دیدنی های ساوه؛ شهر یاقوت های سرخ استان مرکزی
کجارو/ ساوه يکي از شهرهاي کهن تاريخي ايران در استان مرکزي است که قدمتي هفت هزار ساله دارد. اين شهر باستاني به خاطر نعمت داشتن باغهاي زياد انار به شهر «ياقوتهاي سرخ» نيز معروف است. جاهاي ديدني ساوه به واسطه قدمت طولاني، بکر و متعدد است اين شهر از مکانهاي متنوعي چون تپههاي باستاني، زيارتگاههاي معروف، مناطق طبيعي دستنخورده، روستاهاي زيبا، چمنزارهاي سبز، چشمهسارها، آبشارها و ديگر مناطق توريستپذير ديگري برخوردار است که هر ساله گردشگران و مسافران زيادي را مجذوب خود ميکند. در اين مطلب با ما همراه باشيد تا با ديدنيهاي شهر ياقوتهاي سرخ بيشتر آشنا شويد.
روستاي گردشگري سامان
روستاي گردشگري سامان، روستايي در شمالغربي ساوه و در نوزده کيلومتري شمالغربي بخش نوبران در دامنه جنوبي کوههاي خرقان است که جاذبههاي طبيعي زيادي چون آبشارهاي بزرگ و کوچک، درختان کهن، رودخانه خروشان و پوشش گياهي خاص منطقه دارد. در طول مسير رودخانه اين روستا چند آسياب قديمي وجود دارد که مشهورترين آنها آسياب قازان بيگ نام دارد. قلعه سامان نيز در غرب اين روستا جاي گرفته و از مناطق تاريخي روستاي سامان به شمار ميرود. طبيعت چشمنواز و بکر اين روستا نيز براي علاقهمندان به کوهپيمايي و کوهنوردي بسيار مناسب است.
چشمه بالقلو
چشمه بالقلو در انتهاي روستاي بالقلو درشهر ساوه واقع شده است و يکي از بزرگترين و پرآبترين چشمههاي اين شهر به شمار ميرود. چشمانداز بسيار زيباي اطراف اين چشمه گردشگران و مسافران زيادي را بهويژه در فصل تابستان جذب خود ميکند.
قلعه دختر ساوه
قلعه دختر ساوه يا بناي قيز قلعه يکي از اصليترين آثار تاريخي و شگفتانگيز ساوه است که در ۲۳ کيلومتري جنوب اين شهر، روي صخرهاي بلند قرار دارد. اين قلعه بهدليل قرارگيري در منطقهاي مرتفع و سختگذر از دوران باستان تا امروز همچنان ناشناخته بهجاي مانده است.
شهر زيرزميني آوه
شهر زيرزميني آوه در جنوبشرقي ساوه در حاشيه آزادراه ساوه به سلفچگان واقع شده است. ساخت اين شهر تاريخي به «اردشير بابکان» نسبت داده ميشود. شهر زير زميني آوه داراي محوطه باستاني، آبانبار قديمي، کاروانسراي صفوي و آستان مقدس امامزاده عبدالله است و بزرگترين محوطه تاريخي و از جاهاي ديدني استان مرکزي محسوب ميشود. طبق بررسيها و مطالعات باستانشناسي روي سفالهاي مکشوفه از اين محوطه تاريخي قدمت آن به عصر مفرغ، آهن و دوره مياني اسلامي ميرسد. کاروانسراي موجود در اين محوطه باستاني نيز از دوران حکومت صفويان بهشکل چهار ايواني و قرينهسازي کامل به يادگار مانده است.
مسجد جامع ساوه
مسجد جامع ساوه اثري باشکوه و بينظير از هنرنمايي اساتيد ايراني و گوهري گرانبها از لحاظ معماري و تزيينات خاص ايراني است که علاوه بر اهميت مذهبي، از لحاظ نقاشي، معماري، کاشيکاري و تزيينات انجام شده روي آن مانند گچبري ارزش بسيار زيادي دارد. در اين بنا ميتوانيد سه دوره تاريخي از قبيل ساسانيان، قرون اوليه اسلامي و همچنين دوران پادشاهي حاکمان صفوي را مشاهده کنيد. مسجد جامع ساوه همچنين از مساجد کهن و از نخستين مسجدهاي کشور به شمار ميرود.
منطقه نمونه گردشگري روستاهاي سنگستان و خليفه کندي
منطقه نمونه گردشگري روستاهاي سنگستان و خليفه کندي در ۷۵ کيلومتري شهر ساوه قرار دارد. رودخانه مزلقان چاي شاهرگ آباداني و حيات اين روستاها خصوصا روستاي خليفه کندي است. حاشيه زيبا و سرسبز رودخانه و باغهاي خرم و سرسبز منطقه گردشگري روستاهاي سنگستان و خليفه کندي از جاذبههاي طبيعي و گردشگري اين منطقه به شمار ميآيد.
امامزاده سيد اسحاق
امامزاده سيد اسحاق در شرق شهر ساوه در ابتداي جاده ساوه به قم واقع شده است. بناي اين امامزاده نمايانگر هنرنمايي دوره حکومت سلجوقيان و صفويه است. امامزاده سيد اسحاق داراي بقعهاي برج مانند است و سبک معماري ساختمان آن مانند بناهاي عصر سلجوقيان در نيمه قرن هفتم هجري قمري است که در دوران حکومت صفويه نقشه گنبد آن بهصورت کنوني درآمده است. اهميت اين سازه به خاطر آجرها و کاشيهاي فيروزهاي رنگ روي مقبره است که داراي خطوطي بسيار زيبا نيز هستند.
مجموعه تاريخي بازار ساوه
مجموعه تاريخي بازار ساوه يادگاري از دوران صفوي دراين شهر است که امتداد آن از شمال به خيابان امامخميني و از جنوب به ميدان انقلاب ميرسد. اين مجموعه تاريخي در سال ۱۳۷۸ بهعنوان يکي از آثار ملي کشور به ثبت رسيده است. مجموعه تاريخي بازار ساوه شامل مسجد چهارده معصوم، دالان حاج ملک و تيمچه نبويزاده با چهار گذر ميشود.
آبشار هندس
آبشار هندس يا هنديس، آبشاري کوچک و فصلي است که در تنگناي درهاي کوهستاني در جنوب ساوه جاي گرفته و از جمله جاذبههاي طبيعي اين شهر به شمار ميرود. اين آبشار کوچک پانزده متري در فصل بهار خصوصا در فروردين ماه پرآب ميشود.
مسجد سرخ
مسجد سرخ يکي از بناهاي مذهبي و تاريخي شهر ساوه است که به موجب تزيينات و کتيبههاي قرمز رنگي که در آن به کار برده شده، به مسجد سرخ يا قرمز معروف شده است. اين مسجد از سر در ورودي، صحن، ايوان، گنبدخانه، شبستان، رواق، مناره، دو مدرسه قديمي و جديد و يک مسجد تازه تشکيل ميشود که با ارزشترين عناصر سازنده آن از قبيل محراب مزينشده، کتيبههاي گچبريشده، نقاشيهاي متعدد و مناره آجري آن هستند.
پارک جنگلي شهيد چمران ساوه
پارک جنگلي شهيد چمران در ضلع جنوبغربي ساوه در مجاورت جاده کمربندي همدان قرار گرفته و در سال ۱۳۵۴ خورشيدي به مساحت ۱۰۷ هکتار تاسيس شده است. در اين پارک جنگلي ميتوانيد انواع گونههاي درختان جنگلي از جمله کاج تهران، گل ابريشم، اقاقيا، سرو خمرهاي، سرو نقرهاي، ارغوان، زبان گنجشک، توت، پسته، زيتون و عرعر را مشاهده کنيد.
درياچه سد الغدير
درياچه سد الغدير در ۲۵ کيلومتري شهر ساوه روي رودخانه قره چاي بهمنظور تنظيم آب رودخانه و کنترل آن در مواقع سيلابي، آبياري اراضي دشت ساوه، تامين آب آشاميدني شهر ساوه و شهر صنعتي کاوه و همين طور توليد نيروي برقابي به ميزان پانزده مگاوات احداث شده است. درياچه پشت اين سد نزديک به ۸۵۰ هکتار دارد و يکي از مناطق گردشگري شهر ساوه به حساب ميآيد.
پل سرخده
پل سرخده يکي از آثار ثبت شده ملي ايران است که در پانزده کيلومتري جنوب شهر ساوه و در ساحل جنوبي رودخانه قره چاي در روستايي به همين نام ساخته شده است. گفته ميشود که قدمت اين پل به دوره صفوي يا سدههاي اوليه اسلام ميرسد.
آبشار آقچه قلعه
آبشار آقچه قلعه از مناطق طبيعي و جذاب استان مرکزي در روستايي به همين نام در شهر ساوه در مسير رودخانه قره چاي است. نواحي سرسبز و خوش آب و هواي اطراف اين آبشار براي مسافران از جذابيت زيادي برخوردار است.
گنبد چهار سوق
گنبد چهار سوق از ديگر آثار تاريخي ساوه است که قدمت آن به دوران حکومت صفوي باز ميگردد. اين بنا در سال ۱۳۸۶ به مناسبت روز جهاني صنايعدستي بهعنوان موزه مردمشناسي شهر ساوه مورد بهرهبرداري قرار گرفت. در اين موزه ميتوانيد آثاري چون کتب خطي يا دستنويس، انواع قفلهاي قديمي، ظروف مسي و سفالي، سکه و اسناد خطي و سنگ قبرهايي متعلق به دوره قاجاريه را تماشا کنيد.
قلعه آردمين
قلعه آردمين در ۵۶ کيلومتري جاده ساوه به همدان در سه راهي غرقآباد در انتهاي جادهاي خاکي بهسمت شمال در دهکدهاي سرسبز و با صفا در دامنه جنوبي کوههاي رحمان واقع شده است. اين قلعه شامل بخشهاي اندروني، بيروني ايوانها، تالارهاي شاهنشين، ارسيهاي گرهکاري شده و برجهاي متعدد ميشود. نماي سازه قلعه آردمين از داخل حياط، چهارچوبهاي مستطيل آجري شکل است که يکي در ميان با استفاده از گچ سفيد شدهاند.
بام ساوه
بام ساوه از ديگر نقاط ديدني اين شهر است که از آنجا ميتوانيد نماي پانورامايي از منظره کل شهر ساوه داشته باشيد. اگر بهدنبال جايي به دور از شلوغي شهر و مملو از آرامش هستيد، پيشنهاد ميکنيم حتما به بام ساوه سر بزنيد. بام ساوه داراي امکاناتي از جمله نمازخانه، لوازم بدنسازي، زمين بازي کودکان، باربکيو، آبخوري، آلاچيق، ميز و صندلي بتوني، آبنما، استخر، ميز پينگپنگ و دکه بوفه است.
کليساي چناچي عليا
کليساي چناچي عليا در بافت تاريخي روستايي به همين نام در شهر ساوه قرار گرفته است. از ديدگاه معماري اين کليسا شامل دو بخش قديمي که بيشتر از گل، سنگ و خشت ساخته شده و بخش ديگر که با آجر بازسازي شده، ميشود. سقف کليساي چناچي عليا از تيرهاي بلند چوبي و همچنين تخته و پرتو پوشيده شده است. در روي ديوارهاي داخلي کليسا، نمادها، مظاهر و باورهاي ديني و مذهبي حضرت مسيح و حواريون ايشان در قالب تابلوهاي نقاشي ديده ميشود.
قلعه تاريخي الوير
قلعه تاريخي الوير از ديگر مکانهاي تاريخي ساوه است که در شمالغربي اين شهر در روستايي به همين نام قرار دارد. اين روستاي تاريخي از سه تپه باستاني تشکيل شده که قلعه الوير در تپه دوم آن واقع شده است. از سنگ، خشت و سفالهاي ساده و لعابدار مکشوف از اين قلعه ميتوان به اين نتيجه رسيد که قدمت آن مربوط به دوره ساساني و بعد اسلام تا زمان حکومت صفويه است.
غار آقداش
غار آقداش در کوههاي شامل آبادي آقداش در شهر ساوه جاي گرفته است. در اين غار ميتوانيد شاهد نقاشيهاي حاکي از سکونت انسان در عصر شکار باشيد. غار آقداش به واسطه همين نقاشيها از مهمترين محوطههاي باستاني و تاريخي شهر ساوه و بخش نوبران محسوب ميشود.
منطقه نمونه گردشگري روستاي باغ شيخ
منطقه نمونه گردشگري روستاي باغ شيخ در هشت کيلومتري بخش مرکزي ساوه بين دو روستاي احمدآباد و طراز ناهيد واقع شده است. باغ شيخ از جمله روستاهاي کويري کشور است که بافت تاريخي آن از معماري منحصربهفرد شهرهاي کويري پيروي ميکند. از جمله آثار تاريخي اين روستا ميتوان به کاروانسراي عبدالغفارخان در سمت غرب روستا متعلق به دوران «فتحعلي شاه قاجار» و تکيه باغ شيخ در مرکز روستا با طرح شبستاني اشاره کرد.
درياچه مصنوعي ساوه
درياچه مصنوعي ساوه، تفرجگاهي مناسب با مناظر زيبا و استثنايي است که مسافران، مردم و گردشگران زيادي را مجذوب خود ميکند. اين درياچه تفريحي و مصنوعي داراي سطح آبگير ۳۳ هزار مترمربع، گنجايش شصت هزار متر کعب آب و عمق دو متر است. امکانات قايقراني در اين درياچه وجود دارد و در اطراف آن نيز فضاي کافي براي پيادهروي، استراحت و انجام ورزش فراهم شده است.