقيقت جويي است. او در آغاز برخورد با امام حسين (ع) از چنين جايگاه وارسته اي برخوردار نبود و بنابر گفته خويش، مأمور بود و معذور! اما ادب و تواضع حر در برابر امام حسين (ع) موجب رهايي و آزادگي او شد. حر با تعقل و تفکر عميق خود، حق را بر باطل ترجيح داد وبراي توبه پيشاني خود را به سجده گاه توبه فرود آورد. حر، جذاب ترين الگوي توبه براي خطاکاران است. حر در روز عاشورا از امام حسين (ع) اجازه گرفت و وارد ميدان کارزار شد و بعد از رشادت هاي بي نظير،به شهادت رسيد.

شب پنجم:حضرت زهير (ع) و…

اين شب مانند شب چهارم ميان چند شهيد کربلا مشترک است. شب پنجم به حبيب بن مظاهر و حضرت عبدالله بن حسن کودک هشت ساله امام مجتبي (ع) نيز منسوب است. عبدالله (ع) در شمار آخرين شهيداني بود که پيش از شهادت امام حسين (ع) در ظهر عاشورا به شهادت رسيد.

زهير، الگوي عاشقي در کربلااست. او که تا چندي پيش از ديدار با امام حسين (ع) هراس داشت، پس از رفتن به خيمه ايشان، هراسش به عشقي جاودانه بدل شد. عشق به امام حسين (ع) چنان در جانش اثر کرده بود که از همه هستي خود در دنيا گذشت و در اين راه چنان پيش رفت که به يکي از فرماندهان سپاه آن حضرت تبديل شد.

زهير پس از نبردهاي دليرانه و کم نظير خود و همچنين کشتن تعدادي از دشمن، سرانجام به دست کثير بن عبدالله شعبي و مهاجر بن اوس به شهادت رسيد.


شب ششم:حضرت قاسم (ع)

قاسم بن حسن (ع)، نوجوان شهيد عاشورا در رکاب سيدالشهداء (ع)، فرزند گرامي امام حسن مجتبي (ع). وي صاحب همان سخن معروف «اَحْلي مِنَ العَسَل» در شب عاشوراست که مرگ را شيرين تراز عسل مي دانست. روز عاشورا سن او به بلوغ نرسيده بود. براي ميدان رفتن از امام خويش اجازه خواست. اباعبدالله (ع) چون نگاه به او افکند، وي را به آغوش کشيد و گريست، آنگاه اجازه داد. قاسم، خوش سيما بود و در ميدان جنگ پس از نبردي دلاورانه به شهادت رسيد.

شب هفتم:حضرت علي اصغر (ع)

هنگامي که همه ياران و اصحاب امام حسين عليه السلام به شهادت رسيدند، نداي غريبانه امام بلند شد:«هل من ذاب يذب عن حرم رسول الله ... هل من مغيث يرجوا الله باغثتنا» ؛«آيا حمايت کننده اي هست تا از حرم رسول خدا صلي الله عليه و اله و سلم حمايت کند؟ آيا فريادرسي است که براي اميد ثواب ما را ياري کند؟».

وقتي که اين ندا به گوش بانوان حرم رسيد، صداي گريه و شيون آنها بلند شد، امام کنار خيمه آمد و به زينب عليهاالسلام فرمود:فرزند کوچکم را به من بده تا با او وداع کنم، کودک را گرفت، همين که خواست ببوسد حرمله تيري به سوي گلوي نازک او رها کرد، آن تير به گلوي او اصابت نمود، و سرش را ذبح کرد.

مصيبت علي اصغر (ع) براي حسين (ع) جان فرسا بود چنان که گريست و به خداوند عرض کرد:خدايا خودت ميان ما و اين قوم داوري کن. آنان ما را فرا خواندند تا ياري کنند ولي براي کشتن ما کمر بسته اند. در اين لحظه ندايي از آسمان رسيد که:اي حسين (ع) در انديشه اصغر (ع) مباش، هم اکنون دايه اي در بهشت براي شير دادن به او آماده است.

هنگامي که علي اصغر نيز فدا شد، امام حسين (ع) بر قضاي الهي گردن نهاد و خطاب به خداوند گفت:اي خدا! چون تو اين صحنه ها را مي بيني تحمل اين مصيبت ها بر من آسان مي شود.

شب هشتم:حضرت علي اکبر (ع)

در بخش قبلي دين و مذهب نمناک گفتيم که از جوانان اهل بيت پيامبر، اولين فردي که موفق به کسب اجازه از امام حسين (ع) شد حضرت علي اکبربود. امام حسين (ع) درباره فرزند جوان و رشيدش فرمود که از نظر اندام و شمايل، اخلاق، منطق و سخن گفتن، شبيه ترين فرد به پيغمبر بوده است.

علي اکبر (ع) چون غربت پدر را در ميان خيل گرگ هاي خون آشام کوفه و شام مي بيند، با پيشي گرفتن از همه ياران و افراد خاندان جان خود را فدا کرد. او با تمام کردن حجت خويش شوق رسيدن به فيض شهادت را در دل ياران حسين (ع) قوت بخشيد. علي اکبر (ع) الگوي سبقت گرفتن در شهادت است.

شب نهم:شب تاسوعا

روز نهم ماه محرم به نام ستاره 34 ساله آسمان کربلا و بزرگ ترين يار و ياور حسين (ع)، حضرت ابوالفضل العباس (ع) نام گذاري شده است. عباس يعني چهره درهم کشيده و اين نام نشان از صلابت و توانمندي سقاي کربلا دارد. حضررت ابوالفضل فرزند علي (ع) و برادر حسين (ع) بود، با اين وجود هرگز برادر خويش را به نام صدا نزد. ايشان رعايت ادب و فروتني را تا لحظه آخر بر خود واجب مي دانست. او پرچم دار سپاه و بهترين الگوي رشادت. در ميان لشکريان پرچم به دست رشيدترين و شجاع ترين افراد سپرده مي شد. او به اندازه اي محو يار شده بود که با ديدن امواج آب روان، لب هاي خشکيده محبوب خود را به خاطر آورده و از نوشيدن آب صرف نظر کرد. شجاعت، وفاداري و فروتني حضرت ابوالفضل (ع) يکي از برگ هاي زرين عاشورا است که همه را به شگفتي عشق زياد به او وادار کرده است.


شب دهم:شب عاشورا

شب حسين بن علي (ع) الگوي آزادگان جهان. شهامت، ايثار، بردباري، تسليم، رضا، وفا، فروتني، شجاعت و پايداري امواج اقيانوس بي منتهاي حسين است.شب عاشورا، شب حسين بن علي (عليه السّلام) الگوي آزادگان جهان است. در منابع نقل شده است که امام و يارانش در طول آن شب تا سحر به نماز و دعا و استغفار مشغول بودند.

چيزي که در روز عاشورا بيش از هر چيز ديگر جلوه گر و نمايان است طمانينه حسين، اطمينان حسين، آرامش و استقامت ايشان است. اگر قيام چنين درون مايه ارزشمندي از فضايل انساني را نداشت، اين گونه بر پيشاني تاريخ نمي درخشيد. عاشورا اين گونه توانسته است که تا کنون حصار زمان و مکان را درهم شکسته و تاريخ را درنوردد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar