صوت/ عزت و ذلت فقط به دست پروردگار است نه شخص دیگری

باشگاه خبرنگاران/ قرآن کريم مشتمل بر معاني دقيق، تعاليم و حکمتهايي والا درباره حقيقت خلقت و اسرار هستي است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از اين رو پيامبر اکرم (ص) و پس از ايشان مفسران به تبيين و شرح جزئيات آيات قرآن کريم پرداختند. ما نيز با هدف آشنايي بيشتر با آيات الهي، هر روز به چند آيه از کلام الله با استناد به تفاسير معتبر مفسران قرآن کريم ميپردازيم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِي الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ ۖ بِيَدِکَ الْخَيْرُ ۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
بگو (اي پيغمبر): بار خدايا،اي پادشاه ملک هستي، تو هر که را خواهي ملک و سلطنت بخشي و از هر که خواهي ملک و سلطنت بازگيري، و هر که را خواهي عزت دهي و هر که را خواهي خوار گرداني، هر خير و نيکويي به دست توست و تنها تو بر هر چيز توانايي.
تفسير آيه ۲۶ سوره آل عمران
امام صادق (ع) در روايتي ميفرمايند: «قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِي الْمُلْکَ مَن تَشَاء وَتَنزِعُ الْمُلْکَ مِمَّن تَشَاء»؛ آيا خداوند عزّوجلّ به بنياميه پادشاهي نداده است؟ فرمودند: «اينگونه نيست که تو ميگويي! خداوند عزّوجلّ پادشاهي را به ما داد و بنياميّه آن را گرفت؛ مانند اين است که فردي لباسي داشته باشد و شخص ديگري آن را بگيرد پس در اين صورت لباس مال کسي نيست که آن را گرفته است».
در تفاسير ميخوانيم که پيامبر اسلام (ص) پس از آنکه مکّه را فتح کرد، وعده فتح ايران وروم را به مسلمانان داد. در آن موقع منافقان با تعجّب به يکديگر نگاه ميکردند که اين آيه نازل شد. گروهي از مفسّران، نزول آيه را در موقع حفر خندق دانسته اند. آن زمان که پيامبر (ص) کلنگ را بر سنگ زد واز آن جرقهاي برخاست، فرمودند:من در اين جرقهها فتح کاخهاي مدائن ويمن را از جبرئيل دريافت کردم. منافقان با شنيدن اين سخن، لبخند تمسخر ميزدند که اين آيه نازل شد.
آنچه در اين آيه در مورد اعطاي عزّت و ذلّت از جانب خداوند آمده، طبق قوانين و سنّت اوست و بدون جهت ودليل خداوند کسي عزيز يا ذليل نميسازد. مثلاً در روايات ميخوانيم: هرکس براي خداوند تواضع و فروتني کند، خداوند او را عزيز ميکند و هرکس تکبّر نمايد، خدا او را ذليل ميگرداند. قرآن از کساني که از غير خدا عزّت ميخواهند به شدّت انتقاد کرده و ميفرمايد: «أيبتغون عِنْدَهُمُ الْعِزَّهَ فَإِنَّ الْعِزَّهَ لِلّهِ جَمِيعاً»؛ بنابراين عزّت و ذلّت از خداست، ولي ايجاد زمينههاي آن به دست خود ماست.
پيام هاي آيه ۶۲ سوره آل عمران
۱-مالک واقعي تمامي حکومتها خداست. مُلک براي غير خدا، موقّتي و محدود است. «مالِکَ الْمُلْکِ»
۲-اکنون که مالک اوست پس ديگران امانتداري بيش نيستند و بايد طبق رضاي مالک اصلي عمل کنند. «مالِکَ الْمُلْکِ»
۳-اگر انسان مالک مُلک نيست چرا با داشتن آن مغرور و با از دست دادنش مأيوس شود! «مالِکَ الْمُلْکِ»
۴-خداوند به هر کس که شايسته و لايق باشد، حکومت ميدهد. همان گونه که به سليمان، يوسف، طالوت و ذوالقرنين عطا کرد. «تُؤْتِي الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ»
۵-حکومت و حاکميّت، دلبستگي آور است. «تَنْزِعُ الْمُلْکَ» «نزع» به معناي کندن است و نشانه يک نوع دلبستگي است.
۶-عزّت و ذلّت به دست خداست، از ديگران توقّع عزّت نداشته باشيم. «تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ»
۷-توحيد در دعا و عبادت يک ضرورت است. «بِيَدِکَ الْخَيْرُ» در مناجات شعبانيه ميخوانيم: «الهي بيدک لا بيد غيرک زيادتي و نقصي».
۸-آنچه از اوست، چه دادنها و گرفتن ها، همه خير است، گرچه در قضاوتهاي عجولانه ما فلسفه آن را ندانيم. «بِيَدِکَ الْخَيْرُ»
۹-سرچشمه بديها عجز و ناتواني است. از کسي که بر هر کاري قدرت دارد چيزي جز خير سر نميزند. «بِيَدِکَ الْخَيْرُ إِنَّکَ عَلي کُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ»