انقلاب اسلامی ایران؛ ریشه‌ها، چالش‌ها و پایداری در برابر تهدیدات

ایسنا/ عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند گفت: انقلاب اسلامی ایران ریشه در خواست مردم برای آزادی و استقلال دارد و با چالش‌های زیادی مواجه شده است، اما پایداری و همبستگی مردم از ارکان اصلی بقای آن محسوب می‌شود.

سید محمدرضا خلیل نژاد در گفت و گو با ایسنا گفت: یکی از دلایل اصلی شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران، علاوه بر عواملی مانند وابستگی رژیم پهلوی به قدرت‌های خارجی و ترجیح منافع بیگانگان بر منافع مردم ایران، تحول روحی و معنوی عمیقی بود که در میان ایرانیان رخ داد، مردم ایران به سطحی از رشد فکری و عقیدتی رسیدند که دریافتند اسلام تنها محدود به مساجد و حسینیه‌ها نیست و روحانیت مبارز و متعهد نیز صرفاً مسئول امور مذهبی نیست، بلکه، اسلام و روحانیت متعهد می‌توانند برای ایران آزادی، استقلال و پیشرفت به ارمغان آورند.

---

بازار

---

وی افزود: رژیم پهلوی تلاش کرد این فرهنگ را در ایران نهادینه کند که ملیت ایرانی و تاریخ ایران مجزا از اسلام است و اسلام تنها یک دین حاشیه‌ای محسوب می‌شود، اما انقلاب اسلامی نشان داد که نگاه مردم، تحت رهبری روحانیت متعهد و مبارز به ویژه امام خمینی (ره)، کاملاً متفاوت است، مردم باور داشتند که اسلام مقوّم هویت ایرانی است و ایران بدون اسلام، آن چیزی نیست که ایرانیان به دنبال آن هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند ادامه داد: به عبارت دیگر، یکی از مهم‌ترین دلایل وقوع انقلاب اسلامی، اثبات این واقعیت بود که مردم ایران خواستار پیشرفت، آبادانی و دنیایی هستند که اسلام برای آن‌ها ترسیم کرده است، نگاه مردم حتی به سیاست و اقتصاد در پرتو اسلام معنا می‌یافت و این امر نشان می‌داد که اسلام نه تنها یک دین فردی، بلکه یک نظام جامع برای اداره جامعه است و این بینش و خواست عمومی، پایه‌های انقلاب اسلامی را شکل داد و آن را به پیروزی رساند.

خطراتی که جمهوری اسلامی را تهدید می‌کند

خلیل‌نژاد اظهارکرد: یکی از مهم‌ترین خطراتی که انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران را تهدید می‌کند، گسترش این دیدگاه غلط است که راه‌حل مشکلات کشور در خارج از مرزهای ایران قرار دارد، این نگرش که بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم تنها از طریق برقراری رابطه با آمریکا و دیگر قدرت‌های خارجی ممکن است، نه تنها نادرست است، بلکه می‌تواند به تضعیف استقلال و عزت ملی منجر شود و این رویکرد، علاوه بر ایجاد وابستگی، ممکن است اهداف بلندمدت انقلاب اسلامی را تحت تأثیر قرار دهد.

وی‌ ادامه داد: خطر دیگر، گسترش فرهنگ دنیاطلبی و انحصارگرایی اقتصادی در بخشی از جامعه است، این پدیده می‌تواند به ایجاد شکاف طبقاتی و نابرابری‌های اجتماعی دامن بزند و ارزش‌های انقلابی مانند عدالت‌خواهی و توجه به محرومان را تحت الشعاع قرار دهد و هم‌چنین، تصمیم‌گیری‌های غیرعلمی و شتاب‌زده در حوزه‌های مختلف، به ویژه در مسائل محیط زیست، اقتصاد و رفاه عمومی، می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای کشور به همراه داشته باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند افزود: البته باید توجه داشت که هر کشوری در مسیر پیشرفت و توسعه با چالش‌ها و مخاطراتی روبرو می‌شود که برخی از آنها تأثیر چندانی بر مسیر اصلی پیشرفت ندارند، اما آنچه اهمیت دارد، این است که هر مدیر، مسئول، معلم و استاد دانشگاه باید همواره این پرسش را از خود بپرسد که آیا تصمیمات و عملکردهای او به نفع انقلاب، جمهوری اسلامی و مردم است یا خیر.

خلیل‌نژاد گفت: به نظر می‌رسد که خطرات اصلی بیشتر از آن‌که بیرونی باشند، داخلی هستند، یکی از این خطرات، شتاب‌زدگی برخی مسئولین در یافتن راه‌حل‌های مسائل داخلی در خارج از مرزهاست و این در حالی است که رهبر معظم انقلاب سال‌ها پیش تأکید کردند که راه‌حل مشکلات اقتصادی کشور در بیرون مرزها نیست، بلکه در داخل کشور و با تکیه بر توانمندی‌های داخلی نهفته است. این رویکرد مبتنی بر خوداتکایی و استقلال، کلید حل بسیاری از چالش‌های پیش رو است.

عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند گفت: در نتیجه، برای مقابله با این خطرات، ضروری است که مسئولان و آحاد جامعه با تقویت روحیه خودباوری، توجه به ارزش‌های انقلابی و تصمیم‌گیری‌های علمی و عقلانی، مسیر پیشرفت و تعالی کشور را هموار کنند. تنها در این صورت است که می‌توان از تهدیدات داخلی و خارجی عبور کرد و به اهداف بلندمدت انقلاب اسلامی دست یافت.

دلایل پایداری نظام جمهوری اسلامی ایران تا به امروز

وی افزود: مهمترین دلیل پایداری نظام جمهوری اسلامی ایران، همان دلایلی است که به پیروزی انقلاب اسلامی انجامید، این دلایل شامل حضور فعال مردم در صحنه‌های مختلف، مشارکت گسترده آنان در امور کشور و عدم محدود کردن مسئولیت‌ها به مسئولین است و یکی از ارکان اساسی این پایداری، ولایت فقیه است که نقش محوری در هدایت و رهبری نظام دارد، پیروی دقیق و عمیق مردم از رهنمودهای رهبری و درک صحیح از این رهنمودها، توانسته است جمهوری اسلامی را در برابر دشمنی‌های خارجی و خیانت‌های داخلی حفظ کند و آن را همچنان پویا و بالنده نگه دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند با بیان اینکه در هر دوره‌ای که موفقیت و پایداری مشاهده شده، این امر به برکت مجاهدت و حضور مستمر مردم در صحنه و تبعیت از ولایت فقیه بوده است، افزود: در مقابل، هرگاه ضربه‌ای به نظام وارد شده، یا به دلیل انتخاب‌های نادرست مردم یا بی‌توجهی به توصیه‌ها و رهنمودهای رهبری بوده است، نمونه‌های این موارد در تاریخ ده ساله اخیر ایران کم نیست و نشان می‌دهد که توجه به رهنمودهای رهبری و مشارکت آگاهانه مردم، کلید حفظ و تقویت نظام جمهوری اسلامی است.

تفاوت‌های انقلاب اسلامی ایران با دیگر انقلاب‌های جهان

خلیل‌نژاد درخصوص مهم‌ترین تفاوت انقلاب اسلامی ایران با سایر انقلاب‌های جهان در اهداف و نیّات آن نهفته است، گفت: بیشتر انقلاب‌های معاصر بر پایه‌ی رویکردهای مادی و دنیاگرایانه و بدون توجه به معنویت و ارزش‌های مذهبی شکل گرفته‌اند، اما انقلاب اسلامی ایران، تمام دستاوردها و موفقیت‌های خود را مدیون اسلام و مجاهدت‌های مجاهدان راه اسلام است.

وی اظهار کرد: رهبری این انقلاب، شخصیتی مانند امام خمینی (ره)، یک مرجع تقلید جامع‌الشرایط، متقی، مهذّب، شجاع و کاملاً مستقل از قدرت‌های بیگانه بود، همراهان و شاگردان ایشان نیز همگی از معتقدان راستین به اسلام بودند که در پی ایجاد نظامی بودند که هم جمهوری باشد (یعنی بر آرای مردم متکی باشد) و هم اسلامی (یعنی جهت‌گیری‌ها و قوانین آن بر اساس اسلام باشد).

عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند ادامه داد:‌ در حالی که بسیاری از انقلاب‌ها پس از پیروزی، ارتباط خود با مردم را کاهش داده یا قطع کردند، انقلاب اسلامی از همان ابتدا بر آرا و حضور فعال مردم تکیه داشته است، این حضور مستمر و آگاهانه‌ی مردم، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این انقلاب است.

خلیل نژاد تصریح کرد: از دیگر تفاوت‌های مهم انقلاب اسلامی، وجود رهبری معنوی و ولایت فقیه است که همواره به عنوان محور وحدت و هدایت جامعه عمل کرده است. هم‌چنین، ایجاد فرهنگ «امام و امت» که بر اساس آن، رابطه‌ی عمیق و معنوی بین رهبری و مردم شکل گرفته، از دیگر وجوه تمایز این انقلاب با سایر انقلاب‌هاست.

وی یادآور شد: این ویژگی‌ها باعث شده است که انقلاب اسلامی ایران نه تنها در عرصه‌ی داخلی، بلکه در سطح جهانی نیز به عنوان یک الگوی منحصر به فرد شناخته شود.

انتهای پیام