مرگبارترین آتشفشان‌ های دنیا

لست سکند/ در ماه‌هاي اخير، خبر فوران آتشفشان‌هايي در هاوايي و گواتمالا در سراسر جهان پيچيد. در پي فوران اين آتش‌فشان‌ها، ده‌ها نفر جان خود را از دست دادند، صدها نفر ناپديد شدند و خانه‌هاي زيادي به کلي ويران شد. به گفته کارشناسان هرچند اين فعاليت آتشفشاني پايدار و هميشگي نيست اما فعاليتشان به همين يک ‌بار هم محدود نخواهد شد.

براي ارزيابي و مشخص کردن خطرناک‌ترين آتشفشان دنيا، بايد عوامل مختلفي را در نظر بگيريم مانند: تراکم جمعيت انسان و موجودات زنده در اطراف آتشفشان‌هاي فعال، نوع ماگمايي که هنگام فوران از آن‌ها خارج مي‌شوند و تاريخچه فعاليت آتشفشان‌ها. براي مثال، فعاليت آتشفشان در يک منطقه دورافتاده به اندازه رخ دادن اين اتفاق در منطقه‌اي پرجمعيت که نياز به تخليه گسترده دارد خطرناک نيست. همچنين آتشفشان‌هايي که مدت‌زمان زيادي خاموش بوده‌اند، به دليل تراکم فشار بالايي که در آن‌ها شکل گرفته خطر فوران بيشتري دارند.
بر طبق گفته «استنلي مرتزمن» -استاد علوم زمين‌شناسي در دانشکده فرانکلين و مارشال در لنکستر، بررسي محتويات و ترکيبات ماگماها، يکي از روش‌هاي ارزيابي ميزان خطرناک بودن يک آتشفشان است.

مرتزمن در ادامه مي‌گويد: کارشناسان، سطح سيليس (ترکيبي سنگ‌ساز که بر ضخامت گدازه و شکل کلي آتشفشان اثر مي‌گذارد) را بررسي مي‌کنند. سطح سيليس نشان مي‌دهد که فوران يک آتشفشان چقدر مي‌تواند خطرساز باشد. سيليس در گدازه‌هاي در حال خنک شدن به صورت زنجير متبلور مي‌شود، گران‌روي (مقاومت داخلي در برابر به جريان درآمدن) آن را افزايش مي‌دهد و درنتيجه ماگماي ضخيم‌تري ايجاد مي‌کند که در اين صورت آتشفشان به‌صورت انفجاري‌تري فوران خواهد کرد.
مرتزمن به روزنامه تايم مي‌گويد: ميزان خطر آتشفشان با افزايش ميزان سيليس به‌ طرز چشمگيري افزايش مي‌يابد. هرچقدر ميزان سيليس بيشتر باشد، گران‌روي افزايش مي‌يابد، ماگما چسبناک‌تر و ضخيم‌تر مي‌شود و به حرکت درآمدن آن سخت‌تر مي‌شود.



آتشفشان فوئگو در گواتمالا فوران داشت، جرياني از مواد مذاب رونده را ايجاد کرد و منجر به کشته شدن دست‌کم 75 نفر شد. برخلاف آتشفشان فوئگو، جريان گدازه کيلاويا که براي يک ماه است همچنان فوران مي‌کند، از نوع بازالتي است. اين نوع گدازه خطر کمي براي مردم ايجاد مي‌کند (غير از اينکه مسير حرکت آن‌ها را مسدود مي‌کند). در طي اين يک ماه، کيلاويا چندين خانه را ويران کرد و هزاران نفر خانه‌هاي‌شان را تخليه کردند.
مناطقي مانند اندونزي، فيليپين، بخش‌هايي از آمريکاي جنوبي و چندين آتشفشان در ايالات متحده، مي‌توانند فوران‌هاي آتشفشاني خطرناکي داشته باشند.در ادامه، برخي از خطرناک‌ترين آتشفشان‌هاي جهان را بر اساس تاريخ فعاليت، تراکم جمعيت و نوع ماگما مشاهده مي‌کنيد.

1- کوه وزوويوس Vesuvius

در تصوير کوه وزوويوس (يا وزوو) از بالاي سورنتو ديده مي‌شود.
وزوويو از زمان فورانش در شهر پمپئي در سال 79 ميلادي، به‌عنوان آتشفشاني هولناک شناخته مي‌شود. اين آتشفشان طي 17000سال گذشته، 8 فوران انفجاري مهم داشته که از آن گدازه‌هاي روان در حجم زيادي روان شده است. آخرين فوران خبرساز وزوويوس در سال 1944 اتفاق افتاد. حدود 6 ميليون نفر در نزديکي وزوويوس زندگي مي‌کنند و دولت ايتاليا براي فوران‌هاي احتمالي اين آتشفشان نقشه و برنامه‌هاي متعددي را پياده سازي کرده است.

2- کوه رينير Rainier

---

بازار

---

اين عکس در ناچس، ايالات متحده ين تسونگ چن ثبت شده است.
چند فاکتور وجود دارد که کوه رينير را به يکي از خطرناک‌ترين آتشفشان‌هاي ايالات متحده تبديل کرده است. اين آتشفشان به دليل ارتفاع زياد، ترکيبات شيمايي، نزديک بودن به حومه شهر سياتل و شهرک تاکوما در واشنگتن و پتانسيل بالاي خودش مي‌تواند جريان‌هاي مذاب، گدازه و خاکستر آتشفشاني ايجاد کند. گرماي بالاي ناشي از جريان گدازه رينير مي‌تواند برف و يخ آتشفشان را ذوب کرده و درنتيجه جريان تندي از گل‌ولاي و آوار به نام لاهار را ايجاد کند. لاهار بزرگ‌ترين خطري است که فوران کوه رينير مي‌تواند ايجاد کند. يک فوران در اين آتشفشان مي‌تواند زندگي بيش از دو ميليون نفر را تحت تأثير قرار بدهد.

3- آتشفشان نواراپتا Novarupta

آتشفشان نواراپتا، در پارک ملي و منطقه حفاظت‌شده «کتماي» واقع شده است. اين آتشفشان در سال 1912 بزرگ‌ترين فوران قرن بيستم را داشت. در اين فوران تقريباً 30 کيلومتر مکعب خاکستر و آوار به هوا فرستاد و جريان شديدي از خاکستر به پا کرد و «دره ده هزار دود» يا دره دودخان را شکل داد.

منطقه اطراف نواراپتا پرجمعيت نيست اما فوران سال 1912 ابري از خاکستر ايجاد کرد که باعث شد در جنوب آلاسکا و مناطقي از کانادا، خاکستري از دود ببارد. سه روز پس از حادثه، مردم حوالي کودياک دچار مشکلات تنفسي و چشمي ناشي از ريزش خاکستر شدند.
سرويس پارک ملي کتماي در وب‌سايت خود نوشت که فوران نواراپتا مانند انواع فوران‌ها در منطقه نيست. با اين ‌حال براي محافظت از مردم در برابر آسيب‌هاي احتمالي، بيش از 12آتشفشان فعال تحت نظارت آتشفشان‌شناسان کتماي قرار گرفتند.

4- کوه پيناتوبو Pinatubo

کوه پيناتوبو، در منطقه پرجمعيت فيليپين، پس از نواراپتا، با فوران بزرگي در سال 1991 به عنوان دومين فوران بزرگ قرن بيستم نام گرفت. پيناتوبو پيش از اين فوران، سابقه فعاليت انفجاري نداشت اما در سال 1991 پس از جريان مواد مذاب که درياچه‌اي از مواد آتشفشاني ايجاد کرد، حداقل موجب مرگ 772 نفر شد. امروز 21 ميليون نفر در 100 کيلومتري پيناتوبو زندگي مي‌کنند.

5- کوه سنت هلن Helens

فوران سال 1980 در کوه سنت هلن واشنگتن، مرگبارترين و مخرب‌ترين رخداد آتشفشاني در ايالات متحده بود. در پي اين فوران، 57 نفر به‌علاوه هزاران حيوان جان خود را از دست دادند و حدود 320 کيلومتر مربع از جنگل تخريب شد. تاريخچه فوران‌هاي کوه سنت هلن نشان مي‌دهد که اين کوه به احتمال زياد در آينده باز هم فعاليت خواهد داشت. از آنجا که يک فوران ديگر مي‌تواند حجم زيادي از خاکستر را در شمال غربي اقيانوس آرام بريزد، اين آتشفشان تحت نظارت دقيق قرار گرفته است.

6- کوه آگونگ Agung

آخرين فوران مهم کوه فعال آگونگ در اندونزي، سال 1963 بود که يکي از ويران کننده‌ترين فوران‌هاي تاريخ اين کشور به‌شمار مي‌رود. فوران آتشفشان 1963 آگونگ براي 11ماه ادامه داشت. ريزش خاکستر و جريان‌هاي آتشفشاني خطرناکي ايجاد کرد که منجر به کشته شدن بيش از 1000 انسان و خسارات مالي بسياري شد. پس از فوران آگونگ در نوامبر 2017، توده‌هاي خاکستر آتشفشاني در طول سال 2018 به‌طور پيوسته بر فراز اين کوه مشاهده شدند. اين آتشفشان در منطقه‌اي با جمعيت حدود 4 ميليون نفر واقع شده است.

7- کوه فوجي Fuji

کوه فوجي در ژاپن، آتشفشاني فعال در حدود 100 کيلومتري جنوب غربي توکيو است.
بر اساس گزارش سازمان برنامه آتشفشاني جهاني در دانشگاه ايالتي اورگان، کوه معروف فوجي در ژاپن از سال 1707 فعاليتي نداشته است. در سال 2014 کارشناسان هشدار دادند که پس از زلزله 9/0 ريشتري که در سال 2011 در ژاپن رخ داد، کوه فوجي در آستانه فوران و فعاليت قرار گرفته است. به‌ گفته پژوهشگران، درنتيجه اين زمين لرزه، فشار در زير کوه فوجي افزايش يافته است. فعاليت سال 1707 فوجي، خاکستري به هوا پخش کرد که تا توکيو هم رسيد. بر اساس يافته‌هاي برنامه آتشفشاني جهاني، در صورت فعاليت مجدد فوجي، بيش از 25 ميليون نفر که در مناطق اطراف آن زندگي مي‌کنند تحت تأثير قرار خواهند گرفت.

8- کوه مراپي Merapi

فوران کوه مراپي در 2 نوامبر سال 2010 از دهکده دلس، کلاتن، جاوه مرکزي و اندونزي قابل رؤيت بود.
کوه مراپي يکي از فعال‌ترين آتشفشان‌هاي اندونزي است و براي قرن‌ها در حال فعاليت بوده است. طبق گفته ناسا، بزرگ‌ترين خطري که مراپي مي‌تواند ايجاد کند، جريان‌هاي مذاب آتشفشاني است که تا مناطق وسيعي پيش خواهد رفت و زندگي مردم منطقه را تهديد خواهد کرد. اين آتشفشان در 11 مي باري ديگر فوران کرد و دود و خاکستر بسياري را به هوا پراکند. اين اتفاق باعث شد تا منطقه پرجمعيت اطراف شروع به تخليه و کاهش جمعيت کنند. طبق گزارش برنامه جهاني آتشفشاني، بيش از 24ميليون نفر در مناطق اطراف مراپي زندگي مي‌کنند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar