آیا امام زمان (عج) "کعبه" را تخریب خواهد کرد؟
تسنيم/ برخي بر اين باورند و اينطور شايعهپراکني ميکنند که «امام زمانِ شيعيان(عج) حتي به خود آنها رحم نميکند و در روايات شيعه آمده که آن حضرت وقتي بيايد کعبه را نيز خراب ميکند.» در مقام پاسخ اينطور بيان ميکنيم: بارها گفته شده است که روش دشمن در رويارويي با انديشه تشيع - به جاي اينکه به مباني عقلي و فلسفي آن اشکال کند- اين است که در بين کتب روايي شيعه جستجو ميکند و يک روايت را که غالباً ضعيف است و ميتواند از آن سوءاستفاده کند، ميگيرد و طوري آن را در فضاي مجازي ارائه ميکند که مخاطب فکر کند از اعقتادات قطعي شيعه است. اينجا نيز همين رويه را دنبال کرده است.
مرحوم خصيبي در کتاب «الهدايه الکبري» نقل ميکند که مفضل بن عمر ميگويد: از امام صادق عليهالسلام پرسيدم: «يَا سَيِّدِي فَمَا يَصْنَعُ بِالْبَيْتِ قَالَ يَنْقُضُهُ وَ لَا يَدَعُ مِنْهُ إِلَّا الْقَوَاعِدَ الَّتِي هِيَ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ بِبَکَّةَ فِي عَهْدِ آدَمَ وَ الَّذِي رَفَعَهُ إِبْرَاهِيمُ وَ إِسْمَاعِيلُ وَ إِنَّ الَّذِي بَنَا بَعْدَهُمْ لَا بَنَاهُ نَبِيٌّ وَ لَا وَصِيُّ ثُمَّ يَبْنِيهِ کَمَا يَشَاءُ ....: اي آقاي من، او(مهدي) با بيت چه ميکند؟ فرمود: آن را خراب ميکند و از آن باقي نميگذارد مگر آن ستونها و آن بناي اوليهاي که در زمان حضرت آدم در مکه بنا شد و همان چيزي که حضرت ابراهيم و اسماعيل بالا آوردند و تجديد بنا کردند، و همانا آن چيزي که بعد از آنها به کعبه اضافه شده، نه نبياي اضافه کرده و نه وصياي، سپس به هر صورت که خودش بخواهد آن را تجديد بنا کند...».
اين روايت که خود مؤيد آن است امام زمان(عج) خانه کعبه را به همان شکل بيآلايش در زمان آدم ابوالبشر و حضرت ابراهيم حفظ خواهد کرد، تنها در کتاب «الهدايه الکبري» مرحوم خصيبي نقل شده و سپس علامه مجلسي در بحارالانوار آن را نقل کرده است و در هيچ کتاب ديگري نقل نشده، حتي معاصران خصيبي نيز اين روايت را نقل نکردهاند و افرادي مانند شيخ طوسي، نعماني و ديگران که در زمينه غيبت امام زمان(عج) کتاب نوشتهاند، اين روايت را نقل نکردهاند که دال بر ضعف روايت است، بنابراين سند قوي ندارد تا بتواند آن را دليلي بر اعتقادات شيعه دانست و هيچ عالمي از علماي شيعه نيز نگفته که حضرت وقتي بيايد کعبه را تخريب ميکند، از اين رو قابل اعتنا و توجه نيست.
از طرف ديگر متن روايت به گونهاي است که به هيچ وجه با چيزي که در شبهه مطرح شده همخواني ندارد، متأسفانه دشمن هر طور که خودش بخواهد و براي او قابل استفاده باشد روايت را نقل ميکند، برخي از مخاطبين هم به اصل کتاب و متن روايت رجوع نميکنند.
متن روايت - بر فرض صحت - ميگويد حضرت بناهايي را که در طول تاريخ بر کعبه افزوده شده تخريب ميکند نه خود کعبه را، امروزه ميبينيم که حکّام عربستان بيتالله الحرام را بسيار گسترش داده و بسيار با زرق و برق همراه کرده است، شايد منظور روايت از بين بردن همين زيباييهاي ظاهري و زرق و برقهاي اطراف حرم است؛ چراکه اين ظواهر به نحوي انسان را به دنيا جلب ميکند تا معنويت و در اين بين برخي از حاجيان نيز به بازارهاي زيبا و فراوان آن منطقه رفته و مقداري از وقت خود را به خريد اختصاص ميدهند، لذا شايد منظور روايت از بين بردن تمام زيباييها و هتلها و بازارهاي اطراف حرم است، تا انسان با رفتن به حج متنبه و با صفا و معنويت آن منطقه روبرو شود نه زيباييها و دنيا فريبيهاي آن.
بيشک فلسفه حج دل کندن از زيباييها و مظاهر دلفريب دنياست، وقتي آدمي لباس احرام ميپوشد به اين معناست که تمام دنيا و لذتهاي آن را بايد کنار گذاشت، وقتي حق ندارد حتي زير سايه برود و يا حشرهاي را از خود دور کند، نبايد عطر بزند و به آينه نگاه کند، به اين معناست که دنيا را بايد کنار بگذارد و سادهزيست شود و آمادگي براي جدايي از دنيا پيدا کند.
اين ساختمانها، هتلها و بازارهاي مجللي که اطراف کعبه وجود دارد و خود کعبه و مسجدالحرام و اطراف آن که با آن عظمت و زيبايي ساخته شدهاند، به هيچ وجه با فلسفه حج سازگاري ندارد و مناسب نخواهد بود. شايد به اين علت باشد که در اين روايت آمده حضرت بناهاي اطراف کعبه را تخريب ميکند و آن را به حالت اوليه آن يعني به همان حالت ساده و بيآلايش اوليه درخواهد آورد.
بنابراين اين روايت اولاً: سندش ضعيف است، ثانياً: روايت نميگويد که حضرت کعبه را تخريب ميکند، بلکه ميگويد ساختمانهاي اطراف کعبه را که توسط ديگران ساخته شده است، تخريب ميکند و به حالت اوليه در ميآورد که علت اين کار ممکن است به خاطر تأثيرگزاري بيشتر حج بر انسان باشد که از دنيا و مظاهر آن بريده شود.
* حجتالاسلام محمدفرضي پوريان استاد حوزه علميه قم