زیباترین و کمیاب‌ترین لاک‌پشت جهان در خلیج فارس

لست سکند/ در اين مطلب به معرفي گونه‌اي زيبا و کمياب از لاک‌پشت‌هاي دريايي مي‌پردازيم که تعداد کمي‌ از آن‌ها در جهان باقي‌مانده است، گونه‌اي که در جدي‌ترين خطر انقراض قرار دارد اما کماکان تعداد قابل قبولي از آن‌ها در جزاير و استان‌هاي حوزه خليج فارس حضور دارند. اين لاک‌پشت که با نام پوزه عقابي يا منقار عقابي شناخته مي‌شود، داراي ظاهري کاملا متفاوت و زيبا است، طوري که تمايز دادن آن با ساير هم‌نوعانش در کسري از ثانيه انجام مي‌شود.

به طور کلي لاک‌پشت‌هاي پوزه عقابي، خزنده‌اي همه‌چيز خوار هستند که حدود 40 تا 50 سال عمر مي‌کنند و اکثر عمر خود را در آب‌هاي اقيانوس مي‌گذرانند. لاک‌پشت پوزه عقابي همانطور که از نامش پيداست، ظاهري متفاوت‌تر از ساير لاک‌پشت‌ها دارد و همين تفاوت سبب نام گذاري آن شده است. لاک‌پشت پوزه عقابي لاکي سخت و در عين حال جذاب دارد که اين عامل سبب شکار بي‌رويه آن و قرارگيري‌اش در خطر انقراض شده است. در ادامه مطلب، درباره اين لاک‌پشت منحصر به فرد که در جنوب ايران بيشتر از هرجاي ديگر دنيا يافت مي‌شود، توضيحاتي خواهيم داد. 

مشخصات عمومي
نام علمي: Eretmochelys imbricate

نوع رژيم: همه‌ چيز‌خوار

ميانگين طول عمر: 30 تا 50 سال

ميانگين وزن و اندازه: 1 متر و 80 کيلوگرم

محل زندگي: خليج فارس، اقيانوس آرام، اقيانوس هند و اقيانوس اطلس

---

بازار

---

تغذيه و ويژگي‌ منحصر به فرد لاک‌پشت پوزه عقابي
خاص بودن لاک‌پشت پوزه عقابي تنها در نام و چهره متفاوت اين جانور سنگ پشت خلاصه نمي‌شود. زيرا از آنجايي که پوزه عقابي گونه‌اي تکامل يافته از دو گونه لاک‌پشت سرخ و لاک‌پشت دريايي ريدلي است، انتظار مي‌رود صفات مشترک بسياري هم با آن دو داشته باشد. يکي از بارزترين صفات لاک‌پشت‌‎هاي سرخ و ريدلي، منبع تغذيه آن‌ها است که از جانوراني مانند نرم‌تنان، خرچنگ‌ها، ميگو و عروس‌هاي دريايي تامين مي‌شود؛ امّا رژيم غذايي لاک‌پشت پوزه عقابي، متفاوت‎‌تر بوده و اين حيوان از اسفنج‌ها تغذيه مي‌کند.

اسفنج‌ها جانوران بي‌تحرکي هستند که طعمي شور و تلخ دارند، هضم آن‌ها نيز براي بسياري از جانوران دشوار است. با اين حال لاک‌پشت پوزه عقابي تنها خزنده و حتي تنها جانوري است که (در کنار عروس ماهي) از اسفنج‌ها تغذيه مي‌کند.

گفته شده، پوزه‌ي عقابي شکل اين لاک‌پشت، به اين اسفنج‌ها هم مربوط مي‌شود. از جهتي که اسفنج‌ها در ميان صخره‌ها مي‌زيستند، لاک‌پشت‌ها نياز دارند تا سرهاي خود را براي تغذيه به ميان سنگ‌ها فرو ببرند، اين موضوع طي ساليان دراز سبب شد تا پوزه اين جانوران به شکل عقاب در بيايد.

وضعيت بقاي لاک‌پشت پوزه عقابي
متاسفانه نه در ايران و نه در هيچ‌ جاي ديگر، لاک‌پشت‌هاي پوزه عقابي شرايط بقاي مطلوبي ندارند و تحت فهرست سازمان  IUCN (اتحاديه بين‌المللي حفاظت از محيط زيست) در شديدترين معرض انقراض گونه‌اي قرار دارند، طوري که تنها 1 گام تا انقراض کامل آن‌ها در طبيعت باقي مانده است.

به نقل از نشنال جئوگرافيک، عوامل انساني تاثيرگذارترين دليل نابودي لاک‌پشت‌هاي پوزه عقابي بوده و فعاليت‌هايي نظير تجارت لاک‌پشت به دليل استفاده از لاک خوش طرح و رنگ آن در صنايع زينتي، استفاده از تخم و گوشت آن به دليل ارزش غذايي و کاربردهاي پزشکي، از بين بردن زيستگاه‌ طبيعي آن‌ها به وسيله حفاري نفت و عواملي ديگر، از جمله دلايلي هستند که اين لاک‌پشت‌ها را در معرض انقراض قرار مي‌دهد.

در حال حاضر، کمتر از 8000  لاک‌پشت‌هاي پوزه عقابي در جهان باقي مانده، گونه‌اي که تنها در 100 سال پيش ميليون‌ها عدد از آن وجود داشت.

زيستگاه لاک‌پشت پوزه عقابي
البته فراموش نکنيد که لاک‌پشت دريايي نوعي خزنده محسوب مي‌شود و برخلاف بسياري از گونه‌هاي دريايي، داراي شش است؛ بنابراين اين سنگ‌پشتان نياز دارند با توجه به فعاليت خود، چندين ثانيه را در سطح آب بگذرانند. به طور کلي اقيانس اطلس، هند، آرام و خليج فارس به عنوان زيستگاه اصلي لاک‌پشت‌هاي پوزه عقابي ياد مي‌شود. زيستگاه اين جانور در ايران به طور دقيق‌تر شامل استان هرمزگان، جزاير قشم، کيش شيدور، هندورابي، هنگام و هرمز، نخيلو و ام‌الکرم و حتي استان بوشهر مي‌شود که از اين ميان جزيره شيدور بيشترين تراکم لانه‌هاي لاک‌پشت‌هاي پوزه عقابي و جزيره لاوان کمترين تراکم را به خود اختصاص داده است.


 

چرخه زندگي لاک‌پشت‌هاي پوزه عقابي به سه مرحله دريانشيني، مرحله اقيانوسي و مرحله باروري تقسيم مي‌شود، در چرخه سوم که باروري باشد لاک‌پشت‌هاي پوزه عقابي جهت تخم‌گذاري به سواحل نزديک مي‌شوند و اين زماني است که جزيره‌هاي نامبرده مملو از تخم‌هاي لاک‌پشت مي‌شود. روستاي شيب‌دراز که در جزيره قشم واقع شده، يکي از معروف‌ترين اماکن براي مشاهده لاک‌پشت پوزه عقابي محسوب مي‌شود، چرا که حتي ممکن است تا عرض 25 کيلومتري اين روستا نيز لاک‌پشت‌ها تخم ريزي کنند.

به طور  کلي، 7 گونه لاک‌پشت دريايي در جهان وجود دارد که 5 گونه آن در آب‌هاي خليج فارس يا به صورت فصلي يا به صورت دائمي حضور دارند و از اين ميان، دوگونه بسيار کمياب لاک‌پشت‌هاي دريايي، يعني لاک‌پشت سبز و پوزه عقابي براي تخم‌ريزي به جزاير جنوبي ايران روي مي‌‌آورند.

لاک‌پشت پوزه عقابي در هربار تخم ريزي، 130 تا 160 تخم در آشيانه مي‌ريزند. بنابراين کشور ما نقش مهمي در نگهداري و محافظت از مناطق تخم‌ريزي شده خواهد داشت. يک لاک‌پشت پوزه عقابي ماده دست کم 20 سال زمان نياز دارد تا به بلوغ جنسي برسد و صدها يا هزاران کيلومتر را طي کند تا در ساحل مورد نظر تخم‌ريزي کند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar