بازار موز جنوب‌شرق در دست فردی غیرایرانی به‌نام بسم‌الله!

فارس/ با دستور دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان همراه با نماینده وی، قاضی سید حسن استاد وارد خانه قدیمی بزرگی می‌شویم تا روشن شود آیا این انبار موز مجوز دارد یا نه، اما وقتی درب یکی از اتاق‌ها باز می‌شود، چیزی می‌بینم که غافلگیر می‌شوم، اما غافلگیری‌ام زمانی کامل می‌شود که متوجه می‌شوم، بازار موز جنوب‌شرق در دست فردی غیرایرانی به‌نام بسم‌الله است.

با دستور مهدی بخشی، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان، همراه با قاضی سید حسن استاد جانشین دادستان در معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادسرا و جمعی از نمایندگان اداره کار، شهرداری، اتاق اصناف، جهاد کشاورزی و اداره نظارت بر اماکن عمومی قبل از روشن شدن هوا به میدان میوه‌و‌تره بار می‌رسیم تا اوضاع بازار میوه شب عید را رصد کنند.

---

بازار

---

بوی باران، عطر نارنگی

بوی باران با عطر نارنگی‌ها در میدان میوه‌وتره‌بار به‌هم آمیخته، غرفه‌ها پُر از میوه‌ها و سبزیجات تر‌و‌تازه است، کارگران در حال جابه‌جایی سبدهای میوه و نایلون‌های بزرگ پُر از هویج و بادمجان و کلم هستند.

برایم این نکته جالب است، که همیشه وقتی به میدان تره‌و‌بار می‌رفتم، تعداد زیادی کارگر اتباع را در میدان می‌دیدم که در حال باربری و یا حتی خرید و فروش میوه هستند، اما حالا هیچ خبری از آنها نیست.

نماینده دادستان و همراهانش در حال بررسی موضوعات مرتبط با میدان میوه‌و‌تره‌بار ازجمله صدور فاکتورهای الکترونیک، جواز غرفه‌ها، وضعیت سد معبر و به‌کارگیری اتباع هستند.

روایت پیرمرد از دلالی‌های میوه‌ای در نیمه‌شب

پیرمرد کمرخمیده‌ای که کلاه سیاهش را تا روی ابروهایش پایین آورده است، نزدیک می‌آید، می‌پرسم کارگران اتباع کجا هستند، می‌گوید: «ولله نمی‌دانیم اینها کی هستند، یک، دو نیمه‌شب می‌آیند توی میدان و میوه‌های خوب را می‌خرند و می‌روند، در همه جای شهر هم پخش می‌کنند».

پیرمرد سری تکان می‌دهد و می‌گوید: «برو جاده تهران را نگاه کن، همه وانتی‌های آنجا از اتباع هستند که دارند میوه می‌فروشند، ساعت ۹ بیا اینجا، پُر از کارگران اتباع است».

پُلمب غرفه‌ای که صاحبش فکر می‌کند، بچه‌زرنگ است

جانشین دادستان در معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادسرای کرمان به بسیاری از غرفه‌ها سر می‌زند و از نزدیک در جریان قیمت‌ها و صدور فاکتورها قرار می‌گیرد، در میان غرفه‌های میدان میوه‌و‌تره‌بار فقط چند غرفه هستند که کارهای خلافی هم انجام داده‌اند.

صاحب غرفه‌ای که جواز کسب ندارد، کرکره‌ها را پایین کشیده و رفته، اما نیسان آبی پُر از بار نشان می‌دهد، همین دور و بُرهاست، به او پیغام می‌دهند، بیاید و بارهای غرفه را تخلیه کند که خراب نشوند، زیرا می‌خواهند غرفه را پلمب کنند و به او بفهمانند آنقدرها که فکر می‌کند، بچه‌زرنگ نیست.

قاضی استاد خیلی صریح و قاطع به غرفه‌دارهایی که اتباع غیرمجاز و یا اتباع با سن کمتر از 15 سال را به‌کار گرفته‌اند هم تأکید می‌کند اگر فقط دو بار تذکر بگیرند، دو برابر جریمه قبل را برای‌شان اعمال می‌کنند و در صورت تکرار برای دفعه سوم هم جواز کسب‌شان باطل می‌شود و تعارف هم ندارند.

جانشین دادستان در معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادسرای کرمان همچنین به کامیونت‌ها و نیسان‌آبی‌های زیادی که در وسط میدان سد معبر کرده‌اند و غرفه‌دارانی که میوه و تره‌بارشان را تا چند متر جلوتر از غرفه‌ها چیده‌اند هم تذکر می‌دهد که مراعات حال مردم را بکنند و به قانون توجه داشته باشند.

صدای مرد میانسالی از بلندگوی میدان میوه‌وتره‌بار به‌گوش می‌رسد که می‌گوید: «دیشب به شما نگفتم، ماشین‌های‌تان را این وسط نزنید، سرشان را بچرخانید کنار غرفه‌ها، چرا گوش به‌حرف نمی‌دهید».

به غرفه‌داران تأکیدات دیگری هم می‌شود، مثلا اینکه حتما ترازوهای‌شان را شناسه‌دار کنند اگر این کار را تا امروز نکرده‌اند، فاکتور الکترونیک داشته باشند و قیمت مصوب میوه را رعایت کنند.

خبرهایی خوش از حرکت قاطع مسؤولان و عقب‌نشینی متخلفان

یکی از بازرسان اتاق اصناف کرمان را در میان نمایندگان دستگاه‌های مختلف می‌بینم که از قبل با او آشنا شده‌ام، این بازرس یکی از افرادی‌ست که در جریان بسیاری از جزئیات فعالیت اتباع در کرمان است، او به‌علت دغدغه‌ای که برای فعالیت اتباع غیرمجاز و آسیب‌های ناشی از آن دارد، خیلی جدی پیگیر اشتغال اتباع غیرمجاز است و با کسی هم تعارف ندارد، این بازرس از چیزهایی خبر دارد که خیلی‌ها خبر ندارند.

او، این بار خبرهای خوشی هم دارد، تعریف می‌کند از وقتی گشت بازرسی به بازار تاریخی کرمان ورود کرده است و به طور جدی مغازه‌های متخلف را پلمب کرده‌اند، بسیاری از افرادی که فقط جواز را گرفته بودند و آن را به‌صورت غیرقانونی به‌ازای دریافت اجاره، مالیات و حتی حق بیمه به اتباع اجاره داده بودند، حساب کار دست‌شان آمده است و برای باطل‌کردن جواز کسب‌ها درخواست داده‌اند.

از این بازرس اتاق اصناف کرمان می‌پرسم چرا کارگران اتباع بر خلاف بقیه روزها در میدان میوه‌و‌تره‌بار نیستند، می‌گوید: «یک دیوار کوتاه پشت فاز سه میدان هست، اتباع غیرمجاز وقتی متوجه حضور بازرسان می‌شوند، از آنجا فرار می‌کنند و بعد که آب‌ها از آسیاب اُفتاد دوباره می‌آیند».

اتباع باید به قانون ایران پایبند باشند وگرنه طرد می‌شوند

قاضی استاد که چند ماهی هست به صورت جدی دست گذاشته روی اشتغال اتباع و تأکید دارد که باید آنها هم مثل ما ایرانی‌ها، قانون کار را رعایت کنند، در جمع غرفه‌داران هم تأکید می‌کند که باید کارگرانی را به کار بگیرند که پروانه کار مرتبط دارند وگرنه هم جریمه‌های سنگین می‌شوند و هم غرفه‌شان را در صورت تکرار تخلف، پلمب می‌کنند.

وی می‌گوید: اگر اتباع هم با پروانه کار غیرمرتبط در میدان میوه‌وتره‌بار مشغول به‌کار شوند، یک بار اخطار می‌گیرند و برای بار دوم باید از کشور بروند.

پایش تصویری؛ علاج درد میدان میوه‌و‌تره‌بار

جانشین دادستان در معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادسرای کرمان همچنین راه‌اندازی پایش تصویری در میدان میوه‌و‌تره‌بار را راهی مطمئن برای رفع بسیاری از مشکلات این مکان می‌داند.

وی با اشاره به دلالی برخی از اتباع در میدان میوه‌وتره‌بار کرمان می‌گوید: «میوه‌فروش باید میوه را به‌طور مستقیم از میدان‌دار بخرد، اما قیمت میوه کرمان به‌نسبت کیفیتی که دارد بیشتر از استان‌های دیگر است، زیرا دلالی در میدان کرمان بیشتر از دیگر استان‌هاست».

این صحبت‌های استاد انگار داغ دل غرفه‌داران میدان میوه‌و‌تره‌بار را تازه می‌کند، یکی از آنها می‌گوید: « اتباع، بارهای خوب را می‌خرند و با ماشین برای میوه‌فروش‌هایی می‌برند که از قبل به آنها لیست داده است».

یکی از میدان‌داران که جوان تنومندی‌ست، می‌گوید: من یکی از پایه‌های موافق برای برخورد با دلالی اتباع در میدان میوه‌و‌تره‌بار هستم، اگر به آنها در میدان جا و مکان ندهند، دیگر نمی‌توانند در اینجا دلالی کنند و میوه‌های خوب را بخرند و با قیمت گران‌تر به میوه‌فروشان بفروشند».

غرفه‌دار دیگری هم سرش را از میان جمع، جلو می‌آورد و می‌گوید: «در فاز چهار همین میدان هم که خلوت است، بازار دلالی اتباع، داغ است».

در این بازدید از غرفه‌داران خواسته می‌شود، اسامی نیروهای فعال در هر غرفه ارائه شود، از کارتخوان‌های مناسب استفاده کنند و لیست قیمت‌ها هم نصب شود تا همه خریداران آن را ببینند.

اینجا خانه نیست

از میدان میوه‌وتره‌بار بیرون می‌آییم و در جلوی یک خانه قدیمی در خیابان زریسف توقف می‌کنیم. توی ذهنم این سؤوال هست که در این خانه درب‌و‌داغون چه خبری می‌تواند باشد که با بازار میوه شب عید مرتبط شود.

چند دقیقه‌ای زمان می‌برد تا درب را باز کنند. دیوارها و سقف اتاق‌های ورودی خانه را با نایلون‌های ضخیم پوشانده‌اند و برای هر اتاق هم یک اسپیلت (کولر گازی) بزرگ گذاشته‌اند، بوی تُندی مانند بوی الکل از درون یکی از اتاق‌ها به‌مشام می‌رسد که می‌گویند، بوی اتیلن است.

وقتی جعبه‌های خالی موز در حیاط خانه و تعداد زیادی جعبه موز را در یکی از اتاق‌ها می‌بینم، متوجه می‌شوم، این خانه را به سردخانه موز تبدیل کرده‌اند و از اتیلن هم برای رسیده شدن موزها استفاده می‌شود، حالا مسؤولان به اینجا آمده‌اند که ببیند آیا مجوز دارد یا نه.

اما وقتی درب یکی از اتاق‌ها باز می‌شود، چیزی می‌بینم که تعجبم را بیشتر می‌کند، سه پسر جوان اتباع در اتاق هستند، نوید، عبدالعزیز و مصور. یکی از آنها هیچ مدرک شناسایی معتبری برای حضور در ایران ندارد، اعتبار کارت یکی از آنها هم گذشته است.

بازار موز جنوب‌شرق در دست بسم‌الله

نماینده دادستان و همراهانش در حال استعلام و پرس‌و‌جوهایی هستند تا بدانند این انبار متعلق به چه کسی است، من در حال صحبت کردن با بازرس اتاق اصناف هستم که نام بسم‌الله به گوشم می‌خورد، وقتی به بازرس اصناف می‌گویم، اینجا متعلق به بسم‌الله است، انگار برق از سرش می‌پرد.

او می‌دود سمت قاضی استاد و می‌گوید: «بسم‌الله را می‌شناسم همیشه جلوی یکی از غرفه‌های میدان میوه‌وتره‌بار مشغول است، بازار موز جنوب‌شرق دست اوست، در میدان هیچ‌کس حق ندارد وارد بازار موز شود، حتی اگر یکی از هموطنان خودش هم بخواهد ورود کند، زمینش می‌زند».

او جزئیاتی هم از زندگی بسم‌الله تعریف می‌کند: «بسم‌الله با یک زن ایرانی ازدواج کرده و هشت فرزند دارد و ماشین زیر پایش هم چند میلیارد می‌ارزد».

وقت رفتن فرا رسیده است، قاضی استاد، پسرهای اتباع را صدا می‌زند، یکی از آنها که مدرک ندارد و غیرمجاز است باید از همین‌جا راهی اردوگاه شود تا به کشورش برگردد، دیگری که پاسپورت دارد هم پشت در بنشیند تا بسم‌الله بیاید و تکلیف انبار موز روشن شود.

مهم است که مردم ضرر نکنند

جانشین دادستان در معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادسرای کرمان و تیم همراه به یکی از میوه‌فروشی‌های بزرگ سطح شهر هم سر می‌زنند، در حاشیه این بازدید با وی گفت‌و‌گو کردیم.

سید حسن استاد می‌گوید: پیگیری صدور فاکتور الکترونیک توسط میدان‌داران یکی از اهداف گشت نظارتی امروز ما بود زیرا اگر اجرایی شود، میوه به‌صورت مستقیم به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد و دلالی‌های میدان میوه‌و‌تره‌بار تمام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه رصد قیمت میوه شب عید یکی دیگر از اهداف این گشت نظارتی است، ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه در ایام ماه مبارک رمضان هستیم و در آستانه شب عید هم قرار داریم، این امر برای ما خیلی مهم است که مردم در هنگام خرید متضرر نشوند و بتوانیم میوه را با قیمت مناسب و کنترل‌شده به‌دست مصرف‌کننده برسانیم.

استاد همچنین بررسی حضور اتباع در میدان میوه و تره‌بار کرمان را یکی دیگر از اهداف مهم برای گشت نظارتی می‌داند و تصریح می‌کند: بیشتر دلالی‌ها در میدان میوه و تره‌بار کرمان به‌علت حضور برخی از اتباع است.

وی عنوان کرد: تلاش بر این شد که در میدان میوه و تره‌بار با همکاری اتحادیه میوه و تره‌بار و همه ارگان‌هایی که دخیل این قضیه هستند، پایش انجام شود تا اشتغال اتباع به‌صورت ضابطه‌مند باشد.به‌نظر می‌رسد، رصد و پایش اشتغال اتباع در کرمان بیش از گذشته مورد توجه مسؤوان قرار گرفته است، از این‌رو اگر این روند با همکاری دستگاه‌های مرتبط با دقت و سرعت بیشتری ادامه یابد، به‌زودی شاهد اتفاقات خوبی در بخش‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، اشتغال و ... خواهیم بود.

آخرین خبر کرمان در اینستاگرام :
Instagram.com/kerman__akhbar