نقاشیهای دیده نشده ناصرالدین شاه از همسران و نزدیکانش

ايسنا/ سيزده اثر انتخابي از طراحيها و نقاشيهاي ناصرالدين شاه در حوضخانه ميراث جهاني گلستان به صورت مجازي به نمايش گذاشته شده است. برخي از اين آثار براي نخستينبار نمايش داده ميشود.
بيشتر طراحيها سياهقلم بوده که در ميان آنها، تابلوهاي رنگ روغن و آبرنگ هم مشاهده ميشود. پرتره درباريان، زنان حرمسرا، شکارها و طبيعت، از جمله مشق و طرحهاي بهجامانده از ناصرالدين شاه است. ويژگي اين تصاوير، سواي هنر و استعداد شاه قاجار، حاشيهنگاري و دستخطي است که در کنار هر اثر به جا گذاشته و خلاصه وضعيتي را از شرايط آن طراحي، تاريخ و موقعيت جغرافياي آن ثبت کرده است. مثلا در حاشيه نقاشي يکي از خادمان دربار، به دستخط ناصرالدين شاه نوشته شده که در ۵ دقيقه مشق شده که گوياي سرعت عمل او در طراحي بوده است.
پرتره يکي از خادمان دربار ناصرالدين شاه
در مجموعه به نمايش گذاشتهشده، دو تابلو رنگ روغن در سالهاي پاياني زندگي ناصرالدين شاه کشيده شده که يکي از آنها ناتمام مانده و دستنوشتهاي روي اثر به اين شرح مشاهده ميشود: «اين پرده را در سنه ۱۳۱۳ هجري قمري شاه شهيد به دست مبارک ساخته و ناتمام مانده است.» در همان سال، ناصرالدين شاه ترور شد.»
حسينپور، ناظر بر امور موزههاي کاخ گلستان و کارشناس موزه در شرحي از اين نمايشگاه مجازي گفت: «اين نمايشگاه بخشي از آثارِ باقيمانده از هنرهاي ناصرالدين شاه است. شاه قاجار آثار ديگري داشته، همچون مرقعات نقاشي، اشعار و يادگاريهايي از سفرهاي فرنگ که در مخازن اين مجموعه نگهداري ميشود و پس از کرونا تمام اين آثار به نمايش گذاشته خواهد شد.»
يکي از زنان حرمسراي ناصري
آفرين امامي، مدير مجموعه ميراث جهاني کاخ گلستان نيز درباره اين نمايشگاه که به صورت مجازي شد، با بيان اينکه مجموعهاي ناديده از آثار نقاشي ناصرالدين شاه براي نخستينبار به صورت مجازي به نمايش گذاشته شده است، گفت: ناصرالدين شاه که ذوق هنري خود را در هنرهاي مختلف محک ميزد، چه در زمان ولايتعهدي که در تبريز سکونت داشت و چه پس از آنکه به تختگاه تهران مهاجرت کرد و در کاخ گلستان به حکومت نشست، به هنر نقاشي و طراحي نيز علاقهمند بود.
سياهقلم ناصرالدين شاه از استاد خود، صنيع الملک
به گفته او، ناصرالدين شاه از شاگردان ميرزا حسن خان صنيع الملک غفاري بوده که با ذوق شاهانه خود و با قلم آهن و مرکب سياه، چهره درباريان و زنان اندروني را نقاشي کرده و با مناسبت، جمله يا شعري را در حاشيه آنها مينوشته است.
اسلوب نقاشيهاي ناصرالدين شاه نيز مشابه استادش برپايه طبيعتگرايي بوده و با ذکر جزء به جزء همه مناظر طبيعي را به همان شکلي که ميديده، به تصوير کشيده و مانند استادش داراي نگاهي مدرن و متأثر از فرهنگ اروپايي است و تلاش کرده تا با کپيبرداري از استادش آثار را با نقاشي ديرين ايراني و نگارگري پيوند دهد