چرا به حضرت عباس (ع) باب الحوائج می‌گویند؟

مهر/ شخصيت حضرت عباس(ع) مجموعه‌اي از تمام فضيلت‌ها را در برمي گيرد. از نظر علم، عمل، اخلاق و ايمان آن حضرت شخصيت برجسته‌اي بودند.
حضرت عباس (ع) دلاورترين شهيد در صحراي کربلاست که با رشادت‌هايش در صحنه نبرد، باعث شد همچنان اسلام زنده بماند. ايشان در سال ۲۶ هجري قمري، چشم به جهان گشود. مادر گرامي شان فاطمه، دختر حزام بن خالدبن‌ربيعه بن‌عامر کلبي و کنيه‌اش (ام البنين) بود. چند سال پس از شهادت حضرت فاطمه (س) بود که اميرالمومنين (ع) از برادرش عقيل، درخواست کرد زني را از دودماني شجاع براي او خواستگاري کند.( گفتگو با رجبي دواني کارشناس تاريخ اسلام را مي خوانيد.)

در اين زمان او فاطمه کلابيه (ام البنين) را براي آن حضرت خواستگاري کرد و ازدواج صورت گرفت. اميرالمومنين (ع) از اين بانوي گرامي، صاحب چهار پسر به نام‌هاي عباس، عثمان، جعفر و عبدالله شد. عباس (ع) از برادران ديگرش بزرگ‌تر بود و هر چهار برادر به امام خويش، حسين (ع) وفادار بودند و در روز عاشورا در راه آن امام جان خود را نثار کردند. حضرت عباس (ع) در خانه‌اي زاده شد که جايگاه دانش و حکمت بود. به طوري که ايشان از محضر اميرمومنان (ع) و امام حسن (ع) و امام حسين (ع) کسب فيض کردند و از مقام والاي علمي بهره مند شدند. از خاندان عصمت (ع) در مورد حضرت عباس (ع) نقل شده است که فرموده‌اند: «زق العلم زقا»، يعني همان طور که پرنده به جوجه خود مستقيماً غذا مي‌دهد، اهل بيت (ع) نيز مستقيماً به آن حضرت علوم و اسرار را آموختند. علامه محقق، شيخ عبدالله ممقاني، نيز در کتاب نفيس تنقيح المقال، در مورد مقام علمي و معنوي ايشان گفته است: «آن جناب از فرزندان فقيه و دانشمندان ائمه (ع) و شخصيتي عادل، مورد اعتماد، با تقوا و پاک بود.

چرا اطلاعات دقيقي از سردار بزرگ عاشورا در دست نيست؟
محمدحسين رجبي دواني، کارشناس تاريخ اسلام با بيان اينکه از زندگي حضرت ابوالفضل (ع) تا قبل از حادثه کربلا اطلاعات چنداني در دسترس نيست به خبرنگار مهر گفت: تا قبل از کربلا و روايت‌هاي مربوط به شهادت اطلاعات دقيقي از طول زندگي حضرت عباس (ع) وجود ندارد. فقط آنچه از اين حضرت بر جاي مانده اين است که همسر ايشان، دختر عبدالله ابن عباس بود؛ اما اينکه زندگي ايشان چگونه مي‌گذشت و چه اموراتي داشتند اطلاعات دقيقي وجود ندارد. حتي درباره تعداد فرزندان حضرت ابوالفضل (ع) نيز اختلاف نظر وجود دارد.

رجبي دواني يکي از دلايلي که موجب شده اطلاعات دقيقي از زندگي آن حضرت باقي نماند را به خاطر فشار و تعقيبي که شيعه و پيروان اهل بيت (ع) دچار آن بودند دانست و توضيح داد: متاسفانه به سبب آنکه هميشه شيعه و پيروان اهل بيت (ع) در فشار، تعقيب و تقيه بودند؛ نتوانستند نکاتي ارزشمند از زواياي مختلف شخصيت‌هاي بزرگ خود ثبت و ضبط کنند و آنها را به يادگار بگذارند. از جمله درباره سردار بزرگ عاشورا و شخصيت عظيم حضرت ابوالفضل (ع).

وي افزود: درباره وجود مقدس ايشان جز موارد اندکي که به کليات اشاره دارد اطلاعي در دست نداريم. مگر در ارتباط با واقعه جانسوز کربلا و نقش عظيم و موثر آن حضرت در ياري و فداکاري نسبت به امام حسين (ع).

اين کارشناس تاريخ اسلام با بيان اينکه حضرت عباس (ع) از نظر علم، عمل، اخلاق و ايمان شخصيت برجسته اي داشتند، گفت: شخصيت حضرت عباس (ع)؛ مجموعه‌اي از تمام فضيلت‌ها را در برمي گيرد. از نظر علم، عمل، اخلاق و ايمان آن حضرت شخصيت برجسته اي بودند و مي‌دانيم که کنيه آن حضرت «ابوالفضل» است. هرچند عده‌اي گفته‌اند ايشان فرزندي به نام فضل داشته که به نام او آن حضرت را ابوالفضل خوانده‌اند؛ اما اگر فرزندي به اين نام نداشته باشد اين کنيه بسيار با مسمايي است که تمام فضيلت‌ها را در خود گردآورده است.

عابد و زاهد بودن؛ ويژگي بارز حضرت عباس (ع)
رجبي دواني، عابد و زاهد بودن حضرت عباس (ع) را از ديگر ويژگي‌هاي بارز ايشان دانست و گفت: آن حضرت بسيار عابد و زاهد بود. اگر چه دست پرورده سه معصوم عظيم الشأن اميرالمومنين، امام حسن (ع) و امام حسين (ع) بوده با اين حال عنايت ويژه الهي نيز با آن حضرت بوده و به همين منظور عالم برجسته اي بار آمدند و در کنار علم بسيار؛ به عبادت فراوان نيز مشغول بودند. لذا گفته شده که پيشاني حضرت عباس (ع) در اثر کثرت سجده و عبادت‌هاي فراوان اثر سجده‌ها را در خود داشته است.

مطيع کامل اوامر امام علي (ع) بودن، خصيصه ديگر آن بزرگوار است که رجبي دواني به آن اشاره نمود و افزود: نکته ديگر که درباره حضرت عباس (ع) لازم است گفته شود احترام فوق العاده آن حضرت به بزرگان خود مانند پدر و برادران خويش است. به خوبي ديده مي‌شود که اين حضرت مطيع کامل اوامر امام علي (ع) بودند. درباره يکي از فرزندان اميرالمومنين علي (ع) داريم که در جنگ صفين به نوعي گلايه‌اي دارد از پدر بزرگوار خود که چرا امام حسن (ع) و امام حسين (ع) را کنار خود نگاه داشته و به ميدان رزم نمي‌فرستند، اما من که برادر آنها هستم را چند بار به کام مرگ فرستادند. چنين مواردي که نشان ترديد باشد در اعتقاد و باور حضرت عباس (ع) نسبت به فرامين پدر بزرگوارش يا دو امام بزرگ بر او باشد را هرگز نمي‌بينيم. آن بزرگوار چنان يقين و اعتقاد کامل به امر امامت پدر و برادران بزرگوارش داشته که ذوب در ولايت آن امامان عظيم الشان بودند و اين مسئله را در قيام حضرت سيدالشهدا (ع) و ايثار، جانبازي و اطاعت کامل حضرت عباس (ع) به شکل تکامل يافته‌اش مي‌بينيم که نشان از معرفت و شناخت کامل آن حضرت به امام زمانش دارد.

حضرت عباس (ع)، گره‌گشاي مشکلات
يکي از القاب حضرت ابوالفضل (ع) باب الجوائج است، رجبي دواني در اين خصوص گفت: مي‌دانيم که لقب معروف حضرت عباس (ع) باب الحوائج است. يعني کسي که به سبب جايگاهش نزد خداوند مي‌توان با توسل به او گره‌ها از مشکلات را باز کرد. به تعبير ديگر حضرت عباس (ع) کرامات فراوان دارد. طبيعي است که يک چنين جايگاهي صرفاً به خاطر جانبازي بزرگ حضرت عباس (ع) در کربلا حاصل نشده است. چرا که خيلي افراد ديگري در کربلا بودند که براي امامشان جانفشاني و ايثار کردند. از جمله سه برادر ديگر حضرت عباس (ع)؛ اما اينکه حضرت چنين جايگاه ويژه اي يافته است به سبب دارا بودن خصايص و فضيلت‌هايش در دوران زندگي بوده است.

اين کارشناس تاريخ اسلام افزود: قطعاً حضرت ابوالفضل (ع) در دوران زندگي خود مانند پدر خويش به گره گشايي در کار ديگران و رفع مشکلات و حوائج مردم مي‌پرداخته است که خداوند براي آن حضرت اين وجه عظيم را پس از شهادتش تا دنيا دنياست قائل شده که هر کس دست نياز به سوي درگاه الهي با وسيله قرار دادن حضرت عباس (ع) دراز کند نااميد باز نخواهد گشت.

رجبي دواني با اشاره به لقبي که امام صادق (ع) با عنوان عبدصالح يعني بنده شايسته خداوند به حضرت ابوالفضل مي‌دهند، گفت: حضرت عباس (ع) به سبب عظمت شخصيت و زندگي سالم و الهي که مورد نظر و خرسندي ذات اقدس الهي است به چنان جايگاهي مي‌رسد که در زيارت مأثوره از امام صادق (ع) آن حضرت را عبد صالح خداوند مي‌خوانند. امام صادق (ع) در آغاز زيارت حضرت عباس (ع) او را اين چنين مورد خطاب قرار مي‌دهند: «السلام عليک ايها العبد الصالح» سلام بر تو اي بنده شايسته خدا. مي‌دانيم بالاترين مقام براي اولياي الهي آن است که به مقام عبوديت و بندگي خدا نائل شوند. حضرت عباس (ع) نيز از زبان امام معصوم و حجت بزرگ خداوند؛ عبد صالح تلقي شدند. اين موضوع نشان دهنده اين است که حضرت عباس (ع) در تمام دوران زندگي خود به گونه‌اي عمل کرده است که از منظر امام؛ او فردي است شايسته مقامي که انبيا و اولياي برجسته الهي براي او قائل شدند.

القابي که حضرت عباس به آنها شناخته مي‌شوند

قمر بني ‏هاشم: بهره‏ مندي بسيار عباس از جمال و جلال و سيماي سپيد و زيبا و سيرت سبز و نوراني، زمينه ‏ساز اين لقب است.

باب الحوائج: کريمي از دودمان کريمان که چون حاجتمندي سوي او روي کند، خواسته‌هايش را برآورده مي‌سازد.

طيار: بيانگر مقام و عظمت‏ حضرت عباس (ع) در فضاي عالم قدس و بهشت جاودان است.

الشهيد: شهادت، که نشان نمايان ابوالفضل (ع) است و در چهره حيات او درخشندگي بسيار دارد، زمينه ‏ساز اين لقب است.

سقا: دلاوري عباس در صحنه‌هاي حيرت‏ آور آب‏رساني به تشنگان، سبب اين لقب شد.

عبد صالح: لقبي که حضرت صادق (ع) در زيارت عموي گرانقدرش بدان اشاره دارد.

سپه سالار: صاحب لواء يا سپه سالار لقب بزرگترين شخصيت نظامي است و عباس در روز عاشورا اين لقب را از آن خود ساخت.

پرچمدار و علمدار: يادآور دلاوي و حفظ لشکر در برابر دشمن است. علمداري عباس (ع) اين لقب را برايش به ارمغان آورد.

ابوقربه (صاحب مشک)، عميد (ياور دين خدا)، سفير (نماينده حجت ‏خدا)، صابر (شکيبا)، محتسب (به حساب خدا گذارنده تلاش‌ها)، مواسي (جانباز و مدافع حق)، مستعجل (تلاشگري مهربان در برآوردن حاجات ديگران) و … از ديگر لقب‌هاي حضرت ابوالفضل العباس (ع) است.

 
کد خبر 5010591

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar