معرفی خوش‌بو‌ترین و ترسناک‌ترین آهوی جهان

لست سکند/ در اين مطلب قرار است شما را با جانور استثنايي و کميابي به نام آهوي خُتَن آشنا کنيم، جانوري که به دليل دندان‌هاي نيشِ بلند خود با نام گوزن خون آشام نيز شناخته مي‌شود. آهو ختن علاوه بر دندان‌هاي بلند به مشک خوش رايحه خود نيز شهرت دارد؛ مشکي که اديان، اشعار و صنعت مد را هزاران سال است شيفته خود کرده است. در کل حرف‌هاي  زيادي درباره آهو ختن وجود دارد که در اين مطلب سعي شده است به مهم‌ترين و جالب‌ترين‌هايش اشاره شود. پيشنهاد مي‌دهيم چند دقيقه‌اي وقت بگذاريد و در مطلب پيش رو با اين مخلوق بي‌نظير آشنا شويد.

معرفي آهوي ختن و مشخصات عمومي آن
در ابتدا بايد بدانيد که آهوي ختن يک سرده از راسته جفت سم سانان است. يعني زماني که نام آهوي خُتَن را مي‌شنويد اشاره‌اي به يک گونه خاصي نمي‌شود و بلکه يک اشاره کلي درباره 7 گونه جانوري است. اين هفت گونه برخلاف نام گوزن خون خوار و يک باور غلط گوزن محسوب نمي‌شود و به خانواده آهوان تعلق دارد. اسامي اين 7 گونه نيز عبارت است از: آهوي ختن آن هوئي، آهوي ختن سيبري، آهوي ختن کشميري، آهوي ختن کوتوله، آهوي ختن کوهستاني آهوي ختن سياه و آهوي ختن هيماليا.

آهوي ختن که در زبان انگليسي با نام آهوي مشکي (Musk Deer) شناخته مي‌شود، جزو آهوان کوچک اندام طبقه بندي شده و عموما داري جثه‌هاي کوچک هستند و وزنشان نسبت به اکثر آهوان و جثه‌اي که دارند بيشتر است، آن‌ها پاهاي کوتاهي دارد و استخوان بندي پاهاي عقبي‌شان بلند‌تر از جفت پاهاي جلويي‌شان است. طول آن‌ها به طور ميانگين 80 تا 100 سانت است، ارتفاع آن‌ها از سم تا شانه به 50 تا 70 سانت مي‌رسد و بين 7 تا 17 کيلوگرم وزن دارند.

---

بازار

---

  
آهوان ختن نر همانند گوزن‌هاي آبي نر داراي دندان‌هاي نيش بزرگي هستند که برخلاف لقب ترسناک خود نه خون آشام هستند و نه گوشت‌خوار. غذاي آهوان ختن را گياهان تشکيل مي‌دهند که نوع گياه و غذاي اصلي ميان هر گونه تاحدودي متفاوت است. براي مثال آهوي ختن سيبري از گلسنگ‌هايي تغذيه مي‌کند که در ارتفاعات بيش از 4 متر يافت مي‌شود. يک گوزن ختن سيبري بالغ به طور ميانگين روزانه 800 گرم گلسنگ مي‌خورد.

آهوي ختن؛ سازنده قديم‌ترين و معروف‌ترين عطر جهان
به احتمال زياد خاص‌ترين ويژگي آهوي ختن از نظر انسان‌ها مشک خوش عطر اين جانور است که از ساليان دور مورد استفاده قرار مي‌گرفته. مشکي که ارزش‌ آن به کيلويي 45.000 دلار مي‌رسد و در عطر  و ادکلن‌هاي مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مشک غده‌ برون‌ريزي (خارج از خون) است که ميان اندام جنسي و ناف جنس نر قرار گرفته است که در فصول جفت گيري ترشح آن به جلب توجه جنس ماده کمک مي‌کند.


 
رفتار شناسي و توليد مثل
به طور غريزي اکثريت آهوان همانند آهوي ختن، هنگام احساس خطر فرار کردن را نسبت به روش‌هاي تدافعي ديگر ترجيح مي‌دهند و نيش‌هاي سفيد و بلند جنس نر اين سرده از حيوانات بيشتر براي جلب توجه جنس ماده در فصل‌هاي جفتگيري کاربرد دارد تا پيکار و دفاع از خود. 

فصل جفتگيري در آهوي ختن معمولا در ماه‌هاي مي تا ژوئن صورت مي‌گيرد که ممکن است در تمامي 7 گونه به اين ترتيب نباشد. اما به طور کلي مي‌توان گفت از آنجايي که گونه‌هاي نر شاخ ندارند با دندان‌هاي عاج مانند خود جلب توجه مي‌کنند و گاها براي رقابت با گونه‌هاي نر ديگر گلاويز مي‌شوند. تا موقع تولد بچه آهو حدود 6 ماه زمان لازم دارد و پس از به دنيا آمدن با گذشت 12 ماه به بلوغ مي‌رسد. عمر آهوان ختن به طور ميانگين 10 تا 14 سال است.

وضعيت بقاي آهوي ختن
پس از کشف مشک توسط انسان‌ها بخت اين مخلوقات خوش رو از هر وقت ديگري تيره‌تر شد. چرا که علاوه بر استفاده از گوشت لذيذ، دندان‌ها زينتي، پوست زيبا، انسان‌ها دليل ديگري براي شکار کردن اين آهوان پيدا کردند. بيش از 5000 ساله است که انسان‌ها براي استفاده از مشک آهوي ختن آن‌ها را  شکار مي‌کنند و با وجود اينکه جدا سازي اين غده بدون کشتن حيوان ميسر است، شکارچيان بدون توجه به ابتدايي‌ترين حقوق حيوانات آن‌ها را به قتل مي‌رسانند.

متاسفانه علاوه بر اين موارد، آهوي ختن يک Game Animal محسوب مي‌شود. اين اصطلاح به حيواناتي ارجاع داده مي‌شود که صرفا جهت سرگرمي توسط انسان‌ها شکار مي‌شوند. با وجود اينکه اين اقدام در بسياري از کشورها قانونا منع شده اما کماکان اقشاري از جامعه هستند که براي تفريح خود به شکار حيوانات مي‌روند. متاسفانه هيچکدام از 7 گونه آهوي ختن وضعيت خوبي در طبيعت ندارند و در معرض انقراض هستند.

 
جمعيت اين جانوران در آسيا به صورت پراکنده ديده مي‌شود و مشخص کردن تعداد حدودي آن‌ها به همکاري و پژوهش در کشورهاي مختلفي از جمله، روسيه، مغولستان و چين نياز است. ضمن اينکه آمار جمعيت اين جانوران در هر کشور نيز به صورت به روز شده نيز مشخص نيست. يکي از آخرين و معتبر ترين آماري که از جمعيت اين جانوران منتشر شده به سال 2002 باز مي‌گردد که توسط «موسسه جانور شناسي، آکادمي علوم چين»  ارائه شد. طبق اين مقاله پژوهشي گونه آهوي ختن جنگلي (کوتوله) وسيع‌ترين پراکندگي را داشته و جمعيت آن‌ها در طبيعت حدودا 100.000 تا 200.000 راس گزارش شده است. حدودا 100.000 راس آهوي ختن هيماليايي، 2000 گونه آهوي ختن سيبري وجود داشت. البته همانطور که ملاحظه کرديد اين آمار براي 2 دهه پيش بوده و امروزه رسانه‌هاي مختلفي تعداد اين جانوران را مجموعا کمتر از 5000 راس اعلام کرده‌اند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar