چگونه با فردی که افکار خودکشی دارد مواجه شویم؟

روزياتو/ روز دهم سپتامبر هر سال که امسال مصادف با ۲۰ شهريور است به عنوان روز جهاني پيشگيري از خودکشي نامگذاري شده است. در هر ثانيه هزاران نفر در سراسر جهان دست به خوکشي مي زنند هر چند اکثر اين تلاش براي گرفتن جان خود به شکست مي انجامد. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهاني، خودکشي مهم ترين سبب مرگ و مير جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال بوده و بيش از ديگر عوامل مرگ و مير مانند جنگ و قتل جان انسان ها را مي گيرد. سازمان بهداشت جهاني خودکشي را سيزدهمين عامل مرگ و مير در جهان است.

با اين وجود کارهاي زيادي مي تواند براي افراد در معرض خودکشي انجام داد اگر کسي که اين افراد وقت بيشتري را با او صرف مي کنند و رابطه خوبي با وي دارند به صحبت هاي او صبورانه گوش دهند. تقريبا تمامي بحران ها و افکار خودکشي حول محور حس نااميدي و دلسردي شديد رخ مي دهند: «ديگر نمي توانم اين درد و رنج را تحمل کنم». چيزي که اکثر افکار در آستانه خودکشي مي خواهند نه مرگ، بلکه عبور کردن از درد و رنج هولناکي است که در حال تجربه آن هستند و يک فرد نزديک به آن ها مي تواند با دور کردن ترس و درماندگي از آن ها، موجبات خلاصي شان از اين افکار را فراهم سازد.

۱- نشانه هاي هشدار دهنده افسردگي و خطر خودکشي را شناسايي کنيد
مطالعات نشان مي دهد که اکثر افرادي که دست به خودکشي زده اند قبل از دست زدن به اين عمل کارهايي انجام مي دهند که ديگران را از افکار شان براي گرفتن جان خود مطلع مي سازند. اين نشانه هاي هشدار شامل برخي رفتارهاي شخصي و ارتباطات کلامي و غيرکلامي هستند. بيماري هاي رواني و عاطفي مانند افسردگي و بيماري هاي دو قطبي اغلب با افکار و احساسات خودکشي همراه هستند. خطر خودکشي در افرادي که افسردگي در آن ها شدت مي گيرد مهم ترين نگراني است.

۲- صحبت هاي اشاره کننده به خودکشي را جدي گرفته و به غرائض خود اعتماد کنيد
۵۰ تا ۷۵ درصد از تمامي خودکشي ها داراي نشانه هاي هشدار دهنده بوده و قرباني از تصميم خود براي خودکشي با دوست يا اعضاي خانواده خود به صورت تلويحي سخن مي گويد. نشانه هايي که خبر از خودکشي قريب الوقوع مي دهند را بايد بسيار جدي گرفت.

۳- وارد عمل شده و از روش «گوش دادن فعالانه» استفاده کنيد
با گوش دادن به صحبت هاي فرد داراي افکار خودکشي و پرسيدن سوالات مستقيم و واضح، ما تمايل خود را به صحبت در مورد هر چيزي با آن فرد نشان مي دهيم، از جمله افکار و تصميماتش در مورد خودکشي.
صحبت کردن در اين مورد را با ابراز نگراني خود در مورد شخص و برشمردن مثال هايي براي او آغاز کنيد.
سعي نکنيد کسي را از تصميم براي خودکشي منصرف کنيد. به جاي آن، بگذاريد فرد بفهمد که به او اهميت مي دهيد، که تنها نيست، که تصميمات مربوط به خودکشي موقتي بوده و اينکه افسردگي قابل درمان است. از گفتن جملاتي مانند «تو خيلي چيزها براي زندگي کردن داري» و «خودکشي ات به خانواده ات آسيب خواهد رساند» خودداري کنيد.

۴- فرد را به رفتن پيش روانشناس ترغيب کنيد
سعي کنيد فرد را به ديدن يک پزشک يا روان درمانگر در اولين فرصت ممکن ترغيب کنيد.
افرادي که به خودکشي فکر مي کنند اغلب فکر مي کنند که کسي نمي تواند به آن ها کمک کند، پس بايد بيشتر تلاش کنيد تا اين تفکر را از ذهن ن ها بيرون کنيد.
به شخص کمک کنيد يک متخصص روان درماني خوب يا يک مرکز روانشناسي معتبر پيدا کرده و آن ها را در مراجعه همراهي کنيد.
 
۵- در حالي که خيلي واضح به ترسناک بودن خودکشي اشاره مي کنيد، بايد از او سوالاتي اينچنيني بپرسيد: «آيا آنقدر حالت بد است که به خودکشي فکر مي کني؟»

تقريباً تمام افراد در برهه اي از زندگي خود به خودکشي فکر مي کنند. با گوش دادن و شناسايي کردن نشانه هاي هشدار دهنده خودکشي و پرسيدن سوالات مستقيم در اين زمينه، ما تمايل خود به صحبت در مورد هر چيزي با فرد در بحران قرار گرفته را نشان مي دهيم، حتي بايد در مورد افکار خودکشي نيز صحبت کرد. به احتمال زياد او پس از اين صحبت ها حس خواهد کرد که درک شده و دردي که او احساس مي کند را درک مي کنيد. اگر اميال و افکار خودکشي فرد مورد بحث شفاف و بدون شوک و تقبيح کردن قرار گيرد، رنج فرد در معرض افکار خودکشي کاهش خواهد يافت. اين صحبت هاي شفاف بدين معنا خواهد بود که شما فرد را جدي مي گيريد.

۶- اگر پاسخ فرد به سوال شما در مورد اين که آيا افکار خودکشي دارد مثبت است، پاسخ او را جدي گرفته و به پرسيدن سوالات ارزيابي ريسک خودکشي ادامه دهيد. سوالاتي مانند سوالات زير از او بپرسيد:

«آيا براي گرفتن جان خودت نقشه اي کشيده اي؟» يا «آيا به اينکه چطور اين کار را بکني فکر کرده اي؟»
«آيا ابزار و اقلام مورد نياز براي عملي کردن نقشه ات را در اختيار داري؟»، اگر چنين است، « اي ابزار چه چيزهايي و کجا هستند؟»
اگر پاسخ وي هنوز مثبت است، سوال کنيد:
«آيا تا به حال سعي کرده اي جان خودت را بگيري؟»
«بعد از آن چه اتفاقي افتاد؟»
اگر فرد برنامه و نقشه اي قطعي براي خودکشي دارد، اين ابزار در دسترس بوده و زمان خودکشي تعيين شده و نزديک است، بايد بدانيد که فرد در خطر خودکشي بالايي قرار دارد.
 
۷- کسي که فکر مي کنيد در خطر خودکشي بالايي قرار دارد را تنها نگذاريد، حتي براي يک لحظه
اگر فرد از تمايل و تصميم خود براي خودکشي گفت و براي اين کار نقشه و برنامه داشت، ابزارها آماده و در دسترس بوده و زمان آن نيز تعيين شده بود، بايد اين صحبت ها را بسيار جدي تلقي کنيد. اگر کوچکترين شکي به واقعيت صحبت هاي او داريد، آن را جدي بگيريد. کسي که در ريسک بالاي خودکشي قرار دارد را نبايد تنها بگذاريد. به صحبت با او ادامه دهيد، در کنار او بمانيد و سعي کنيد فرد ديگري را وارد ماجرا کنيد تا در کنار او بماند، کسي که شخص در خطر خودکشي به او اعتماد داشته و با او احساس راحتي مي کند. تمام ابارهايي که ممکن است وي براي خودکشي مورد استفاده قرار دهد را از اطراف او دور کنيد، اقلامي مانند اسلحه، دارو و اشياء تيز، به طور کلي چيزهايي که ممکن است فرد از آن ها به عنوان ابزاري براي گرفتن جان خود استفاده کند.

۸- اگر فرد مورد نظر دست به انجام عملي در راستاي خودکشي زده به سرعت براي کمک گرفتن اقدام کنيد
اگر فرد دست به عملي زده که از نظر شما مي تواند زندگي او را تهديد کند، درنگ نکنيد و او را به بيمارستان برسانيد يا با مراکز بهداشتي و درماني تماس بگيريد.

پيشنهادات ديگر:
مستقيم و بي پرده صحبت کنيد. واضح و رک در مورد خودکشي صحبت کنيد.
قضاوت نکنيد. در مورد درستي يا نادرستي خودکشي با او مجادله و بحث نکنيد، يا در مورد خوبي يا بدي احساسات او. در مورد ارزش زندگي براي او سخنراني نکنيد.
وارد عمل شويد. در دسترس او باشيد. حمايت و علاقه خود به او و نگراني هايش را نشان دهيد.
به او نگوييد که جرأت خودکشي کردن ندارد، به هيچ وجه کاري نکنيد که او را جري کنيد.از او در مورد دليلش براي خودکشي سوال نکنيد، نگوييد «چرا». اين کار باعث مي شود که وي بيشتر در قالب دفاعي فرو برود.
همدردي کنيد و به او بقبولانيد که افکارش را درک مي کنيد. برايش دلسوزي نکنيد.
قول ندهيد که تمايل او براي خودکشي را مثل يک راز نگه مي داريد. به دنبال کمک از ديگران باشيد.
به او اميد دهيد که گزينه هاي ديگري غير از خودکشي نيز وجود دارند اما تضمين هاي الکي، دم دستي و کليشه اي ندهيد.
سعي نکنيد شخصاً به فرد مشاوره بدهيد، به سراغ افراد حرفه اي و متخصص برويد.

وانمود نکنيد که پاسخ تمام سوالات و شبهات را داريد. شايد مهم ترين کاري که مي توانيد و بايد بکنيد اين است که به او کمک کنيد مسير و شخص درست براي کمک گرفتن را پيدا کند.
از اشتباه فکر کردن نترسيد. حتي براي افراد متخصص و خبره نيز سخت است که چه کسي در خطر جدي خودکشي قرار دارد و چه کسي ندارد. بسياري از نشانه هاي هشدار خودکشي ممکن است به مشکلاتي مانند مصرف مواد مخدر و الکل، خشونت خانوادگي، افسردگي يا ديگر بيماري هاي رواني که هنوز نياز به دخالت افراد متخصص دارند مربوط باشند.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar