پناهگاه ۵۰ ساله لک‌لک‌ها در لرستان؛ سفر به روستای کپر جودکی

تسنيم

بروزرسانی 1404/01/09 - 13:50

پناهگاه ۵۰ ساله لک‌لک‌ها در لرستان؛ سفر به روستای کپر جودکی

تسنیم/ لک‌لک‌ها ۵۰ سال است که روستای کپر جودکی را خانه همیشگی خود کرده‌اند. در این دیار، طبیعت و انسان در همزیستی‌ای دیرینه، داستانی از آرامش و ماندگاری می‌سازند.

روستای کپر جودکی بروجرد، با پیوندی دیرینه با طبیعت، به خانه‌ای امن برای لک‌لک‌ها تبدیل شده‌است. این پرندگان نزدیک به 50 سال است که این منطقه را به‌عنوان مأمن خود برگزیده‌اند.
روستای کپر جودکی با جمعیتی حدود 400 نفر، در 10 کیلومتری بروجرد و در مسیر جاده بروجرد-خرم‌آباد قرار دارد. این روستا جزو بخش شیروان است و تنها 1400 متر با تالاب بیشه‌دالان فاصله دارد.
تالاب بیشه‌دالان، با وسعت 400 هکتار، زیستگاه ارزشمندی برای گونه‌های مختلف پرندگان مهاجر و جانورانی چون گراز، گرگ، روباه، شغال، گربه وحشی، سگ آبی و گورکن است.
با آغاز بهار، حدود 180 گونه پرنده در تالاب بیشه مشاهده می‌شود. در سال‌های اخیر، استفاده بی‌رویه از منابع آبی و کشت برنج در روستاهای بالادست، حجم آب این تالاب را کاهش داده‌است.
پناه مردم برای لک‌لک‌ها
مردم کپر جودکی حافظان واقعی پرندگان مهاجر هستند. شکار در این منطقه جایی ندارد و اهالی، سال‌ها است که در همزیستی دیرینه لک‌لک‌ها را بخشی از زندگی خود می‌دانند.
اگرچه اقتصاد کپر جودکی بر کشاورزی و دامداری استوار است، اما یک‌سوم اراضی این روستا به‌دلیل نزدیکی به تالاب در سال‌های پر بارش از اوایل زمستان تا اوایل تابستان به زیر آب می‌رود.
ولی‌الله جمشیدی‌پور، بخشدار شیروان، روستای کپر جودکی را یکی از اولویت‌های گردشگری بروجرد دانست و گفت:اهالی این روستا، مردم طبیعت‌دوستی هستند که با مهرورزی به لک‌لک‌ها، این پرندگان را ماندگار کرده‌اند.
وی درباره تمهیدات گردشگری برای نوروز افزود: ما به‌صورت کوتاه‌مدت، سیاه‌چادرهایی را برپا کرده‌ایم و چند قایق پدالی برای استفاده گردشگران در تالاب بیشه فراهم شده‌ است.
از سیاه‌چادرها تا سایت پرنده‌نگری
بخشدار شیروان، همچنین از برنامه‌هایی برای ایجاد اقامتگاه بوم‌گردی، سفره‌خانه سنتی خبر داد و بیان کرد: یک خانه سه‌طبقه مشرف به تالاب بیشه قرار است برای اقامت گردشگران اجاره داده شود و در طبقه سوم نیز سکویی برای پرنده‌نگری احداث گردد.
با وجود ظرفیت‌های فراوان، روستای کپر جودکی هنوز زیرساخت‌های لازم را ندارد. طرح هادی این روستا 18 سال است که بازنگری نشده و مسیر دسترسی به تالاب نیز تنها شن‌ریزی شده‌است.
جعفر کرمی‌پور، دهیار روستای کپر جودکی، درباره تاریخچه این روستا توضیح داد: کپر جودکی در گذشته بخشی از تالاب بیشه‌دالان بود که با کاهش سطح آب و قطع درختان، به‌تدریج شکل گرفت.
وی با بیان اینکه اولین جفت لک‌لک در سال 1353 در کپر جودکی دیده شد، اشاره کرد: لک‌لک‌ها تا سال 1388 در پاییز کوچ می‌کردند، اما از سال 1389 دیگر مهاجرت نکرده‌اند و در این روستا ماندگار شده‌اند.
لک‌لک‌ها؛ ساکنان وفادار کپر جودکی
کرمی‌پور درباره اقدامات حمایتی از لک‌لک‌ها ادامه داد: از سال 1400 تاکنون، 40 لانه ثابت برای لک‌لک‌ها ساخته‌ایم که هزینه هرکدام حدود 2.5 میلیون تومان بوده‌است.
وی با بیان اینکه لک‌لک‌ها در فروردین جفت‌گیری و تخم‌گذاری می‌کنند، شرح داد: جوجه‌ها 30 تا 35 روز بعد، سر از تخم بیرون می‌آورند و تا خرداد متولد می‌شوند.
لک‌لک‌های جوان در کپر جودکی، تا سه سال مهاجرت می‌کنند و سپس با جفت خود به این روستا بازمی‌گردند. دهیار روستای کپر جودکی، گفت: لک‌لک‌های کپر جودکی، به‌عنوان ساکنان بومی این منطقه، اجازه ورود لک‌لک‌های مهاجر را نمی‌دهند.

کرمی‌پور تأکید کرد: لک‌لک‌های کپر جودکی قلمروی مشخصی دارند و تنها فرزندانشان، پس از رسیدن به سن بلوغ، می‌توانند در این روستا ماندگار شوند و نسل خود را ادامه دهند.
افزایش چشمگیر گردشگران در نوروز
وی با اشاره به استقبال گردشگران گفت: سال گذشته تنها در یک روز، 112 خودرو وارد روستای کپر جودکی شد که حدود 400 گردشگر را به‌همراه داشت.
دهیار روستای کپر جودکی همچنین اداره برق منطقه را حامی روستا دانست و افزود: بیشتر لانه‌های لک‌لک‌ها روی تیرهای برق ساخته شده‌اند و اداره برق همواره در حفظ امنیت آن‌ها همکاری کرده‌است.
روستای کپر جودکی، با قدمت دیرینه خود و با قرار گرفتن در قلب طبیعت بروجرد، نه‌تنها به عنوان خانه لک‌لک‌ها بلکه به‌عنوان نمادی از همزیستی انسان و محیط‌زیست، ارزشمند است.
لک‌لک‌هایی که در این روستا مأمن خود را یافته‌اند، با پروازشان در آسمان بروجرد، حالا به بخشی جدانشدنی از طبیعت این منطقه تبدیل شده‌اند.