۱۰ نظریه معقول درمورد ساخته شدن اهرام باستانی

باشگاه خبرنگاران/ توضيح دادن مهندسي شگفت انگيزي که منجر به ساختن اهرام بزرگ در مصر شده، هميشه يکي از گيج کنندهترين رازهاي تاريخ بشريت بوده است. براي هزاران سال، تاريخ شناس ها، مهندسان و دانشمندان تلاش کرده اند که توضيحي را در رابطه با نحوه ساخته شدن اين سازههاي عظيم ارائه دهند.
تا به امروز، اين موضوع راز آلود به طور کامل حل نشده و هيچکس به طور کامل نميداند که اين اهرام چگونه ساخته شده اند. با اين حال توضيحات زيادي در اين رابطه داده شده و نظريههاي متعددي مطرح شده است که در اينجا به چند مورد از معقولترين و قابل قبولترين نظريهها اشاره ميکنيم.
جرثقيلهاي باستاني
وقتي به ساختن يک ساختمان فکر ميکنيم، طبيعتا اولين چيزي که به ذهن ما ميآيد استفاده از جرثقيل براي بالا بردن و جابه جايي تکههاي سنگين آهن يا سنگ است. اولين نوع اهرام، هرمهاي پلکاني بودند که سطح بالايي آنها گسترده و صاف بود. از اين رو جرثقيلهاي سنگين ميتوانستند روي آنها قرار بگيرند و ساخت و ساز را انجام دهند.
گويي فرهنگهاي باستاني استفاده از قِرقِره را هم بلد بوده اند و از چيزي شبيه به آن براي ساخت اولين هرمهاي دنيا استفاده کردند. البته وقتي صحبت از اهرام بزرگ مصر ميشود، با توجه به نوک آن که فضاي کمي دارد، نظريه استفاده جرثقيلها غيرممکن و نامعقول به نظر ميرسد.
هرم ها در واقع تپه بوده اند
يکي از نظريهها و توضيحات عجيبي که در مورد ساخته شدن اهرامها مطرح شده، اين است که در ابتدا اين هرمها، تپه و کوههاي طبيعي بوده اند که سنگهايي از بالا تا پايين آنها گذاشته شده است. اين ايده نخستين بار در مقالهاي در سال ۱۸۸۴ مطرح شد.
مسطح کردن سنگ با دست
يکي از چالش برانگيزترين کارهايي که در ساخت يک هرم صورت گرفته توانايي مصريها در تراش دادن و صاف کردن صخرهها بود تا جايي که ديگر هيچ فاصلهاي بين سنگها وجود نداشته باشد. دقت اين کار به گونهاي است که گفته ميشود حتي نميتوان يک تکه کاغذ در بين سنگهايي که روي هم قرار گرفته اند، گذاشت.
حتي امروزه ما نيز با داشتن وسايل مدرن و قدرتمند نميتوانيم آنها را دوباره بسازيم. اما شايد براي شما شگفت انگيز باشد که بدانيد آنها با وسايل ابتدايي خود و البته خلاقيت به اين مهم دست پيدا کرده اند.
بتن آهک
شايد يک روش قابل قبولتر و بهتر در دستيابي به يک سطح صاف اين بود که سنگهايي با استفاده از بتن سنگ آهک ساخته شوند. روشي که با استفاده از آن ميشود اشکال هندسي دقيقي را ساخت. شواهدي هم براي ثابت کردن اين نظريه وجود دارد. ژان-فيليپ لاور، باستان شناس و مصر شناس فرانسوي، با مشاهده نمونههايي از سنگها در زير ميکروسکوپ متوجه حبابهاي هوا روي آنها شد. هوايي که معمولا زير بتن مايع حبس ميشود.
سطح شيبدار زيگزاگي
نظريههاي زيادي در مورد ساختن سطح شيبدار در ساخت اهرام مطرح است. البه سطح شيبدار معمولي در اين تئوري جاي نميگيرد؛ چرا که اگر اينگونه بود، اهرام از اين چيزي که هستند بزرگتر و وسيعتر به نظر ميرسيدند. براورد شده در صورت ساخت يک سطح شيبدار مسطح، طول هرم ها به بيش از ۱ مايل مي رسيده است. به همين دليل کاوشگران نوع ديگري از سطح شيبدار را به عنوان نقشه احتمالي ساخت اهرام مطرح کردند. مثل تئوري سطح شيبدار زيگزاگي که البته با وجود نياز کمتر به منابع نسبت به سطح شيبدار مسطح، باز هم غير قابل قبول به نظر ميرسد و از سوي عده زيادي نا معتبر دانسته شده است.
تَرشوندگي شن
بسياري معتقدند که سنگهاي هرم ها، بر روي تپههاي شني انتقال داده شده اند. شن هايي که مرطوب شده بودند که به راحتي و با کمترين آسيب بتوان سنگ ها را جا به جا کرد. اين تئوري ميخواهد توضيح دهد که چگونه سنگها از صدها مايل دورتر به محل ساخت اهرام مصر آورده شده اند، اما اين نظريه هم مشکلاتي دارد.
آيا با اين روش ميتوان سنگهايي که هر کدام ممکن است تا ۲۰ تن وزن داشته باشند را جابه جا کرد؟ يا کارگرهايي که اين سنگها را با خود ميکشيدند براي حرکت و راه رفتن روي چنين سطحي به مشکل نميخوردند؟ در بهترين حالت، اين تئوري فقط ميتواند حمل و نقل سنگها را توضيح دهد و به عنوان روشي براي بلند کردن سنگها، شکست ميخورد.
سطح شيبدار پيچشي
اولين تئوري سطوح شيبدار که کمي بيشتر از باقي موارد معقول به نظر ميرسد، شيب پيچشي است؛ چرا که ساخت سطح شيبدار پيچشي همزمان با ساخت خود هرم امکان پذير است و با تمکيل هرم اين سطح شيبدار نيز تکميل ميشود. از مدافعان اين نظريه ميتوان به مارک لنر باستان شناس اشاره کرد. مهمترين مشکل در استفاده از سطح شيبدار پيچشي، جابه جايي اين سنگها در گوشههاي سطح شيبدار و چرخاندن آنهاست. حمل اين سنگها به اندازي کافي روي شيب سخت است و چرخاندن آن شرايط را سختتر هم ميکند. با توجه به اين موضوع بايد سطح شيبدار پيچشي را منتفي دانست و به سراغ تئوريهاي بهتر رفت.
ميان گذر آبي
اين تئوري نشان ميدهد که از يک ميان گذر آبي براي جابه جايي سنگها استفاده شده و در همان آبها نيز سنگها تراشيده شده اند. بعد از اينکه يک سنگ تراش داده ميشود، تکههاي سبک تراشيده شده به سنگها ميچسبند. به اين ترتيب، سنگها روي آب شناور ميشوند. شواهدي وجود دارد که از اين روش در ساخت و ساز مناطق ديگري از جهان استفاده شده است. مثل کانالهايي براي ساخت انگکور وات در کامبوج.
البته اين نظريه نيز ممکن است براي اهرام بزرگ مصر به کار نيايد. براورد شده که فاصلهاي ده کيلومتري بين اين اهرام و رود نيل وجود دارد و ساخت اين کانالها ده سال به طول مي انجاميد. حتي اگر اين تئوري درست باشد، هنوز هم نميتواند جزئياتي از ساخت بخشهاي ديگر اهرام توضيح دهد.
مداخله فرازمينيها
مداخله حيات فرازميني در ساخت هرمها عموما از سوي دانشورها رد شده، اما هنوز تعدادي از مصرشناسها و تاريخ شناسها معتقدند که اهرام مصر به وسيله فرازمينيها ساخته شده اند. عدهاي ممکن است اين نظريه را مسخره کنند، اما با توجه به اطلاعاتي که از اهرام داريم، منطقي است که فکر کنيم فرهنگهاي باستاني، به تنهايي در ساختن چنين سازههاي شگفت انگيزي ناتوان بوده اند.
با در نظر داشتن اين موضوع که ۲ ميليون و ۳۰۰ هزار سنگ، هر کدام به وزن ۲.۵ تن در اين سازه استفاده شده، تخمين زده ميشود که گذاشتن هر سنگ روي يکديگر حدود ۲ دقيقه زمان برده است. اين دو دقيقه تنها براي گذاشتن سنگها نيست و شامل تراش دادن دقيق آنها، جابه جايي و بالا بردن سنگها نيز ميشود. اينکه باور کنيم انسانهاي بدوي اين کارها را به تنهايي انجام داده اند بسيار سخت است.
سطح شيبدار داخلي
يک معمار فرانسوي به نام ژان پير هودين، بيش از هر کسي سعي کرده است که راز ساخت اهرام را کشف کند. او از دهه ۱۹۹۰ زمان زيادي را صرف مطالعه اهرام بزرگ مصر کرد تا توانست يکي از محتملترين نظريههاي ساخت اهرام را مطرح کند. به گفته هودين، اهرام بزرگ مصر با استفاده از دو سطح شيبدار پيچشي مجزا ساخته شده اند. يکي از اين سطوح بيروني بوده که ۳۰ درصد مسير را رو به بالا ميرفته است. سطح شيبدار ديگر داخلي بوده که با استفاده از آن باقي سنگها را به بالا ميبردند.هودين محاسبه کرد که اين سطح داخلي، شيب ۷ درجه داشته و شامل فضاي خالي در گوشهها بوده که به کارگران اجازه ميداد بدون مشکل سنگها را بچرخانند. همچنين گفته ميشود که از جرثقيل هم در ساخت و ساز استفاده شده و شواهدي هم مثل سوراخهاي روي ديوار براي اثبات اين نظريه وجود دارد. اين تئوري هودين که منطقيترين توضيح را در مورد نحوه ساخت اهرام به ما ميدهد، با استفاده از تکنولوژيهاي ديجيتال نيز تاييد شده است.