اختلال عجیب «گریگوری پرلمان»؛ ماجرای خواندنيِ نابغه روسی که مدال افتخار را پس زد!
خراسان/ نگاه به زندگي رياضيدان نابغه روسي که ابتدا با حل يک مسئله غيرقابل حل رياضي و سپس با فرار از دريافت جايزهاش معروف شد
به احتمال زياد در چند روز اخير، تصوير «گريگوري پرلمان»، رياضيدان نابغه روسي را در شبکههاي اجتماعي ديده ايد که ظاهرش هيچ شباهتي به يک شخصيت علمي ندارد. پرلمان که يک رياضي دان برجسته است، به دليل اثبات «حدس پوانکاره» درباره ماهيت فضا، مسئله اي که يک قرن ذهن بسياري از رياضي دانان را به خود مشغول کرده بود، برنده مدال فيلدز در سال 2006 شد. مدال فيلدز که معادل جايزه نوبل براي رياضيات است، هر چهار سال يک بار اهدا مي شود اما پرلمان در آن زمان از پذيرفتن بالاترين مدال افتخار در رياضيات خودداري کرد که باعث تعجب همگان شد. اما اين تمام ماجراي زندگي «پرلمان» نيست؛ مردي که ميتوان اين رفتارهاي او را از منظر روان شناسي مورد بررسي قرار داد.
کشف استعداد در رشته رياضي از 10 سالگي
پرلمان در لنينگراد- سن پترزبورگ امروزي- متولد شد. پدرش مهندس و مادرش معلم رياضي بود. پدر پرلمان دوست داشت پسرش را با بازي هاي فکري به چالش بکشد و به او ياد داد که براي بازي کردن شطرنج بايد منطقي فکر کند. استعداد رياضي او در 10 سالگي آشکار شد و مادرش او را در کلاسهاي فوق برنامه رياضي بعد از ساعات مدرسه به مديريت سرگي روکشين ثبت نام کرد. در 14 سالگي پرلمان برترين فرد در انجمن رياضيات در سن پترزبورگ شناخته شد و سرگي روکشين، رئيس مرکز رياضيات دانش آموزان با استعداد سنپترزبورگ، شروع به پرورش توانايي هاي بالاي او کرد. دو سال بعد او در المپياد بينالمللي رياضيات در بوداپست مدال طلا گرفت. پرلمان در 16 سالگي به عنوان برنده المپياد، وارد دانشگاه ايالتي لنينگراد شد.
يک رياضي دان گوشه گير
پس از دانش آموختگي، پرلمان شروع به کار در موسسه رياضيات استکلوف، آکادمي علوم اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي کرد. در اواخر دهه 1980 و اوايل دهه 90، پرلمان سمت هاي تحقيقاتي خود را در چندين دانشگاه در آمريکا به دست آورد. در اين سالها به پرلمان شغل هاي متعددي پيشنهاد شد، اما همه آنها را رد کرد و تصميم گرفت در سال 1995 به سن پترزبورگ و به پست قديمي خود در انستيتوي رياضيات استکلوف برگردد. گريگوري پرلمان به تنهايي کار مي کرد و يک زندگي گوشهگيرانه در سن پترزبورگ داشت. پس از آن بود که او به کشفيات مهم خود پرداخت و به کسي نگفت که روي چه چيزي کار ميکند.
نمي خواهم مانند يک حيوان در باغوحش در معرض نمايش قرار بگيرم!
در ماه مي 2006، کميته اي متشکل از 9 رياضي دان راي داد که به پرلمان مدال فيلدز را براي پژوهش روي موضوع «حدس پوانکاره» اعطا کند. اما پرلمان از پذيرش جايزه خودداري کرد. سِر جان بال، رئيس اتحاديه بين المللي رياضيات، تلاش کرد تا اين دانشمند جايزه را بپذيرد اما موفق نشد. پرلمان اظهار کرد: «درستي اثبات اين مسئله را همه فهميدند، پس هيچ شناخت ديگري لازم نيست. من نمي خواهم مانند يک حيوان در باغوحش در معرض نمايش قرار بگيرم.» همچنين در 18 مارس 2010، او در مراسم اعطاي جايزه يک ميليون دلاري خود شرکت نکرد و ادعا کرد دليل اصلي امتناع وي اختلاف نظر با تصميم نهايي انجمن رياضي سازمان يافته است! پرلمان بيان کرد: «من تصميمات آنها را دوست ندارم، راي آنها را منصفانه و عادلانه نمي دانم. به نظر من سهم هميلتون(رياضي دان آمريکايي) در حل مسئله کمتر از من نيست و بايد اين جايزه به طور مشترک به هر دوي ما داده شود.»
عوارض «نشانگان آسپرگر» دامنگير«پرلمان»
ماشا گسن، نويسنده و خبرنگار روسي براي پيدا کردن پاسخ اين سوال که چرا پرلمان دو جايزه مهم و معتبر دنياي رياضي را رد کرده است، حدود 11 سال پيش دست به کار شد و با همکلاسيها و معلمان پرلمان تماس گرفت و سراغ همکاران قديمي و جديد پرلمان در کشورهاي مختلف رفت و از آنها در باره شخصيت پرلمان و ويژگيهاي او پرسيد. در نهايت هم سراغ يک روانشناس رفت و با توجه به اطلاعات به دست آمده، نظر او را در باره ويژگيهاي شخصيت پرلمان جويا شد. ماشا نتايج اين فرايند را در کتابي با عنوان «نهايت دقت؛ يک نابغه و پيشرفت چشمگير رياضيات اين قرن» منتشر کرده است. اما کتاب گسن چه اطلاعاتي در باره شخصيت پرلمان در اختيار ما قرار ميدهد؟
پاي يک اختلال رشدي در ميان است
طبق ادعاي گسن و روانشناسي که براي اين کتاب مورد مشورت قرار گرفته است، به احتمال زياد پرلمان مبتلا به نشانگان آسپرگر است. نشانگان آسپرگر از اختلالات رشدي است و زيرمجموعه طيف اوتيسم در نظر گرفته ميشود. افراد داراي نشانگان آسپرگر، به صورت معمول دامنه ارتباطات اجتماعي محدودي دارند و احتمال ازدواج آنها کم است. يکي از موضوعاتي که در باره اين گروه از افراد اشاره شده است اين است که آنها در نشان دادن تعامل اجتماعي متقابل ضعيف هستند. به اين ترتيب در مقايسه با افراد عادي، افراد داراي نشانگان آسپرگر وقتي به آنها لطفي ميشود، احتمال کمتري دارد که با مهرباني به آن لطف پاسخ دهند. در نهايت اين که طبق برخي گزارشها هر چند همه افراد داراي اين نشانگان، استعداد رياضي خارقالعاده ندارند اما در برخي از افراد اين گروه توانايي استثنايي در رياضي گزارش شده است. با توجه به اين توصيفها به نظر ميرسد تشخيص نشانگان آسپرگر براي اين رياضيدان چندان دور از ذهن نيست. البته در مجامع تخصصي در باره دقت نظر در تشخيص نشانگان آسپرگر براي پرلمان هنوز بحثهايي وجود دارد.
منابع: russiapediate.com، worldses.org