ایستگاه پمپاژ / آب کمتر، بهره‌وری بیشتر

ایرنا/ خرم‌آباد - ایرنا - ایستگاه‌های پمپاژ آب ابزاری برای مصرف هدفمند و کانالیزه آب هستند که با مدیریت برداشت از منابع آب سطحی، موجب افزایش سطح زمین های آبی، تولید بیشتر و بهره‌وری مناسبتر می‌شوند.

به گزارش ایرنا، ۸۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و ۱۳۰ هزار بهره بردار بخش کشاورزی لرستان هستند، ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر از این بخش ارتزاق و ارزش افزوده سه میلیون تن محصول تولیدی استان به بیش از ۷۰ هزار میلیارد ریال می رسد که چنانچه مشکل تامین و تخصیص آب برای این حوزه برطرف شود علاوه بر اشتغالزایی، درآمد اقتصادی کشاورزان نیز چندین برابر افزایش خواهد یافت.

---

بازار

---

۹۳ درصد مصرف آب در بخش کشاورزی استان است و بخش زیادی از آب مورد نیاز در شبکه‌های آبیاری و زهکشی با پمپاژ آب از رودخانه یا کانال آب تامین می شود، بنابراین ایستگاه‌های پمپاژ، نقش مهمی در انتقال و توزیع آب دارند.

به همین منظور در راستای تحقق چشم‌انداز آبی کشور و استفاده بهینه از منابع آبی موجود، ایستگاه های پمپاژ آبیاری به منظورآبگیری از منبع تامین آب و انتقال آب کانال به تراز بالاتر احداث می شوند تا مصرف آب به صورت برنامه ریزی شده و هدفمند باشد.

لرستان که زمانی در آمار بارش های سالانه با استان های شمالی رقابت می کرد حالا با خطر خشکسالی مواجه است که ۲۵ درصد زمین آبی از مجموع ۸۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی آن( حدود ۲۰ درصد کمتر از متوسط اراضی آبی کشور)، گویای این مساله می باشد.

وفور منابع آبی لرستان در دهه های گذشته، احساس نیاز به اجرای طرح های آبیاری و ذخیره آب را در استان کمرنگ کرده و مردم و مسوولان به سختی باور داشته اند این استان که میلیاردها متر مکعب رواناب دارد روزی در چنگال خشکسالی درگیر شود اما حالا ضرورت اجرای طرح های مدیریت آب و البته ارزش کشت های آبی نیز دوچندان شده و مورد توجه مسوولان و کشاورزان لرستانی هم قرار گرفته است.

ایستگاه های پمپاژ آب یکی از ابزارهای مناسب برای این مهم است تا علاوه بر استفاده درست از آب های سطحی، کشاورزی هم جان بگیرد، کیفیت، میزان و ارزش افزوده محصولات افزایش یابد و فرصت های شغلی و ماندگاری روستاییان نیز بیشتر شود.

زاگرس و ۱۵۰ ایستگاه پمپاژ نیمه تمام

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی سال گذشته در سفر به لرستان گفت: طرح های نیمه کاره بسیاری در بخش کشاورزی کشور وجود دارد و ۱۴۰ تا ۱۵۰ ایستگاه پمپاژ آب نیمه تمام در استان های زاگرس نشین نیمه تمام است.

یه گفته صفدر نیازی شهرکی یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های حوزه زاگرس تامین آب کشاورزی است، چراکه در مناطقی مانند مازندران از بالادست بارش وجود دارد و با احداث آب‌بند بدون نیاز به پمپاژ به مزارع آبرسانی انجام می‌شود، اما در منطقه زاگرس برعکس است و باید آب در پایین دست مزارع با هزینه و زحمت پمپاژ شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی همچنین گفت که پیگیر هستیم ردیف بودجه برای استان‌های زاگرس‌نشین تخصیص یابد، با توجه به اینکه در سفر شهید رئیسی به استان چهارمحال و بختیاری مقرر شد استان‌های زاگرس نشین ردیف ویژه ای بگیرند، طرحی در دست اقدام است تا کشاورزان این استان ها آب کف رودخانه را به اراضی بالادست منتقل کنند.

صرفه جویی هفت میلیون مترمکعبی آب در لرستان

به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی لرستان از سال ۱۴۰۰ تاکنون ۶ ایستگاه‌ پمپاژ آب کشاورزی پس از یک دهه بلاتکلیفی احیا و راه اندازی شده که با آبی شدن سه هزار هکتار زمین پایاب این ایستگاه ها، علاوه بر افزایش تولید محصول، بهره‌وری آب، حفظ ذخایر آب‌ و خاک و تغییر آبیاری از سنتی به مدرن محقق شده است.

سید عماد شاهرخی با اشاره به صرفه جویی هفت میلیون مترمکعبی مصرف آب و ایجاد ۷۰۰ فرصت شغلی با فعالیت هشت ایستگاه پمپاژ تصریح کرد: ۲ سال گذشته ۸۰ رشته قنات مرمت و ۱۴۷ طرح آبیاری تحت فشار در سطح هفت هزار هکتار با صرفه جویی ۲۴ میلیون مترمکعب آب اجرا شد.

افزایش درآمد و بازگشت روستاییان

وی اضافه کرد: با اجرای ایستگاه های پمپاژ و طرح های آبیاری نوین در اراضی کشاورزی لرستان، تولید و درآمد افزایش یافته و روستاییان از کارگری در شهرها و مهاجرت حفظ شده اند.

وی بیان کرد: ایستگاه های پمپاژ نقش مهمی در افزایش بهره وری و بازدهی دارند و باتوجه به کشاورزی معیشتی در استان باید با تخصیص اعتبار و مجوز برداشت آب توسط مسوولان، کشاورزان را به استفاده از روش های نوین و حفظ منابع موجود نیز تشویق کرد.

شاهرخی تصریح کرد: وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی پیگیر اجرای ایستگاه های پمپاز آب هستند تا علاوه بر آبیاری به روش های نوین، برداشت آب به میزان و با مجوز باشد.

افزایش ۱۵ هزار تنی تولید با افتتاح هشت ایستگاه پمپاژ

رییس سازمان جهاد کشاورزی لرستان گفت: ایستگاه‌های پمپاژ با وجود منابع محدود آبی و خشکسالی ها، موجب کاهش چشمگیر مصرف آب، افزایش راندمان و همچنین آبی شدن اراضی دیم می‌شوند که بخش زیادی از آب مورد نیاز در شبکه‌های آبیاری و زهکشی با پمپاژ آب رودخانه تامین می‌شود.

شاهرخی اظهار داشت: تاکنون هشت ایستگاه پمپاژ با سطح زیر پوشش سه هزار هکتار در لرستان به بهره‌برداری رسیده که طبق برآورد سازمان، موجب افزایش ۱۵ هزار تُن به ظرفیت تولیدات استان شده است.

وی ادامه داد: ایستگاه‌های پمپاژ تکمیل نشده‌ ای در استان وجود دارد که زمان‌ بر شدن تکمیل و بهره‌برداری از این پروژه‌ها به دلایلی چون سیل، کمبود اعتبار، مباحث حقوقی و قانونی، تامین برق، مشکلات محلی و اجتماعی می باشد.

اعتبار نیست

رییس سازمان جهاد کشاورزی لرستان اضافه کرد: هشت هزار میلیارد ریال برای تکمیل و بهره‌برداری از ۱۵ ایستگاه پمپاژ آب نیمه تمام در دست جهاد کشاورزی استان نیاز است در حالیکه کل اعتبار مصوب سازمان جهاد کشاورزی برای تمام زیرمجموعه حوزه بخش عمرانی از جمله قنوات، ایستگاه‌های پمپاژ و کانال‌ها در سال ۱۴۰۳ حدود یک هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال بود.

شاهرخی تصریح کرد: بالغ بر ۸۰ درصد اعتبار ایستگاه‌های پمپاژ از محل طرح‌ های تملک دارایی سرمایه ‌ای استانی تامین می‌شود بنابراین برای دریافت اعتبار از دیگر ردیف های اعتباری، مکاتبات و رایزنی لازم با مقام عالی وزارت انجام شده است.

وی با تاکید بر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای برون ‌رفت از این چالش گفت: سه ایستگاه پمپاژ در برنامه اجرایی این سازمان قرار دارند که ایستگاه دیلاوند به بسیج واگذار گردیده و مراحل واگذاری ۲ ایستگاه دیگر در حال بررسی است.

شاهرخی با اشاره به توافق‌نامه منعقد شده با قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) افزود: بر اساس این قرارداد بیش از ۱۶ هزار میلیارد ریال برای انجام طرح‌های کوچک تامین آب از جمله ایستگاه‌های پمپاژ و استخرهای تنظیم آب در نظر گرفته شده است.

وی افزود: بر اساس آمار بلند مدت سازمان هواشناسی، لرستان از استان‌های پرباران کشور بوده که میانگین ۱۱ درصد آب‌های سطحی کشور در آن جاری است بنابراین فرمانداران باید در کمیته ‌های برنامه ‌ریزی شهرستانی به موضوع تامین اعتبار استانی تکمیل ایستگاه‌های پمپاژ و همچنین استفاده از ظرفیت بخش خصوصی عنایت ویژه داشته باشند.

۱۳۰۶ میلیارد ریال نیاز آب منطقه‌ای برای تکمیل ایستگاه‌ها

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان نیز در خصوص ایستگاه های در دست اقدام وزارت نیرو گفت: یک هزار و ۳۰۶ میلیارد ریال برای تکمیل و بهره‌برداری از چهار ایستگاه پمپاژ در دست احداث این شرکت نیاز است.

داریوش حسن نژاد افزود: سه هزار و ۷۵۵ هکتار زمین پایین دست این ایستگاه های پمپاژ با تامین اعتبار مورد نیاز و افتتاح ایستگاه ها، آبی خواهد شد.

وی اظهار داشت: برای تکمیل ایستگاه چم مهر پلدختر با شبکه ۹۰۵ هکتار، ۸۰۰ میلیارد ریال نیاز است، همچنین ایستگاه نیله خرم آباد با شبکه ۲۵۰ هکتار ۳۰۰ میلیارد ریال برای بهره برداری نیاز دارد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان ادامه داد: ایستگاه واشیان پلدختر نیز با یک هزار و ۲۵۰ هکتار اراضی پایین دست ۶ میلیارد ریال برای تکمیل نیاز دارد و ایستگاه اسماعیل آباد دلفان نیز با ۲۰۰ میلیارد ریال برای آبی کردن یک هزار و ۳۵۰ هکتار زمین زراعی بهره برداری خواهد شد.

حسن نژاد در خصوص ایستگاه پمپاژ چم مهر با پیشرفت فیزیکی ۸۰ درصد گفت: طول مسیر آبرسانی این ایستگاه با ظرفیت انتقال یک هزار و ۲۰۰ متر بر ثانیه، سه کیلومتر است که از اعتبار ۴۲ میلیارد ریالی سال گذشته، مبلغی تخصیص نیافت.

وی همچنین پیشرفت فیزیکی ایستگاه پمپاژ نیله را ۹۰ درصد عنوان کرد و اظهار داشت: پیشرفت فیزیکی شبکه این ایستگاه برای آبی کردن ۲۵۰ هکتار، ۳۲ درصد است که تا پایان سال ۱۴۰۲ مبلغ ۲۲۵ میلیارد ریال برای آن هزینه شد و از ۹۳ میلیارد ریال اعتبار مصوب سال گذشته، ۴۲ میلیارد ریال آن تخصیص یافت.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به کمبود اعتبار برای تکمیل این ایستگاه ها گفت: ایستگاه پمپاژ اسماعیل آباد دلفان نیز با هدف آبی کردن یک هزار و ۳۵۰ هکتار اراضی دیم و پیشرفت فیزیکی ۹۵ درصد در دست احداث است که سال گذشته از ۱۷۶ میلیارد ریال اعتبار مصوب تنها ۱۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال آن تخصیص یافته است.

حسن نژاد تصریح کرد: پس از احداث ایستگاه های پمپاژ باید شبکه آنها برای آبی کردن اراضی نیز احداث شود که متاسفانه این شبکه ها در استان به دلیل کمبود اعتبار پیشرفت بالایی ندارند.

وی همچنین در خصوص ایستگاه پمپاژ واشیان با ۴۵ درصد پیشرفت فیزیکی یادآور شد: تاکنون ۴۳۹ میلیارد ریال برای این طرح هزینه شده است و تکمیل آن به ۶ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد تا یک هزار و ۳۵۰ هکتار اراضی پایین دست آن آبی شود.