رد پای بانوی هنردوست در حرم امام رضا (ع) که همه را شگفت‌زده می‌کند

فارس/ معماري و تزئينات مسجد گوهرشاد چگونه است؟ آن زيبايي است که با هر نگاه از بيرون به دورن مي‌آيد؛ از منظر به ناظر. سال‌ها استادان نامدار و هنرمندان برجسته زمانه آمدند و زيبايي روي زيبايي گذاشتند تا چشم استادان و صاحب‌هنران تاريخ از حيرت گرد شود.

مسجد گوهرشاد به «نفيس» معنايي ديگر مي‌دهد؛ معنايي که انگار از آسمان مي‌آيد يا از عشق آسماني يا عشق به مردي آسماني. اصلا خودش آسمان ديگري است؛ عکاس‌ها مي‌روند و پاي ديواره‌هاي مسجد مي‌ايستند و آسماني ديگر را قاب مي‌گيرند براي هديه به چشم‌هاي ديگراني که نديده‌اند اين همه زيبايي را يک‌جا آن بالاها.


نمايي از مقرنس‌کاري‌هاي مسجد گوهرشاد

---

بازار

---

آينه بلندبالاي هنر معماري

«گوهرشاد بيگم» که به «گوهرشاد خاتون» و «گوهرشاد آغا» نيز معروف است، همسر شاهرخ گورکاني بود که روزگاري جانشين پدرش تيمورلنگ شد و بر بخش‌هاي بزرگي از ايران و افغانستان و آسياي ميانه حکومت کرد. شاهرخ خودش بر خلاف پدر، نرم‌خوي و مردم‌دار و هنردوست بود و همسرش نيز اهل خير و خيرات؛ و بزرگ‌ترين کار خيرش که نامش را جاودانه کرد، ساخت مسجد گوهرشاد در مجاورت حرم امام رضا (ع) بود. مسجدي ۹۴۰۰ مترمربعي که يک صحن بزرگ و ۴ ايوان مجلل و ۷ شبستان زيبا و يک گنبد چشم‌نواز و ۲ گلدسته رفيع دارد و امروزه در مجموعه بنا‌هاي آستان قدس رضوي قرار گرفته است.
 
گوهرشاد خاتون موقوفات فراواني براي اين مسجد تماشايي تعيين کرد که بعد‌ها نيز بر آن‌ها افزوده شد. مسجد گوهرشاد بزرگ‌ترين مسجد حرم رضوي است و صحن آن قديمي‌ترين صحن حرم. معمار آن نيز يکي از معروف‌ترين استادان معماري ايران‌زمين است؛ «قوام‌الدين شيرازي» که آينه‌اي تمام قد و بالابلند از هنر معماري دوره تيموري پيش چشم آيندگان قرار داد. بخش‌هايي از اين يادگار ارزشمند در گذر زمان به دليل بروز جنگ‌ها و حوادث طبيعي آسيب ديده و در دوره‌هاي مختلف ازجمله دوره افشاريه و قاجاريه مرمت شده است.


عکسي قديمي و متعلق به حدود يک قرن پيش از مسجد گوهرشاد

زيبايي‌اش فقط به چشم ايراني‌ها نمي‌آيد!

۹ ربيع الاول سال ۸۱۲ قمري بناي مسجد گوهرشاد آغاز شد. البته در برخي منابع و اسناد تاريخي زمان ديگري براي ساخت اين مسجد ذکر شده است. بر اساس کتيبه‌هاي مسجد نيز سال اتمام کار ۸۲۱ قمري است. هرچند درباره زمان ساخت مسجد اختلاف‌نظر هست، اما درباره زيبايي و شکوه آن اتفاق‌نظر هست. زيبايي‌اش فقط به چشم ايراني‌ها نمي‌آيد؛ تا پيش از اين روز‌هاي بي‌گردشگر، سالانه حدود يک و نيم ميليون زائر خارجي و حدود ۱۰ هزار گردشگر مذهبي و بيش از همه آلماني‌ها و ژاپني‌ها و چيني‌ها از گوهرشاد و مجموعه حرم رضوي بازديد مي‌کردند.

آنجا فقط هم زيبايي نيست؛ به دليل همجواري‌اش با حرم رضوي و به برکت نام آن همسايه نامدار، مسجد گوهرشاد پربازديدترين مسجد ايران است.


گوهرشاد بيگم، مدارس و دارالعلوم و مساجدي در هرات افغانستان ساخت. مدفن اين بانوي بزرگوار در مجموعه مسجد و مدرسه گوهرشاد هرات قرار دارد

امروز در تاريخ مناسبت‌هاي ديگري هم هست

امروز ۵ آبان مصادف با ۲۶ اکتبر ميلادي و ۹ ربيع‌الاول هجري قمري در تقويم تاريخ، مناسبت‌هاي ديگري هم دارد.

ـ درگذشت «ابن کيزاني» اديب و شاعر مشهور مصري در سال ۵۶۲ قمري
ـ زادروز «اواريست گالوا» رياضي‌دان مشهور فرانسوي در سال ۱۸۱۱ ميلادي
ـ شهادت دکتر «فتحي شقاقي» دبيرکل جنبش جهاد اسلامي فلسطين در سال ۱۹۹۵ ميلادي
ـ درگذشت «سيد جلال الدين محدث ارموي» مصحح و محقق متون کهن در سال ۱۳۵۸ شمسي
ـ روز ملي اتريش

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar