مردم کشورهای مختلف، چطور به هم سلام میکنند؟
لست سکند/ حتما ميدانيد که اولين پل ارتباطي با فردي بيگانه با فرهنگ ما، سلام کردن است. اگر به کشورهاي خارجي سفر کرده باشيد يا با توريستها در کشور خودمان ارتباط برقرار کرده باشيد، بيشتر متوجه اهميت سلام کردن خواهيد شد، چرا که اولين واژهايست که شروع يک رابطه دوستانه را رقم ميزند.
شايد از خودتان بپرسيد که خيلي ساده است، با کمک گوگل ترنسليت سلام را ترجمه ميکنيم و به طرف مقابل ميگوييم. امّا اين همه ماجرا نيست! موضوع وقتي پيچيده ميشود که در کنار واژهها، فرهنگ ويژهاي براي احترام گذاشتن يا سلام کردن وجود داشته باشد. پيش از اين درباره عجيبترين و شگفآورترين احوالپرسيها صحبت کرده بوديم، امّا اينجا ميخواهيم کمي عميقتر به سبک سلام کردن کشورهاي مختلف نگاه کنيم تا در سفرهايمان، اندکي حرفهايتر وارد يک مکالمه دوستانه شويم.
1. اروپاييان و آمريکاييان، چطور سلام ميکنند؟
گفته شده اروپاييان تحت تاثير ساير ملل، هنگام سلام کردن، دستشان را تکان ميدهند. در گذشته، اين حرکت را صرفا مردان انجام ميدادند و به معني اين بود که «شما از مکر من در اماني»!
دايرهالمعارف بستاني درباره سلام کردن ميان روميان، يونانيان و کلا اروپاي قديم و جديد مينويسد:
«روميان قديم ميگفتند زنده باشي! يا ميگفتند: چه کار ميکني؟ در يونان قديم وقتي مردم به هم ميرسيدند، شادباش ميگفتند»
امّا امروز ميگويند: چه کار ميکني؟ حالت چطوره؟ مثلا در آلمان ترجمه تحتالفظي احوالپرسيشان ميشود: خودت را چطور ميبيني و معناي همان اوضاعت چطور است، هست».
به نظر ميرسد در گذشته انگليسيها عبارت: بي غم باشي را استفاده ميکردند.
بين خود اروپاييان هم تفاوتهايي وجود دارد. مثلا با وجود اينکه در آلمان به نشانه احترام، دست افراد محترم را ميبوسند، در ايتاليا، بوسيدن دست مختصّ نزديکان ميشود و بين افراد غريبه مرسوم نيست.
در اروپا و آمريکا، دست دادن بيشتر بين دوستان متداول است، بنابراين، اگر براي بار اول با کسي آشنا ميشويد، دست دادن کمي سريع خودماني شدن تلقي ميشود. البته، همانطور که ميدانيد، آمريکاييها نسبت به اروپاييها کمتر قاعده و قانون براي خودشان ميگذارند و در اين زمينه چندان به خودشان و ديگران سخت نميگيرند.
ماجراي کلاه برداشتن از کجا ميآيد؟
از رفتارهايي که بين اروپاييان و آمريکاييان معمولا مرسوم است، کلاه برداشتن به نشانه احترام است. اين رفتار، از آداب برگرفته از قرون وسطيست که همچنان ميان جوامع نفس ميکشد. داستانش از اين قرار بود که در قرون وسطي، صورت مردان، زير نقاب و جوشنشان پنهان ميشد. اگر فردي با لباس رزم به غيردشمن ميرسيد، براي اينکه نشان دهد با هم دوست هستند، نقاب را از چهرهاش يا کلاهخود از سرش برميداشت.
2. آفريقاييان و آسياييها چه آدابي در سلام کردن دارند؟
بوميان غنا در آفريقا، به جاي دست تکان دادن يا کلاه از سر برداشتن، قباي خودشان را از يک شانه پايين مياندازند تا به شما سلام کنند و احترامشان را نشان دهند.
آسياييها هم تنوعي از رفتارها را ميان خودشان دارند که دانستنشان جالب است:
چينيان به جاي دست دادن، دو دست خود را روي هم ميگذارند و تکان ميدهند.
در هندوستان هم چيزي شبيه به رفتار چينيان وجود دارد، با اين تفاوت که دستهايشان را تا صورت بالا ميآورند تا احترامشان را تمام و کمال ثابت کنند.
بعضي از اعراب، بعد از اينکه با طرف مقابل دست ميدهند، دستشان را روي سينه، دهان يا سرشان ميگذارند، به اين معني که به فرد مقابل نشان دهند محبت او را در دل و يادش را بر زبان و اعتبار و احترامش را توي سرشان دارند.
ترکها هم شباهتي با احترام گذاشتن اعراب را نشان ميدهند.فرد کوچکتر موقع سلام کردن کف دستش را زير دست فرد بزرگتر ميگذارد (بدون اينکه دستش را لمس کند)،سپس دستشان را روي پيشاني، يا دهان ميبرند.