مهارت زندگی/ نکات جالب درباره کاربرد روانشناسی رنگ ها در زندگی
بازده/ رنگ ابزار ارتباطي قدرتمندي است و ميتواند براي نشان دادن فعل، تاثير روي خلق و خو و حتي اثرگذاري بر واکنشهاي فيزيولوژيکي مورد استفاده قرار گيرد. برخي از رنگها با افزايش فشار خون، افزايش متابوليسم و خستگي چشم همراه هستند. در حالي که برداشت ما از رنگ تا حدودي ذهني است، برخي از جلوههاي رنگي وجود دارند که معناي جهاني دارند. در ادامه اين نوشتار با ما همراه باشيد تا چند نکته جالب درباره کاربرد و تاثير روانشناسي رنگ ها در زندگي را بدانيد.
۱. رنگ درماني از دوره باستان رواج داشته است
مصريها و چينيها از رنگ براي شفا استفاده ميکردند، فرآيندي که تحت عنوان رنگ درماني شناخته ميشود. از رنگها به منظور کمک به عملکرد بهتر بدن استفاده ميشود.
با وجود اين، تا آنجا که به رنگ درماني مربوط ميشود، شک و شبههي بسياري تا به امروز باقي مانده است. از آنجا که هر انساني نسبت به رنگهاي متفاوت احساسات و عواطف متفاوتي دارد، مفهوم جهاني رنگها ممکن است در اين موارد جواب بدهد يا جواب ندهد.
نتيجه آن که، روانشناسي رنگ ها و ارتباطات رنگها بخش جالبي از سيستم کاري پيچيدهي مغز ما هستند، سيستمي که هنوز هم پرسشهاي علمي بسياري در رابطه با آن بيجواب ماندهاند، و همچنين تفاوت موجود در معناي فرهنگي رنگها، که تنها از طريق مشاهده و تجربهي اين که چگونه در طي سالها رنگها بر مغز ما تاثير گذاشتهاند قابل استفاده هستند.
۲. تحقيقات نوين در روانشناسي رنگ ها
بيشتر روانشناسان رنگ درماني را با شک و ترديد در نظر ميگيرند و خاطرنشان ميکنند که تأثيرات فرضي رنگ اغلب به شدت اغراقآميز است. به علاوه، رنگها در فرهنگهاي مختلف داراي معاني مختلفي نيز هستند.
تحقيقات در بسياري از موارد نشان دادهاند که اثرات تغييردهنده خلق و خوي رنگ ممکن است موقتي باشد. يک اتاق آبي در ابتدا ممکن است باعث ايجاد احساس آرامش شود، اما اين اثر پس از مدت کوتاهي از بين ميرود.
با اين حال، تحقيقات موجود نشان دادهاند که رنگ ميتواند افراد را به شيوههاي شگفتآور متأثر کند:
– در يک مطالعه، معلوم شد قرصهاي دارونما با رنگ گرم نسبت به قرصهاي دارونما با رنگ سرد موثرتر هستند.
– چراغهاي خياباني به رنگ آبي طبق شواهد ميتوانند منجر به کاهش جرم شوند.
– قرمز باعث ميشود افراد با سرعت و نيروي بيشتري واکنش نشان دهند، چيزي که طبق گفته محققان ممکن است در طول فعاليتهاي ورزشي مفيد باشد.
– لباسهاي سياه احتمال دريافت مجازات را افزايش ميدهند. علاوه بر اين، با توجه به مطالعهاي که به دادههاي تاريخي تيمهاي ورزشي و آنچه آنها پوشيده بودند، پرداخته بود، دانشآموزان معمولا ويژگيهاي منفي را با بازيکني که لباس تيره پوشيده باشد، نسبت ميدهند.
۳. اهميت روانشناسي رنگها در برندسازي و بازاريابي
بياييد ابتدا به موضوع برندسازي بپردازيم، که يکي از مسائل مهم مربوط به درکِ رنگ است. برندسازي خود حوزهاي است که در آن بسياري از مقالات در مورد اهميت رنگ با مشکل مواجه ميشوند.
همانطور که گفته شد، تلاشهاي بيشماري براي طبقهبندي واکنش مصرفکننده به رنگهاي مختلف صورت گرفتهاست:
اما حقيقت اين است که رنگ به حدي وابسته به تجربيات شخصي است که به سختي ميتوان آن را به يک سري احساسات کلي ترجمه کرد. با اين حال، الگوهاي پيامرساني گستردهتري در ادراکي که از رنگها داريم وجود دارند.
در يک مطالعه با عنوان “تاثير رنگ در بازاريابي، ” محققان دريافتند که تا ۹۰٪ از قضاوتهاي شتابزده در مورد محصولات ميتوانند بسته به نوع محصول، تنها بر اساس رنگ باشند. با توجه به نقشي که رنگ در برندسازي ايفا ميکند، نتايج حاصل از مطالعهي ديگري نشان ميدهند که رابطهي بين برندها و رنگ بستگي به مناسب بودن رنگي دارد که براي آن برند (نام تجاري) خاص استفاده شدهاست (آيا اين رنگ با چيزي که قرار است به فروش برسد، “تناسب” دارد؟)
تحقيقي با عنوان “قرمز هيجانانگيز و آبي رقابتي” نيز تاييد ميکند که قصد خريد تا حد زيادي تحت تاثير رنگ است با توجه به اثري که رنگها روي دريافت و برداشت ما از برندهاي مختلف دارند. رنگها روي ديدگاهي که مشتريان نسبت به “شخصيت” برند مورد نظر دارند، تاثير ميگذارند. براي مثال، چه کسي يک موتور سيکلت هارلي ديويدسون ميخريد در صورتي که حس نيرومندي هارليها به او القاء نميشد؟
مطالعات ديگري نشان دادهاند که مغز ما برندهايي را ترجيح ميدهد که فورا قابل تشخيص باشند، و همين موضوع رنگ را در هنگام ايجاد هويت برند، تبديل به يک عنصر مهم ميکند. حتي مقالهاي که در يک ژورنال منتشر شد، به برندهاي جديد توصيه ميکنند رنگهايي را انتخاب کنند که آنها را از رقباي شناختهشدهشان متمايز ميکند، – شخصا، فکر ميکنم ما در حال وارد شدن به فرعيات هستيم، مثلا اين که چگونه و چرا در مقابل يک رقيب مستقيم قرار بگيريم، و چگونه با استفاده از رنگها به اين هدف دست بيابيم.
تحقيقات نشان داده است که وقتي پاي انتخاب رنگ “درست” در ميان باشد، پيشبيني واکنش مصرفکننده به مناسب بودن رنگ به مراتب مهمتر از خود آن رنگ است. اگر دارندگان موتورسيکلت هارلي اين محصول را براي داشتن احساس قدرت ميخرند، رنگ به بهترين نحو ميتواند اين احساس را در آنها خلق کند.
۴. روانشناسي رنگ براي رستوران و فست فود
به گفتهي اشلي آنستازيا هاول، موسس شرکت اويد کريتيو، يک شرکت آزاد طراحي تخصصي در زمينهي رستورانها، “رنگ ميتواند آدمها و رفتارهايشان را تغيير دهد – رنگها تاثيرات روانشناختي روي آدمها ميگذارند.”
آزمايشهاي مختلف نشان دادهاند، رنگ خوراکيها و مواد غذايي ميتوانند بر طعمي که از خوردنشان احساس ميکنيم، تاثير بگذارند. نشريهي علوم غذايي نتايج مطالعهاي را منتشر کرد که نشان ميدهند، شرکت کنندگان در اين مطالعه هنگامي که ميتوانستند رنگ نوشيدنيها را مشاهده کنند، به آساني به طعم آنها پي ميبردند؛ ولي وقتي نميتوانستند رنگ نوشيدنيها را مشاهده کنند، در شناسايي طعم هر يک از آنها، و حتي طعم ترکيبي آنها دچار مشکل ميشدند. اين يافتهها تاثير حس بيناييمان را بر شناسايي طعم مواد غذايي نشان ميدهند. چشمهايمان پيش از چشيدن نخستين لقمه يا جرعه، مواد غذايي را تحليل ميکنند و اطلاعاتي را به مغز ميفرستند.
فارغ از طرز فکر شخصيتان دربارهي رنگها، رنگآميزي رستوران ميتواند تاثير خاصي بر موفقيت آن داشته باشد. به گفتهي روزالين اندرسون، مدير ارشد برندينگ در گروه رستورانهاي بينالمللي ساندويچ و سالاد جاست سالاد، رنگ مستقيما بر نحوهي تجربهي مشتري تاثير ميگذارد.
روزالين اندرسون در اين باره ميگويد، “رنگآميزي استراتژيک يکي از قدرتمندترين ابزارها براي رستورانها است تا بتوانند با استفاده از آن، تجربهي غذاخوري لذتبخشي را به مشتريان هديه کنند. انتخاب رنگهاي مناسب بسيار بااهميت است؛ زيرا رنگها ميتوانند دامنهي گستردهاي از هيجانها را به همراه مصرف غذاهاي پرانرژي يا غذاهاي آرامشبخش، و هر خوراکي ديگري، به مشتريان القا کنند.”
۵. کاربرد روانشناسي رنگ ها براي درمان روح
چرا رنگ چنين نيروي قدرتمندي در زندگي ما است؟ چه تأثيراتي ميتواند بر بدن و ذهن ما داشته باشد؟ در حالي که برداشت ما از رنگ تا حدودي ذهني است، برخي از جلوههاي رنگي وجود دارند که معناي جهاني دارند.
رنگها در ناحيه قرمز طيف رنگ به عنوان رنگهاي گرم شناخته شدهاند و قرمز، نارنجي و زرد را شامل ميشوند. اين رنگهاي گرم احساسات را از احساس گرما و آسايش تا احساس خشم و خصومت نشان ميدهند.
رنگهايي که در طرف آبي طيف وجود دارد به عنوان رنگهاي سرد شناخته شده و رنگهاي آبي، بنفش و سبز را شامل ميشوند. اين رنگها اغلب به عنوان رنگهايي آرامشبخش توصيف ميشوند، اما ميتوانند احساس غم و بيتفاوتي را نيز به ذهن بياورند.
روانشناسي رنگ ها به عنوان درمان
چندين فرهنگ باستاني از جمله مصريها و چينيها کروموتراپي يا استفاده از رنگها براي شفا را انجام ميدادند. گاهي اوقات از کروموتراپي به عنوان نور درماني يا رنگشناسي ياد ميشود.
امروزه از رنگشناسي به عنوان يک درمان جامع يا جايگزين استفاده ميشود.
– قرمز براي تحريک بدن و ذهن و افزايش گردش خون استفاده ميشود.
– تصور بر اين است که زرد باعث تحريک اعصاب و پاکسازي بدن ميشود.
– از نارنج براي بهبود ريهها و افزايش سطح انرژي استفاده ميشود.
– اعتقاد بر اين است که آبي باعث تسکين بيماريها و درمان درد ميشود.
– تصور ميشود که سايههاي نيلي، مشکلات پوستي را کاهش ميدهند.