تقویم تاریخ/ مرگ "سلطان مسعود میرزا" معروف به "ظلُّ السلطان" حاکم ظالم اصفهان

راسخون/ سلطان مسعود ميرزا، فرزند ارشد ناصرالدين شاه قاجار در حدود سال 1228 ش به دنيا آمد. وي سه سال از مظفرالدين شاه بزرگتر بود ولي چون مادرش از خاندان قاجاريه نبود، به ولايتعهدي منصوب نگشت. مسعود ميرزا در ابتدا با لقب يمين الدوله، حکومت مازندران و استرآباد و سپس فارس و اصفهان را به عهده گرفت تا اين که لقب ظلُّ السلطان يعني سايه پادشاه را اخذ کرد. در زمان حکومتش بر فارس، به خاطر ظلم فراوان، عزل شد ولي مدتي بعد به اصفهان رفت و تا 34 سال بعد با ستم حکمراني نمود. ظل السلطان قشون مجهز و منظمي پديد آورد و با باجگيري و اخذ مالياتهاي سنگين از رعيت، ثروتي افسانهاي گرد آورد که به اعتراف خودش، براي ده نسل پس از او کافي بود. وي، املاک مردم را با زور و قهر، غصب و تصرف ميکرد و شورشها را با سنگدلي سرکوب مينمود. در حدود سال 1259ش که به اوج قدرت رسيده بود، به پشتوانه ارتش محلي خود، اوامر حکومت مرکزي را ناديده ميانگاشت و در سال 1261 به ناصرالدين شاه پيشنهاد کرد که حاضر است در ازاي دريافت مقام ولايتعهدي، مبلغ هنگفتي پيشکش نمايد.
وي اندکي بعد به فکر تصاحب سلطنت افتاد و تا پايان عمر در صدد يافتن آن بود. هرچند که هيچگاه به اين آرزوي خويش نرسيد. ظل السلطان افزون بر بيست و يک هزار سرباز در اختيار داشت و اصرار ميکرد تا وزارت جنگ به او واگذار شود. وقتي که خبر مظالم او به گوش ناصرالدين رسيد، شاه قاجار درصدد سفر به اصفهان و بررسي اوضاع آنجا برآمد. در اين هنگام ظل السلطان بيمناک به تهران آمد و به شاه و درباريان هداياي نفيس تقديم نمود.
با اين همه، شاه پس از مدت کوتاهي، با صدور فرماني، او را از سراسر قلمرو حکومتي غير از اصفهان برکنار نمود. او در تمام دوران سلطنت مظفرالدين شاه نيز حاکم اصفهان بود و با مشروطهخواهان به شدت برخورد ميکرد. از ديگر کارهاي جنونآميز او، تخريب آثار و ابنيههاي با ارزش دوران صفوي در اصفهان بود تا شاه به اين شهر توجهي نداشته باشد و او مطلق العنانِ آن ديار گردد. مسعود ميرزا در اواخر عمر مدتي را در اروپا گذراند تا اين که پس از دچار شدن به اختلال حواس، در دهم تير ماه 1297ش برابر با 22 رمضان 1336 ق در حدود هفتاد سالگي به کام مرگ افتاد.