سمی ترین و مرگباترین مارهای جهان

فرارو/ کمتر جانوراني به اندازه مارهاي سمي باعث ترس در انسان مي شوند؛ حتي شايد بتوان ادعا کرد که شير و پلنگ و خرس نيز به اندازه مارها براي انسان ترسناک نيستند. اگر چه امکان رويارويي با يک مار سمي بسيار کم و احتمال گزيده شده و مرگ در اثر زهري که وارد بدنتان مي کنند حتي کمتر نيز هست، اين ترس ظاهراَ نامعقول از مارها همواره براي انسان ها واقعي باقي مانده است. از ميان بيش از ۶۰۰ گونه مار سمي که روي زمين يافت شده است، تنها ۲۰۰ گونه مي توانند براي انسان خطرناک باشند.

روش هاي مختلفي براي تعريف ميزان خطرناک بودن مارها براي انسان وجود دارد و به همين دليل معياري که براي دسته بندي خطرناک ترين مارهاي سمي به کار مي رود بسيار مهم است. برخي از اين دسته بندي ها بر اساس ميزان مرگبار بودن مقدار زهري که براي کشتن يک انسان يا موش لازم است صورت مي گيرد، در حالي که برخي ديگر تعداد انسان ها يا موش هايي که يک مار مي تواند با يک بار نيش زدن بکشد را مد نظر قرار مي دهند. اما در اينجا با توجه به ميزان مرگبار بودن هر دُز از نيش مار براي انسان مارها را طبقه بندي کرده و در هر دسته از مارها سعي شده تنها نام يک مار آورده شود. به هر ترتيب در ادامه اين مطلب قصد داريم شما را با سمي ترين مارهاي روي زمين آشنا کنيم.

۱۰- مار زنگي

---

بازار

---

تنها مار آمريکايي که در اين فهرست قرار مي گيرد مار زنگي (Rattlesnake) است که با آن زنگوله انتهاي دمش بسيار راحت مي توان آن را شناسايي کرد و نيازي به تشريح ندارد. مار زنگي در واقع عضوي از خانواده افعي گودالي ( Pit Viper) است و مي توانند خود را به طول دو سوم طول بدنشان در هنگام حمله به جلو پرتاب کنند. گونه پشت الماسي شرقي (Eastern Diamondback) سمي ترين مار زنگي در آمريکاي شمالي به شمار مي آيد. نکته جالب اينکه مارهاي جوانتر در اين گونه بسيار خطرناک تر و مرگبارتر از مارهاي بالغ هستند زيرا قدرت کنترل ميزان زهري که به قرباني خود تزريق مي کنند را ندارند. بيشتر انواع مارهاي زنگي داراي زهر هوموتوکسين هستند که بافت ها را نابود کرده، اندام ها را از کار انداخته و سيستم لخته شدن خون را مختل مي کند به همين دليل فرد از درون دچار خونريزي مي شود.

در صورتي که فرد توسط اين مار گزيده شود جاي نيش آن تقريباً مادام العمر باقي خواهد ماند و به همين دليل حتي در صورت درمان درست و سريع نيز ممکن است با قطع عضو يا حتي مرگ همراه شود. مشکل در تنفس، فلج شدن، هذيان گويي و خونريزي شديد از نشانه هاي معمول گزيده شده توسط اين مار سمي است. از اين رو گزيده شدن توسط مار زنگي هميشه قرباني را در معرض مرگ قرار مي دهد. در صورتي که نيش مار زنگي به سرعت درمان نشود، به ويژه در مورد مارهاي بزرگ و بالغ، اغلب مرگ قرباني محتمل است. با اين وجود، تزريق داروي ضدزهر در سريع ترين زمان ممکن، ميزان مرگ و مير در اثر گزيده شده توسط مار زنگي را به زير ۴ درصد مي رساند.


۹- افعي قاتل

اين مار که به درستي افعي قاتل (Death Adder) نام گرفته در استراليا و گينه نو يافت مي شود. اين مار سمي مي تواند ديگر مارها را شکار کرده و بکشد، حتي برخي از مارهايي که در اين فهرست قرار دارند و عموماً از طريق کمين کردن اين کار را انجام مي دهد. افعي قاتل بسيار شبيه افعي هاي ديگر است، به ويژه سر مثلثي شکل و بدن کوتاه و قطوري که مختص افعي هاست. اين مار سمي معمولاً بين ۴۰ تا ۱۰۰ ميلي گرم زهر را به بدن قرباني تزريق مي کند در حالي که ميزان ۰.۴ تا ۰.۵ ميلي گرم اين زهر نيز مي تواند مرگبار باشد. نيش درمان نشده افعي قاتل يکي از خطرناک ترين و مرگبارترين نيش ها در ميان مارهاست.

زهر افعي قاتل از نوع نوروتوکسين بوده و نيش زده شدن توسط آن مي تواند باعث فلج شدگي شود که معمولاً در عرض ۶ ساعت قرباني را به کام مرگ مي فرستد، آن هم به دليل از کار افتادن سيستم تنفسي. عوارض نيش زده شدن توسط افعي قاتل در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت به اوج خود مي رسد. داروهاي ضدزهر در درمان نيش افعي قاتل بسيار موفق و کارآمد هستند، به ويژه به اين خاطر که عوارض گزيده شدن توسط اين مار خيلي آهسته پيشرفت مي کنند اما پيش از گسترش عوارض، ميزان مرگباري زهر افعي قاتل ۵۰ درصد است. با داشتن سريع ترين حمله و نيش زدن در ميان مارها در جهان، افعي قاتل مي تواند در عرض تنها سيزده صدم ثانيه از حالت حمله به حالت نيش زدن رفته و به سرعت به حالت قبلي بازگردد.

۸- افعي

افعي ها (Vipers) در تمام نقاط جهان يافت مي شوند اما مرگبارترين نوع افعي بدون شک مار جعفري يا همان افعي پولک اره اي (Saw Scaled Viper) و افعي زنجيري (Chain Viper) که در خاورميانه و آسياي مرکزي و به طور ويژه در هند، چين و جنوب شرق آسيا يافت مي شوند مرگبارترين و خطرناک ترين آن ها هستند. افعي ها بسيار بداخلاق و تهاجمي بوده و عموماً شب زي هستند و بعد از باران به فعاليت مي پردازند. اين مارها بسيار نيز سريع هستند. بسياري از افعي ها داراي زهري هستند که نشانه هاي آن با درد در ناحيه گزش آغاز مي شود و بعد از آن تورم شديد نقطه اي که گزيده شده رخ مي دهد. خونريزي از ديگر عوارض معمول گزيده شدن توسط افعي ها بوده که معمولاً در ناحيه لثه ها رخ مي دهد. فشار خون قرباني کاهش يافته و ضربان قلب نيز رفته رفته پايين مي آيد.

در منطقه گزيدگي نيز تاول زدگي رخ مي دهد و در موارد شديد به ديگر نقاط اندام گزيده شده سرايت مي کند. فساد اندام در گزش افعي ها معمولاً تنها سطحي و مربوط به عضلات اطراف محل گزيدگي است و در موارد معدودي مي تواند بسيار شديد باشد. استفراغ و تورم صورت نيز در يک سوم موارد گزيده شدن توسط افعي رخ مي دهد. درد شديد در موضع گزيدگي مي تواند از ۲ تا ۴ هفته ادامه داشته باشد. اغلب تورم اندام گزيده شده در ۴۸ تا ۷۲ ساعت به اوج خود مي رسد و منطقه گزيده شده دچار تغيير رنگ يشديد خواهد شود زيرا گلبول هاي قرمز و پلاسما وارد بافت عضلاني مي شوند. در صورت گزيده شدن توسط افعي، مرگ در اثر مسموم شدن خون، از کار افتادن ريه يا قلب نيز مي تواند ۱ تا ۱۴ روز پس از نيش زدگي يا حتي پس از آن نيز رخ دهد.

۷- کبراي فيليپيني

اغلب انواع کبراها در فهرست مرگبارترين مارهاي جهان قرار نمي گيرند اما کبراي فيليپيني (Philippine Cobra) از اين قاعده مستثني است. زهر اين مار مرگبارترين زهر در ميان کبراها بوده و مي توانند زهر خود را تا سه متر پرتاب کنند. زهر کبراي فيليپيني از نوع نوروتوکسين بوده که عملکرد ريه و قلب را به شدت تحت تاثير قرار مي دهد و مي تواند مسموميت سيستم عصبي، از کار افتادگي سيستم تنفسي و مرگ را تنها در ۳۰ دقيقه بعد از گزيدگي در پي داشته باشد. گزيدگي توسط کبراي فيليپيني تنها مقدار اندکي باعث صدمه بافتي مي شود اما نوروتوکسين موجود در زهر مار باعث اختلال در انتقال سيگنال هاي عصبي از طريق اتصالات عصبي-عضلاني نزديک به عضلات مي شود. عوارض گزيده شدن توسط مار کبراي فيليپيني مي تواند شامل سر درد، سرگيجه، استفراغ، درد شکمي، اسهال، تهوع، بيهوشي و توهم باشد.

۶- مار ببري

مار سمي ببري (Tiger Snake) که در استراليا يافت مي شود يک زهر نوروتوکسين بسيار قوي دارد و مرگ در اثر گزيدگي توسط اين مار مي تواند در عرض تنها ۳۰ دقيقه رخ دهد اما معمولاً مرگ بين ۶ تا ۲۴ ساعت پس از گزيده شدن و درمان نشدن رخ خواهد داد. پيش از تهيه پادزهر، نرخ مرگ و مير ناشي از گزش توسط مار ببري ۶۰ تا ۷۰ درصد بوده است. عوارض گزيدگي توسط مار ببري شامل درد در ناحيه پا يا گردن، احساس سوزش، بي حسي و عرق کردن شديد و بعد از آن شروع سريع مشکل در تنفس و فلج شدگي است. مار ببري معمولا در صورت مواجهه با انسان فرار مي کند اما در صورتي که گير انداخته شود بسيار تهاجمي عمل خواهد کرد. مار ببري با سرعت و دقتي بسيار باورنکردني به قرباني حمله مي کند.

۵- مامباي سياه

مامباي سياه (Black Mamba) که اسم آن نيز ترسناک است در نقاط مختلفي از قاره آفريقا يافت مي شود. اين نوع مار به خاطر تهاجمي بودن فراوان شناخته شده و با دقتي مرگبار قرباني خود را نيش مي زند. مامباي سياه همچنين سريع ترين مار خشکي زي در جهان به شمار رفته و با سرعت بيش از ۲۰ کيلومتر در ساعت نيز مي خزد. اين مار بسيار خطرناک مي تواند تا ۱۲ بار پياپي قرباني يا قربانيان خود را نيش بزند. تنها يک نيش مامباي سياه مي تواند بين ۱۰ تا ۲۵ نفر را به کام مرگ بفرستد و زهر آن از نوع نوروتوکسين بسيار کارآمد و کشنده است که به سرعت عوارض خود را نشان مي دهد.

هر نيش مامباي سياه بين ۱۰۰ تا ۱۲۰ ميلي گرم زهر را به طور متوسط به بدن قرباني تزريق مي کند اما در برخي موارد اين مقدار به ۴۰۰ ميلي گرم نيز مي رسد. اگر زهر به رگ و خون قرباني برسد، تنها ۰.۲۵ ميلي گرم آن براي کشتن انسان در ۵۰ درصد موارد کافي است. نشانه هاي اوليه گزيده شدن توسط مامباي سياه با درد در ناحيه گزش آغاز مي شود که البته به شدت گزش هاي ديگر انواع مارهاي داراي زهر نوروتوکسين نيست.

سپس قرباني نوعي احساس سوزش در دهان و نوک دست ها و پاها را احساس کرده و بعد از آن، دو بيني، بينايي تونلي، گيجي شديد، تب، توليد شديد بزاق و ايجاد کف در اطراف دهان و بيني و سپس رعشه و عدم توانايي در کنترل عضلات رخ مي دهد. در صورت درمان نشدن، قرباني به سرعت دچار درد شکمي، تهوع و استفراغ، رنگ پريدگي، شوک، مسموميت سلول هاي کليه، مسموميت سيستم تنفسي و فلج شدگي مي شود. در نهايت قرباني توهم، از کار افتادگي سيستم تنفسي، اغما و در ادامه مرگ را تجربه مي کند. بدون پادزهر، درصد مرگبار بودن گزيدگي توسط مامباي سياه تقريباً صد در صد است که آن را در ميان سمي ترين مارهاي جهان قرار مي دهد. بسته به ماهيت گازگرفتگي، مرگ مي تواند در هر لحظه اي بين ۱۵ دقيقه تا ۳ ساعت پس از گزش رخ دهد.

۴- مار تايپان

مار تايپان (Taipan) يک مار بسيار سمي استراليايي ديگر داراي زهري است که تنها يک دُز از آن براي کشتن بيش از ۱۲,۰۰۰ خوک گينه اي کافي است. زهر اين مار باعث لخته شدن خون قرباني و مسدود شدن مسير تمامي رگ ها مي شود. زهر مار تايپان به شدن نيز بر سيستم عصبي قرباني تاثير گذاشته و آن را مختل مي کند. پيش از توليد پادزهر، تقريباً هيچ کسي از گزيده شدن توسط مار تايپان جان سالم به در نبرده و مرگ معمولاً در کمتر از يک ساعت پس از گزيدگي رخ مي داد. حتي با تزريق سريع و موفقيت آميز پادزهر نيز قربانيان بايد مدت هاي طولاني در بخش مراقبت هاي ويژه بستري شوند. اين مار از لحاظ رفتار، مکان و شيوه زيست و همچنين ريخت شناسي بسيار شبيه مامباي سياه آفريقايي است.

۳- مار براق آبي

مار براق آبي (Blue Krait) يا مار مالايي (Malayan) مرگبارترين مار در ميان مارهاي براق هندي است. اين مار که در آسياي جنوب شرقي و اندونزي يافت مي شود در ۵۰ درصد موارد، قرباني خود را به کام مرگ مي فرستد حتي اگر پادزهر به موقع تزريق شده باشد. مار براق ديگر مارها را شکار کرده و مي کشد و حتي ابايي از خوردن مارهاي هم گونه خود ندارد. اين مار شب زي بوده و در تاريکي بسيار تهاجمي تر و خشن تر عمل مي کند. با اين وجود، اين نوع مار براق بسيار خجالتي و گوشه گير بوده و به طور کلي در مواجهه با انسان سعي مي کند خود را مخفي نمايد. زهر اين مار از نوع نوروتوکسين بوده و ۱۶ بار قوي تر و مرگبارتر از زهر کبرا است. نيش زده شدن توسط اين مار به سرعت باعث فلج شدن ماهيچه ها مي شود زيرا مانع از آزاد شدن مناسب و درست ترکيبات شيميايي توسط نورون هايي مي شود که پيام ها را از عصبي به عصب ديگر منتقل مي کنند.

سپس به سرعت نوبت به يک دوره از تشنج و تحريک شدگي شامل رعشه، اسپاسم و گرفتگي عضلات مي رسد که در نهايت به فلج شدن کامل منتهي مي شود. به دليل ماهيت شب زي بودن مار براق آبي، به ندرت انسان ها مورد حمله اين مار قرار مي گيرند اما پيش از توليد پادزهر، ميزان مرگ و مير ناشي از حمله اين مار بيش از ۸۵ درصد بود. حتي اگر پادزهر به موقع نيز تزريق شود، امکان مرگ قرباني همچنان فراوان است. مرگ معمولاً بين ۶ تا ۱۲ ساعت پس از گزش مار براق آبي رخ مي دهد. حتي اگر قرباني به موقع به بيمارستان منتقل شود نيز کماي دائمي و حتي مرگ مغزي ناشي از نرسيدن اکسيژن به مغز فراوان است زيرا از تزريق پادزهر تا اثر کردن آن نيز مدتي طول مي کشد در حالي که زهر مار براق آبي به سرعت تخريب هايي جبران ناپذير را در بدن ايجاد مي کند.

۲- مار قهوه اي شرقي

اجازه ندهيد نام ساده اين مار شما را گول بزند زيرا چند صدم ميلي گرم از زهر آن براي کشتن يک انسان بالغ کافي است. سمي ترين نوع مار قهوه اي اما مار قهوه اي شرقي (Eastern Brown Snake) است که مانند بسياري از سمي ترين مارهاي جهان در استراليا زندگي مي کند. مار قهوه اي بسيار سريع بوده، در موارد خاصي به انسان حمله کرده و به خاطر تعقيب قربانيان و چندين بار نيش زدن آن ها شناخته مي شود. حتي مارهاي نابالغ از اين گونه نيز مي توانند يک فرد بالغ را به کام مرگ بفرستند. زهر مار قهوه اي شرقي هم حايوي نوروتوکسين و هم لخته کننده هاي خوني است. خوشبختانه کمتر از نيمي از نيش هاي اين مار حاوي زهر بوده و مار قهوه اي شرقي به ندرت به سمت نيش زدن قرباني پيش مي رود. اين مارها تنها به حرکت واکنش نشان داده و بهترين گزينه در مواجهه با آن ايستادن و حرکت نکرده است.

۱- مار ترسناک يا اينلند تايپان

اگر چه قرار بود از هر نوع ماري تنها يک گزينه را در اين فهرست داشته باشيم اما مار ترسناک يا اينلند تايپان ( Inland Taipan) به عنوان خطرناک ترين و سمي ترين مار جهان جايگاه خاص خود را دارد. اين مار سمي ترين زهر در ميان تمامي مارهاي خشکي زي را دارد. بيشترين ميزان زهر تزريق شده در اين مار ۱۱۰ ميلي گرم است که براي کشتن ۱۰۰ انسان يا ۲۵۰,۰۰۰ عدد موش کافي است. با ميزان مرگباري تنها ۰.۳ ميلي گرمي، زهر اينلند تايپان ۱۰ برابر کشنده تر از زهر مار زنگي موجاوه و ۵۰ بار مرگبارتر از مار کبراي معمولي است. خوشبختانه مار اينلند تايپان به ندرت تهاجمي بوده و به ندرت در طبيعت سر راه انسان قرار مي گيرد. تاکنون هيچ مرگي ناشي از نيش زده شدن توسط مار اينلند تايپان گزارش نشده است، هر چند زهر آن در کمتر از ۴۵ دقيقه مي تواند يک انسان بالغ را به کام مرگ بکشد.


مار دريايي بلچر، سمي ترين مار جهان

سمي ترين ماري که تاکنون کشف شده مار دريايي بلچر (Belcher’s Sea Snake) است که تنها چند ميلي گرم از زهر آن براي کشتن ۱,۰۰۰ انسان کافي است. اما کمتر از يک چهارم گزش هاي اين مار حاوي زهر بوده و بسيار آرام است. ماهيگيران اغلب قرباني گزش هاي مار دريايي بلچر هستند و هنگام بيرون کشيدن تورهاي ماهيگيري با آن مواجه مي شوند. اين مار در تمامي آب هاي جنوب شرق آسيا و شمال استراليا يافت مي شود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar