گوناگون/ روز مباهله چه روزی است؟
روزیاتو/ روز مباهله، ۲۴ ذی الحجه، روز بزرگی در تاریخ پر افتخار اسلام، پیامبر اعظم و اهلبیت عصمت و طهارت محسوب می شود و در واقع یکی از میراث جاودان تاریخ اسلام است. این رخداد صدر اسلام که بین پیامبر (ص) و مسیحیان نجران اتفاق افتاده آن قدر مهم است که این روز بزرگ، را عید مباهله هم می گویند.
مباهله یعنی چه؟
مباهله در لغت از ریشه “بهل” آمده و معنای آن رها کردن و برداشتن قید و بند از چیزی است، اما خود این کلمه در لغت به معنای لعن و نفرین کردن است.
در روز مباهله چه اتفاقی رخ داد؟
در تاریخ اسلام روز مباهله اشاره به روزی دارد که مناظره ای بین پیامبر (ص) و مسیحیان انجام شد.
این طور روایت شده است که پیامبر اکرم (ص) با ارسال نامهای اهالی مسیحی نجران را به دین اسلام دعوت کردند اما آنها حاضر به قبول اسلام نشدند به همین خاطر گروهی از مسیحیان نجران به همراه چند تن از اسقفهایشان برای تحقیق درباره حضرت محمد (ص) و گفتگو با ایشان به مدینه آمدند.
مناظره انجام شد اما مسیحیان پاسخهای مستدل و منطقی پیامبر را نپذیرفتند و بنابراین حضرت محمد (ص) به فرمان خداوند، آنها را به مباهله دعوت کرد. به این صورت که هر دو طرف فرزندان و عزیزان خود را به همراه بیاورند و روبروی هم قرار بیگرند و هر دو گروه در پیشگاه خدا گریه و زاری کند تا پروردگار دروغگویان را مورد لعنت قرار دهد.
حضرت محمد (ص) در روز موعود یعنی ۲۴ ذی الحجه عبا بر دوش انداخته و امام علی، فاطمه، حسن و حسین را زیر عبا نمود تا راهی مباهله شود. در این هنگام جبرئیل نازل شد و آیه تطهیر را آورد. مسیحیان که دیدند پیامبر عزیزترین نزدیکان خود را به این منظور انتخاب کرده بر صحت گفتار محمد اطمینان پیدا کردند و از مباهله کنار کشیدند.
آیه مباهله کدام است؟
آیه مباهله در سوره مبارک آل عمران و آیه ۶۱ است و به آیه تطهیر هم معروف است.
«فَمَنْ حَاجَّک فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَک مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَکمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَللَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبِینَ»
هرگاه بعد از علم و دانشی که (در باره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانی با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله کنیم؛ و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.(سوره آل عمران،۶۱)
اعمال روز مباهله
این روز روز شریفی است و و اعمال ویژه ای برای این روز سفارش شده است، از جمله:
اول: غسل که برای پاک کردن بدن از آلودگی و آمادگی برای صفای روح است
دوم: روزه که سبب شادابی و سلامت درون است
سوم: خواندن نماز مخصوص این روز
چهارم: خواندن دعای مباهله که شبیه دعای سحر ماه مبارک رمضان است.
پنجم: همچنین خواندن زیارت امام علی (ع) به خصوص زیارت جامعه نیز روایت شده است.
ششم: احسان به فقرا و محرومان به پیروی از راه امیر المومنین (ع) که در رکوع انگشتر خود را به نیازمند بخشید، سفارش شده است.
دعای مباهله
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ بَهائِکَ بِأَبْهاهُ وَکُلُّ بَهائِکَ بَهِیٌّ، اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِبَهائِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ جَلالِکَ بِأَجَلِّهِ وَکُلُّ جَلالِکَ جَلِیلٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِجَلالِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ جَمالِکَ بِأَجْمَلِهِ وَکُلُّ جَمالِکَ جَمِیلٌ ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بَجَمالِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى فَاسْتَجِبْ لِى کَما وَعَدْتَنِى.
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ عَظَمَتِکَ بِأَعْظَمِها وَکُلُّ عَظَمَتِکَ عَظِیمَهٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِعَظَمَتِکَ کُلِّها. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ نُورِکَ بِأَ نْوَرِهِ وَکُلُّ نُورِکَ نَیِّرٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِنُورِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ رَحْمَتِکَ بِأَوسَعِها وَکُلُّ رَحْمَتِکَ واسِعَهٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ کُلِّها؛
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى فَاسْتَجِبْ لِى کَما وَعَدْتَنِى. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ کَمالِکَ بِأَکْمَلِهِ وَکُلُّ کَمالِکَ کامِلٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِکَمالِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ کَلِماتِکَ بِأَتَمِّها وَکُلُّ کَلِماتِکَ تامَّهٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِکَلِماتِکَ کُلِّها. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ أَسْمائِکَ بِأَکْبَرِها وَکُلُّ أَسْمائِکَ کَبِیرَهٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِأَسْمائِکَ کُلِّها؛
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى فَاسْتَجِبْ لِى کَما وَعَدْتَنِى. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ عِزَّتِکَ بِأَعَزِّها وَکُلُّ عِزَّتِکَ عَزِیزَهٌ اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِعِزَّتِکَ کُلِّها. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ مَشِیئَتِکَ بِأَمْضاهَا وَکُلُّ مَشِیئَتِکَ ماضِیَهٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِمَشِیئَتِکَ کُلِّها. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِقُدْرَتِکَ الَّتِى اسْتَطَلْتَ بِها عَلَىٰ کُلِّ شَىْءٍ وَکُلُّ قُدْرَتِکَ مُسْتَطِیلَهٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِقُدْرَتِکَ کُلِّها؛
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى فَاسْتَجِبْ لِى کَما وَعَدْتَنِى. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ عِلْمِکَ بِأَنْفَذِهِ وَکُلُّ عِلْمِکَ نافِذٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِعِلْمِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ قَوْ لِکَ بِأَرْضاهُ وَکُلُّ قَوْلِکَ رَضِیٌّ، اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِقَوْلِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ مَسائِلِکَ بِأَحَبِّها وَکُلُّها إِلَیْکَ حَبِیبَهٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِمَسائِلِکَ کُلِّها.
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى فَاسْتَجِبْ لِى کَما وَعَدْتَنِى. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ شَرَفِکَ بِأَشْرَفِهِ وَکُلُّ شَرَفِکَ شَرِیفٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِشَرَفِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ سُلْطانِکَ بِأَدْوَمِهِ وَکُلُّ سُلْطانِکَ دائِمٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِسُلْطانِکَ کُلِّهِ؛
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ مُلْکِکَ بِأَفْخَرِهِ وَکُلُّ مُلْکِکَ فاخِرٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِمُلْکِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى فَاسْتَجِبْ لِى کَما وَعَدْتَنِى. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ عَلائِکَ بِأَعْلاهُ وَکُلُّ عَلائِکَ عالٍ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِعَلائِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ آیاتِکَ بِأَعْجَبِها وَکُلُّ آیاتِکَ عَجِیبَهٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِآیاتِکَ کُلِّها. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ مَنِّکَ بِأَقْدَمِهِ وَکُلُّ مَنِّکَ قَدِیمٌ ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِمَنِّکَ کُلِّهِ؛
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى وَعَدْتَنِى. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِما أَنْتَ فَیهِ مِنَ الشُّؤُوْنِ وَالْجَبَرُوتِ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِکُلِّ شَأْنٍ وَکُلِّ جَبَرُوتٍ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِما تُجِیبُنِى بِهِ حِینَ أَسْأَلُکَ یَا اللّٰهُ یَا لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ أَسْأَلُکَ بِبَهاءِ لا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، یَا لا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ أَسْأَلُکَ بِجَلالِ لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، یَا لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ أَسْأَلُکَ بِلا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ .
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى فَاسْتَجِبْ لِى کَما وَعَدْتَنِى. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ رِزْقِکَ بِأَعَمِّهِ وَکُلُّ رِزْقِکَ عامٌّ ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِرِزْقِکَ کُلِّهِ . اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ عَطائِکَ بِأَهْنَئِهِ وَکُلُّ عَطائِکَ هَنِىءٌ ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِعَطائِکَ کُلِّهِ؛
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ خَیْرِکَ بِأَعْجَلِهِ وَکُلُّ خَیْرِکَ عاجِلٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِخَیْرِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ فَضْلِکَ بِأَفْضَلِهِ وَکُلُّ فَضْلِکَ فاضِلٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِفَضْلِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّى أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِى فَاسْتَجِبْ لِى کَما وَعَدْتَنِى.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَابْعَثْنِى عَلَى الْإِیمانِ بِکَ، وَالتَّصْدِیقِ برَسُولِکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ السَّلامُ، وَالْوِلایَهِ لِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِبٍ، وَالْبَراءَهِ مِنْ عَدُوِّهِ، وَالایْتِمامِ بِالْأَئِمَّهِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ، فَإِنِّى قَدْ رَضیْتُ بِذٰلِکَ یَا رَبِّ.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ فِى الْأَوَّلِینَ ، وَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ فِى الْآخِرِینَ ، وَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ فِى الْمَلَاَ الْأَعْلىٰ ، وَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ فِى الْمُرْسَلِینَ . اللّٰهُمَّ أَعْطِ مُحَمَّداً الْوَسِیلَهَ وَالشَّرَفَ وَالْفَضِیلَهَ وَالدَّرَجَهَ الْکَبِیرَهَ؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَقَنِّعْنِى بِما رَزَقْتَنِى ، وَبارِکْ لَى فِیما آتَیْتَنِى ، وَاحْفَظْنِى فِى غَیْبَتِى وَکُلِّ غائِبٍ هُوَ لِى . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَابْعَثْنِى عَلَى الْإِیمانِ بِکَ وَالتَّصْدِیقِ بِرَسُولِکَ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَسْأَلُکَ خَیْرَ الْخَیْرِ رِضْوانَکَ وَالْجَنَّهَ ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ الشَّرِّ سَخَطِکَ وَالنَّارِ .
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاحْفَظْنِى مِنْ کُلِّ مُصِیبَهٍ، وَمِنْ کُلِّ بَلِیَّهٍ، وَمِنْ کُلِّ عُقُوبَهٍ ، وَمِنْ کُلِّ فِتْنَهٍ ، وَمِنْ کُلِّ بَلاءٍ ، وَمِنْ کُلِّ شَرٍّ ، وَمِنْ کُلِّ مَکْرُوهٍ ، وَمِنْ کُلِّ مُصِیبَهٍ ، وَمِنْ کُلِّ آفَهٍ نَزَلَتْ أَو تَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ إِلَى الْأَرْضِ فِى هٰذِهِ السَّاعَهِ ، وَفِى هٰذِهِ اللَّیْلَهِ ، وَفِى هٰذَا الْیَوْمِ ، وَفِى هٰذَا الشَّهْرِ ، وَفِى هٰذِهِ السَّنَهِ؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاقْسِمْ لِى مِنْ کُلِّ سُرُورٍ وَمِنْ کُلِّ بَهْجَهٍ ، وَمِنْ کُلِّ اسْتِقامَهٍ ، وَمِنْ کُلِّ فَرَجٍ ، وَمِنْ کُلِّ عافِیَهٍ ، وَمِنْ کُلِّ سَلامَهٍ ، وَمِنْ کُلِّ کَرامَهٍ ، وَمِنْ کُلِّ رِزْقٍ واسِعٍ حَلالٍ طَیِّبٍ ، وَمِنْ کُلِّ نِعْمَهٍ وَمِنْ کُلِّ سعَهٍ نَزَلَتْ أَو تَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ إِلَى الْأَرْضِ فِى هٰذِهِ السَّاعَهِ ، وَفِى هٰذِهِ اللَّیْلَهِ ، وَفِى هٰذَا الْیَوْمِ ، وَفِى هٰذَا الشَّهْرِ ، وَفِى هٰذِهِ السَّنَهِ. اللّٰهُمَّ إِنْ کانَتْ ذُنُوبِى قَدْ أَخْلَقَتْ وَجْهِى عِنْدَکَ وَحالَتْ بَیْنِى وَبَیْنَکَ وَغَیَّرَتْ حالِى عِنْدَکَ ؛
فَإِنِّى أَسْأَلُکَ بِنُورِ وَجْهِکَ الَّذِى لَایُطْفَأُ وَبِوَجْهِ مُحَمَّدٍ حَبِیبِکَ الْمُصْطَفىٰ، وَبِوَجْهِ وَلِیِّکَ عَلِیٍّ الْمُرْتَضىٰ ، وَبِحَقِّ أَولِیائِکَ الَّذِینَ انْتَجَبْتَهُمْ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَغْفِرَ لِى مَا مَضىٰ مِنْ ذُنُوبِى، وَأَنْ تَعْصِمَنِى فِى مٰا بَقِىَ مِنْ عُمْرِى، وَأَعُوذُ بِکَ اللّٰهُمَّ أَنْ أَعُودَ فِى شَىْءٍ مِنْ مَعاصِیکَ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِى، حَتَّىٰ تَتَوَفَّانِى وَأَنَا لَکَ مُطِیعٌ وَأَنْتَ عَنِّى راضٍ، وَأَنْ تَخْتِمَ لِى عَمَلِى بِأَحْسَنِهِ وَتَجْعَلَ لِى ثَوابَهُ الْجَنَّهَ، وَأَنْ تَفْعَلَ بِى مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یَا أَهْلَ التَّقْوىٰ وَیَا أَهْلَ الْمَغْفِرَهِ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْحَمْنِى بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
نماز روز مباهله
خواندن دو رکعت نماز که از نظر وقت، کیفیت و ثواب مثل نماز روز عید غدیر است. در هر رکعت بعد از قرائت سوره “حمد”، ده مرتبه سوره “توحید” و ده مرتبه «آیه الکرسى» تا «هم فیها خالدون» قرائت شود. بهتر است این نماز نزدیک به ظهر خوانده شود.
درباره ثواب خواندن این نماز امام صادق (ع) میفرمایند:
“کسی که این نماز را بخواند ثواب صد هزار حج و صد هزار عمره را میبرد و هر حاجتی از خدا درخواست کند، خدا آن را برآورده مینماید”.