چون و چرای حجامت؛ بایدها و نبایدهای یک روش درمانی طب ایرانی

ایرنا/ حجامت یکی از روشهای درمانی طب سنتی است که از گذشتههای دور تاکنون طرفداران خاص خود را داشته است اما متخصصان امر عنوان میکنند جدای از اینکه بررسیها نشان میدهد همگان نیاز به حجامت درمانی ندارند بلکه انجام این عمل باید با تجویز پزشک متخصص و در مراکز طب ایرانی انجام گیرد.
فصل بهار است و عدهای بنا بر باورهای عمومی اعتقاد دارند که این فصل، زمان مناسبی برای انجام حجامت است.
این باور عمومی در کنار تبلیغات سوء و غیرپزشکی که بیشتر در فضای مجازی به چشم میخورد سبب شده تا گرایش مردم در فصل بهار برای انجام حجامت افزایش یابد و کاسبی افراد غیرمتخصص و غیرپزشک در این خصوص رونق گیرد و از سوی دیگر این سلامتی افراد است که بدون اطلاع و آگاهی کافی پیشکش این افراد غیرمتخصص میشود.
اگر چه حجامت یک روش درمانی سنتی است که از گذشتههای دور تا به امروز برخی افراد برای کاهش درد و دفع سموم از بدن خود از آن استفاده میشده است اما با توجه به اینکه این روش درمانی در سالهای اخیر از سوی برخی افراد غیرمتخصص انجام میگیرد میتواند برای سلامتی افراد خطرناک باشد.
این روش اگرچه به صورت دقیق، استاندارد و علمی انجام گیرد میتواند برای برخی افراد موثر واقع شود اما بنا بر گفته متخصصان امر جدای از اینکه باید این روش درمانی در مراکز استاندارد و زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام گیرد اما نکته دیگر اینکه تمامی افراد مجاز به حجامت کردن نیستند و هر مرکز و یا مکانی به ویژه در خانههای شخصی و به صورت سنتی و غیرعلمی مجاز به انجام این روش درمانی نیست.
حجامت پیشنهاد اولیه پزشک متخصص نیست
یک متخصص طب ایرانی در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: اینکه عنوان میشود فصل بهار برای حجامت زمان مناسبی است و برای سلامتی افراد موثر است یک تبلیغ غیرعلمی است و طب ایرانی آن را تایید نمیکند.
پریسا حیدری افزود: بر اساس طب ابنسینا و منابع معتبر طب ایرانی، اعمال یداوی یا کارهای دستی نظیر حجامت، زالو درمانی و ماساژها خط سوم درمان هستند و هیچگاه پیشنهاد اولیه پزشک متخصص طب ایرانی نیست.
وی ادامه داد: این در حالی است که با تاسف باید گفت که یک سری جریانهای غیرعلمی که از افراد غیرپزشک و غیرمتخصص تشکیل شدهاند برای سودجویی شخصی اقدام به تبلیغ حجامت به ویژه در فصل بهار میکنند.
این متخصص طب ایرانی تصریح کرد: تبلیغات سوء نه تنها وجهه طب ایرانی را به شدت خدشهدار کرده است و چهره نادرستی از آن را به جامعه نشان میدهد بلکه مردم نیز از این خونگیریهای غیرضروری آسیب میبینند و سلامتی آنها به خطر میافتد.
حیدری با تاکید بر اینکه حجامت بدون اینکه فرد نیاز به آن داشته باشد، عوارض بسیاری به دنبال خواهد داشت افزود: بسیاری از افراد حتی برای حجامت عام هم منع دارند و تنها در صورتی میتوان برای فرد مراجعهکننده حجامت تجویز کرد که در ابتدا از وی شرح حال گرفته شود و پس از بررسیهای لازم اینگونه تشخیص داده شود که حجامت برای فرد ممنوعیتی ندارد.
وی یادآور شد: در صورتی که فرد منعی برای حجامت نداشته باشد، حجامت عام در رفع برخی بیماریها میتواند موثر باشد که آن هم باید در خصوص میزان خونگیری و نوع مزاج فرد دقت شود.
این متخصص طب ایرانی با اشاره به اینکه حجامت یک اقدام مهاجم است و افراد نباید فریب تبلیغات غیرعلمی را بخورند اظهار داشت: از نظر طب ایرانی کسی میتواند در حوزه سلامت ورود پیدا کند که تخصص لازم را به صورت علمی داشته باشد این در حالی است که همواره عدهای افراد سودجو مداخلات نابهجایی در این حوزه دارند که به دنبال آن سلامتی افراد به خطر میافتد که لازمه آن آگاهیبخشی و اطلاعرسانی است.
حیدری افزود: بزرگترین سرمایه انسانها سلامتی است و نباید به راحتی و آسانی آن را در اختیار افراد سودجو قرار داد و از سوی دیگر دغدغه جامعه علمی این است که چهره حقیقی طب ایرانی و نه چهره رمالگونه، غیرعلمی و غیرتخصصی آن به مردم نشان داده شود.
درمان سنتی تنها با نظر متخصص طب ایرانی
معاون مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری نیز با تایید این موضوع که حجامت برای همگان مناسب نیست و باید زیر نظر متخصصان امر انجام گیرد به خبرنگار ایرنا گفت: اگر چه طب سنتی از سالهای گذشته مورد توجه عموم قرار داشته است اما طی سالهای اخیر تبلیغات گستردهای برای انجام روشهای درمانی نظیر حجامت، زالو درمانی، بادکش و طب سوزنی انجام میشود که بسیاری از این امور زیر نظر افراد غیرمتخصص و غیرعلمی انجام میشود که برای سلامتی افراد به شدت خطرناک است.
سمیه جوادی افزود: در سالهای اخیر نظارت بر انجام اموری که مربوط به طب سنتی است با دقت و حساسیت بیشتری تحت نظارت متولیان حوزه سلامت قرار گرفته و امور مربوط به این حوزه تحت عنوان طب ایرانی ساماندهی شده است و پزشکانی مجاز به انجام این روشهای درمانی هستند که دوره تخصصی چهار ساله طب ایرانی را گذرانده باشند.
وی تصریح کرد: هرگونه مداخله در امور پزشکی از جمله طب ایرانی ، از سوی افراد غیر متخصص غیرقانونی است از همین رو توصیه ما به مردم این است که چنانچه قصد انجام حجامت و یا سایر روشهای درمانی سنتی را دارند تنها به متخصصان طب ایرانی مراجعه کنند.
معاون فنی مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری به برگزاری برخی دورههای آموزش طب سنتی نیز اشاره کرد و گفت: این دورههای آموزشی تنها با هدف خودآموزی برگزار میشود و افراد دورهدیده در این کارگاههای آموزشی صلاحیت لازم را برای تجویز داروهای گیاهی و یا حجامتدرمانی برای مردم ندارند و تنها میتوانند برای استفاده شخصی خود در این دورهها شرکت کنند.
جوادی افزود: در شهرکرد متخصصان طب ایرانی در مرکزی تحت عنوان سلامتکده طب ایرانی مشغول فعالیت هستند و افرادی که نیاز به طب سنتی دارند میتوانند به این مرکز مراجعه کنند اما به جد توصیه میشود از رجوع به افراد غیرمتخصص و افرادی که در فضای غیربهداشتی مشغول کار هستند خودداری شود.
مداخلهگران حوزه سلامت زیر تیغ نظارت
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری نیز با تاکید بر اینکه با مداخلهگران در امور پزشکی شوخی نداریم افزود: در سالی که گذشت ۲۴ پرونده در خصوص مداخله در امور پزشکی استان کشف شد که در این خصوص ۹ مورد به کمیسیون تعزیرات ارجاع و ۶ مورد از تخلفات تعزیراتی شد و ۱۶ متخلف به دادسرا معرفی شدند.
علی مختاری اضافه کرد: یکی از چالشهای جدی حوزه سلامت، مداخلهگرانی هستند که بدون تخصص، دانش و مدرک دانشگاهی به حوزه سلامت ورود کرده و با تبلیغات فریبنده با سلامتی مردم بازی میکنند که در این خصوص نظارتهای خود را تشدید کرده و از مردم نیز درخواست میشود که به این مراکز غیرتخصصی مراجعه نکنند.
مجازات قانونی دخالت در امور پزشکی
در سالهای اخیر یکی از معضلاتی که بیماران با آن مواجه بوده و در نتیجه موضوع به دستگاه قضایی کشیده میشود موضوع مداخله افراد فاقد صلاحیت در امر پزشکی بوده است.
یک وکیل دادگستری در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: منظور از مداخله در امور پزشکی، پرداختن به اقدامات تشخیصی یا درمانی توسط افرادی است که فاقد مجوز قانونی هستند و یا از طریق تبلیغ در فضای مجازی بیماران زیادی را جذب کرده و به دلیل نداشتن دانش و مهارت کافی آسیب جبرانناپذیری را به آنها وارد میکنند.
کریم جهانبازی با بیان اینکه دخالت در امور پزشکی در قوانین ایران جرمانگاری شده است تصریح کرد: مطابق ماده سه قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی هر کس بدون داشتن پروانه رسمی بر امور پزشکی اشتغال ورزد یا بدون اخذ پروانه از وزارت مذکور اقدام به تاسیس یکی از موسسات پزشکی کند یا پروانه خود را به دیگری واگذار کند یا پروانه دیگری را مورد استفاده قرار دهد بلافاصله محل کار او توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعطیل و به پرداخت جریمه نقدی از پنج میلیون تا پنجاه میلیون ریال و در صورت تکرار به جریمه تا ۱۰۰ میلیون ریال محکوم میشود.
وی تصریح کرد: میتوان گفت که قانون دخالت در امور پزشکی اختبار و داشتن صلاحیت کافی برای اشتغال در این امور را شرط اصلی میداند و همچنین طبق این ماده قانونی جرم، دخالت در امور پزشکی یک جرم مقید به نتیجه نیست به این صورت که لازم نیست شخصی که بر اثر دخالت فرد غیرمتخصص در امور پزشکی آسیب ببیند بلکه همین که فرد غیرمتخصص در امور پزشکی مداخله کند قابل مجازات خواهد بود.
حجامت در فرهنگ لغت فارسی معین به معنی نوعی روش خون گیری برای مداوای بیمارها و همین طور پیشگیری از آنهاست.
مکش ملایمی که در این روش ایجاد میشود باعث شل شدن و بلند شدت بافتهای همبند پوست شده و به دنبال آن جریان خون به پوست و عضلات فرد افزایش پیدا میکند.