بهترین اعمال شب اول قبر

بازار/همه‌ي ما تا به حال تجربه از دست دادن عزيزان خود را داشته‌ايم. آن‌ها را به خاک سپرده‌ايم و با کوله بازي از غم به خانه بازگشته‌ايم. يکي از آشناترين مفاهيم در اين زمان براي همه ما شب اول قبر است. شبي که در آن انسان در نهايت به جهان ديگري وارد مي‌شود و از جهان مادي به جهان برزخ وارد مي‌شود.

به گزارش سلام نو، شب اول قبر شبي است شبي دشواري براي هر کسي توصيف شده است، براي همين توصيه‌هاي بسياري از سوي ائمه و بزرگان دين درباره اي شب شده است. مشهور است که حضرت فاطمه (س) به امام علي (ع) وصيت کردند که «پس از اينکه مرا به خاک سپردي، بر سر مزارم قرآن بخوان و دعا کن؛ زيرا در چنين لحظاتي مردگان به انس گرفتن با زندگان نياز دارند».

بنا بر روايات شب اول قبر به محض ورود ميت به قبر، آغاز مي‌شود و سخت‌ترين شبي است که ميت تجربه مي‌کند و اين شب شامل حال همه مي‌شود. حالات شخص فوت شده در قبر به شدت متأثر از اعمال و باورهاي او و مقدار علاقه و وابستگي او به دنياي مادي است. در روايت است که در شب اول قبر از اعمال فرد، باورها و زندگي‌اش از او سوال مي‌شود.

امام صادق (ع) نيز با اشاره به تنگي قبر بر انسان در حديثي فرمودند: به‌واسطه نمازي که براي ميت خوانده مي‌شود تنگي قبر او به فراخي تبديل مي‌شود.

اما براي آسايش تازه درگذشتگان در شب اول قبر و آرامش روحي خود برخي از اعمال توصيه شده براي شب اول قبر را با هم مرور مي‌کنيم.

صدقه دادن: ساده‌ترين، سريع‌ترين و شايد بهترين کاري که مي‌توان به محض در گذشت کسي انجام داد صدقه دادن به نيت او است. پيامبر (ص) در توصيف اين عمل مي‌گويند که هرگاه به نيت ميت صدقه دهيد «هفتاد هزار فرشته آن صدقه را به قبر او حمل مي‌کنند و بر دست هر کدام از فرشتگان طبقي است که به قبر او حمل مي‌کنند و مي‌گويند: “سلام بر تو، اين هديه‌اي از سوي فلاني به توست”. سپس قبرش نوراني مي‌شود».

خواندن نماز ليله الدفن: مستحب است در شب اول قبر، دو رکعت نماز وحشت يا نماز ليله دفن براي ميت خوانده شود تا تازه در گذشته در قبر آرامش پيدا کند. در دو رکعت اول حمد و آيه‌الکرسي و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه قدر خوانده شود. سپس در پايان نماز و بعد از سلام بگويند: «اللهم صل علي محمد و آل محمد و ابعث ثواب‌ها الي قبر ذلک الميت فلان بن فلان» و نام ميت را ذکر کنند تا نماز به عزيز از دست رفته برسد. البته دو شيوه ديگر نيز براي خواند اين نماز وجود دارد که در اينجا قابل مطالعه است. بهتر است  که اين نماز پس از نماز عشا خوانده شود.

قرائت قرآن: قرائت قرآن کاري آرامش بخش براي همگان است. خواند قرآن نه تنها به روح ميت بلکه به بازماندگان نيز آرامش روحي و رواني مي‌دهد. آيات ياسين، الرحمن، توحيد، صافات و... به منظور آرامش يافتن ميت بيشتر توصيه شده. اين روزها يکي از رسم‌هاي جديد و خوشايند ختم قرآن‌ها مجازي و دسته جمعي است که شکل جديدي از سوگواري دسته جمعي در دوران کرونا نيز حساب مي‌شود.

خواند ادعيه: خواندن ادعيه مشهوري مثل زيارت عاشورا يا دعاي توسل و هديه ثواب آن به ميت نيز بسيار توصيه شده. از امام صادق (ع) نيز نقل شده است که آيات تبارک (الملک) را بالاي سر مزار ميت بخوانيد تا عذاب قبر از او برداشته شود. به گفته امام صادق اين سوره ميت را در شب اول قبر نجات مي‌هد.

خواندن نمازهاي قضا: اگر ميت نماز قضا داشت، در حد توان چند رکعت نماز قضا به روحش هديه کنيد، وگرنه مستحب است که چند رکعت نماز به نيت او بخوانيد.