۷ توصیه و راهکار برای برگزاری جلسات کتابخوانی گروهی

بازده/ در هفته کتاب و کتابخواني هستيم و بحث کتابخواني گروهي موضوع داغي است که اين روزها بر زبان هاست. از طرفي هر روز آمار وحشتناکي از سرانهي مطالعهي در ايران و جهان ميشنويم که حس اندوه و افسوس را در ما برميانگيزانند. جديدترين آمارها نشان ميدهند مردم کشورهاي هند با ۱۰ساعت و ۴۲ دقيقه مطالعه، تايلند با ۹ ساعت و ۲۴ دقيقه مطالعه و چين با ۸ ساعت مطالعه در هفته جزو کتابخوانترين افراد جهان هستند و آمار غيررسمي درباره مطالعهي روزانه يکساعت در فنلاند و سواد ۱۰۰درصدي مردم سخن ميگويند و برخي آمارهاي جهاني از سرانهي مطالعهي بسيار بالا در ايالت متحده آمريکا ، آلمان، انگلستان، اسپانيا و روسيه خبرميدهند.
در ايران اما با کمال تعجب آمار کتابخواني دقيقي در دست نيست. چرا که سازمان مشخصي وظيفهي رصد کردن ميزان مطالعات آزاد مردم را ندارد. برخي از سازمان ها نظير کتابخانه ملي، وزارت ارشاد، شوراي فرهنگي انقلاب و … از مدت زمان ۲ دقيقه تا ۲۵ دقيقه در هفته براي مطالعات غير درسي و غير مذهبي(که خوانندگان ثابت و مشخصي دارند) سخن مي گويند اما هيچکدام دقيق و برمبناي آمارهاي رسمي نيست و اين نشان از اهميت کم کتابخواني در بين ايرانيان دارد.
ترويج فرهنگ کتابخواني
يکي از روش هاي ترويج فرهنگ کتابخواني و ايجاد علاقه و انگيزه براي مطالعات آزاد فارغ از سوادآموزي ، تشکيل گروهها و باشگاههاي کتابخواني است و تا علاقمندان (و غيرعلاقمندان) با خواندن کتابهاي مختلف در تمام حوزه هاي دانش در بالا بردن سطح آگاهي و فرهنگ عمومي سهيم شوند و علاوه بر اينکه خود افراد کتابهاي بيشتر/جديدتر و بهتري ميخوانند به فرهنگسازي براي کتابخواني و تشويق سايرين به شرکت در جلسات کتابخواني هم کمک کنند و درصد افراد کتابخوان و علاقمند به کتاب افزايش يابد.
تشکيل باشگاه کتابخواني، جلسات کتابخواني گروهي ، نقد و بررسي کتاب، بلندخواني، شعرخواني و … بايد از اصول درست و استانداردي پيروي کند تا جلسات به بيراهه نروند و نتيجه مطلوب حاصل شود.
باشگاه هاي کتابخواني گروهي در سراسر دنيا طرفداران زيادي دارند و روش هاي زيادي براي برگزاري آن وجود دارد. ما در اينجا توصيههايي از صفر تا صد براي تشکيل جلسات کتابخواني گروهي خواهيم داشت که بتوانيم بيشترين استفاده را از جلسات کتابخواني گروهي ببريم.
۱. تشکيل باشگاه کتابخواني گروهي
قدم اول براي تشکيل جلسات کتابخواني گروهي يافتن داوطلبان علاقمند است. در گام بعدي ميتوان افرادي که انگيزه لازم براي اين کار دارند را نيز به گروه اضافه کرد و تعدا اعضاي گروه را افزايش داد. براي اين کار بين دوستان، همکاران و اقوام خود موضوع تشکيل جلسات را مطرح کنيد و افراد باانگيزه و علاقهي بالا را به گروه دعوت کنيد و دستورالعمل تشکيل جلسات را تدوين کنيد.
۲. روش انتخاب کتاب براي جلسات کتابخواني گروهي
۱. براي انتخاب کتاب از نظر همه اعضاي گروه استفاده کنيد و کتابي که بيشترين راي را بياورد براي جلسه بعد انتخاب شود.
۲. سه کتاب براي سه جلسه آينده انتخاب شوند که اگر فردي خواست کتابها را خريداري کند بتواند يک جا و با دردسر کمتري اين کار را انجام دهد.
۳. براي انتخاب کتاب غير از توجه به مقوله بندي (مثلا روانشناسي/موفقيت/سبک زندگي و …) ميتوان از کتابهاي تازه انتشار يافته يا کتابهايي که جوايز مهمي برده اند نيز استفاده کرد.
۴. مي توان به فهرست ۱۰۰ کتاب برتر ايران و جهان نيز مراجعه کرد يا برحسب سبک هاي کتاب و قرار گرفتن در در طبقه بندي هاي جهاني به انتخاب دست زد.
۳. روش تهيه کتاب
۱. با توجه به ايجاد شرايط جديد جهاني و نيو نرمال در دوران کرونا بيشتر کتابها فايلهاي الکترونيکي را دارند. از اين رو ميتوان با مراجعه به برخي سايت ها نظير فيديبو/ کتابراه/کتابناک و … براي تهيه کتابهاي الکترونيکي اقدام کرد.
۲. از کتابهايي که حجم بالايي دارند و تهيه آنها سخت است و در بازار کتاب به راحتي دردسترس نيست يا جزو کتابهاي کمياب محسوب مي شوند يکي دو نسخه تهيه شود و توسط اعضا به يکديگر امانت داده شود.
۴. روش مطالعه کتاب توسط اعضاي گروه
همانطور که ميدانيد کتاب خواندن فقط به عشق نياز ندارد! بلکه شما بايد تکنيک ها و روش هاي کتابخواني را هم بدانيد. ويکي از اهداف تشکيل گروه هاي کتابخواني بايد اصلاح الگوهاي کتابخواني و آموزش روش هاي برتر و بهينه مطالعه نيز باشد.
۱. اين ايده که شما در هرجايي و هر زماني دلتان خواست کتابتان را بخوانيد با تکنيک هاي کتابخواني اندکي مغايرت دارد! مطالعه بايد براي شما لذتبخش و همراه با يادگيري و آرامش باشد. بنابراين حتي الامکان سعي کنيد يک زمان و مکان مناسب و ثابت براي کتابخواني انتخاب کنيد تا هر روز سر زمان مشخص ساعت بدنتان هشدار دهد که وقت کتابخواني است! با اين روش در ذهن شما، لحظات کتابخواني با خاطره هاي مثبت و ارزشمند و خوب ثبت ميشود.
۲. درستخواني را تمرين کنيد. اين که شما سرسري و با سرعت يک کتاب را تمام کنيد ممکن است از نظر روحي اقناعتان کند که حرکت مثبتي داشته ايد اما از نظر محتوايي به شما کمکي نکرده است. تندخواني بسيار خوب است اما توجه به تکنيک هاي بهترخواني مهمتر است. در گروه خود درباره تکنيکهاي بهترخواني کتاب سخن بگوييد.
۳. کتاب يا فايل صوتي آن همواره همراهتان باشد تا اگر جايي و زماني فرصت مناسبي يافتيد بتوانيد چند صفحه اي را مطالعه کنيد.
۴. در حين خواندن کتاب هر نکته اي به ذهن تان رسيد روي کاغذهاي استيکر رنگي بنويسيد و در آن صفحه از کتاب بچسبانيد تا در حين جلسه بيان کنيد.
۵. پيشنهادات، نکات قابل بحث و موضوعات مهمي که به نظرتان درباره کتاب بايد به آنها پرداخت را به صورت فهرست وار تهيه کنيد و دو روز قبل از جلسه در گروه تان منتشر کنيد تا سايرين به آن بيانديشند و در جلسه بداهه پردازي نشود و هرآنچه گفته مي شود با تفکر و پيش زمينه ذهني باشد.
۵. برگزاري جلسه کتابخواني
۱. قبل از جلسه تعدادي پرسش آماده کنيد تا در برگزاري جلسات پرشور و بهينه و کند و کاو کتاب سهيم باشيد و به افزايش سطح دانش و پرسشگري خود و سايرين کمک کنيد
۲. قبل از جلسه مقداري دربارهي نويسندهي کتاب بخوانيد. گاهي اوقات زندگي نويسنده يا مترجمان بزرگ تاثير عميقي بر محتواي کتاب دارند. اگر موضوع کتاب در دورهي خاص تاريخي ميگذرد درباره آن دوران يک جستجوي اينترنتي بکنيد و اطلاعاتي کسب کنيد.
۳. سعي کنيد براي روز جلسه کتابخواني گروهي جستجويي درباب کتاب کرده باشيد و مقالات/ اخبار/ يا هر آنچه درباره اين کتاب مطرح و منتشر شده است را بيابيد و بدانيد اين کتابي که برايش زمان گذاشته ايد در عالم نشر و مطبوعات و اخبار چه سر و صداهايي داشته و چه منتقدان و موافقاني داشته است.
۶. شرايط برگزاري جلسه کتابخواني گروهي
۱. مدت زمان مناسب هر جلسه بررسي کتاب بين ۱ تا ۱:۳۰ است تا علاوه بر اينکه خستگي و فرسودگي ذهني ايجاد نکند افراد به زمان شناسي و گزيده گويي، صرفه جويي در وقت و بهره مندي از زمان هم عادت کنند.
۲. بهتر است جلسات يک تسهيلگر داشته باشد تا ضمن مديريت زمان و بررسي محتوا و چالش ها به برانگيختن افراد گروه براي شرکت در بحث و گفت و گوها و لذت بردن از آن نيز کمک کند.
۳. باتوجه به شيوع کرونا و الزام بهداشتي و اخلاقي جهت پيشگيري از بيماري بهتر است از سيستم هاي آنلاين که به راحتي با گوشي موبايل و يک هندزفري ميسر ميشود بهره جست که هماهنگي بسيار راحتي دارد و همه افراد از هرجاي ايران مي توانند در جلسات شرکت کنند.
۷. در جلسات کتابخواني گروهي چه مي آموزيم
۱. با برگزاري اين جلسات تقريبا سالي ۱۵ کتاب جديد و به روز را مطالعه و بررسي کرده ايم.
۲.مطالب آموزشي مختلف در حوزه هاي مختلف را آموخته ايم.
۳. با روشهاي صحيح و اصولي کتابخواني و تکنيک هاي مطالعه اشنا شده ايم
۴. بهروشهاي ايجاد انگيزه و مديريت زمان و بهره وري از شرايط و شکل گيري عادات درست را فراگرفتهايم.
۵.گزارش نويسي، تهيه محتوا و خلاصه نويسي را تمرين کرده و آموخته ايم.
۶. نکات مهم در حوزه تمرکز، تقويت مغز و توانمندي هاي ذهني را آموختهايم.
۷. با تکنيک هاي تندخواني آشنا شده ايم.