دستدرازی به تنفس اراکیها

ایرنا/ جنگلهای دستکاشت اراک یکی یکی درختان خود را از دست میدهند و چندسالی است در سکوت و تاریکی جای خود را به ساختمانها میدهند و این تنفس اراکیهاست که مورد دستدرازی جنگلخواران قرار گرفته است.
جنگلهای دستکاشت اراک وسعت قابل توجهی داشت، حدود ۱۵ سال قبل این مناطق تقریبا بکر و دست نخورده بودند و انبوهی از درختان در کنار یکدیگر کمی به تصفیه هوای اراک کمک میکردند تااینکه تبر به جان این درختان افتاد، یک خیابان از بین درختان، جادهکشی، سبز شدن یک بیمارستان خصوصی، پل رو گذر، خانهسازی و در نهایت، امروز از انبوه درختان، وسعت زیادی باقی نمانده و باز هم این روند دست درازی به تنفس مردم ادامه دارد.
متاسفانه در این سالها هیچ فرد مسئولی از غیب شدن درختان انبوه اراک سخنی نگفته و مطالبه مناسبی از جایگاهی مانند شورای شهر اراک شاهد نبودیم. به واقع چرا باید در شهر آلوده اراک که هنوز آمار ابتلا به سرطان ناشی از آلودگی هوا و آلایندههای موجود به طور دقیق مشخص نیست با درختکشی مواجه شویم، در شهری که حتی یک درخت هم نباید از آن حذف شود، در این گزارش به بررسی وضعیت جنگلهای دستکاشت اراک، اهمیت این مناطق و تعیین تکلیف وضعیت آن میپردازیم که در ادامه میخوانید.
داستان ایجاد جنگلهای دستکاشت اراک
مدیرعامل شبکه مردم نهاد منابع طبیعی و محیط زیست استان مرکزی فضای سبز را عنصر حیات بخش به کالبد بیجان شهری توصیف میکند و میگوید: اراک شهری بود که با یک هسته مرکزی هندسی شکل گرفت و اطراف این هسته مرکزی را باغ احاطه کرده بود به همین دلیل به یک باغ شهر معروف بود.
سیاوش آقاخانی روند توسعه اراک را در سه فاز ارزیابی و بیان میکند: فاز دوم توسعه اراک مربوط به ساخت کارخانههای متعدد بود که در فرآیند ساخت آنها حجم زیادی از آن باغها از بین رفتند و عنوان باغ شهر از این شهر گرفته شد، بعد از شکلگیری کارخانهها توازن محیط به هم خورده شد و شکل نامتوازن از ساخت و ساز رقم زده شد.
وی ادامه میدهد: فاز سوم بعد از این ناترازی شکل گرفت و بر اساس آن اولین جنگلکاری دستکاشت انجام و دهه ۵۰ و ۶۰ نوار جنگلی به مساحت ۱۸۰ هکتار بین کارخانههای ایجاد شده و فضای شهری قرار گرفت که دوباره توازن ایجاد شد.
فعال محیط زیست میافزاید: تیپ قالب گونههای این جنگلها درخت زبان گنجشک حدود ۶۰ درصد و اقاقیا حدود ۴۰ درصد بود که گونههای سازگار با اراک محسوب میشوند.
آقاخانی وجود این نوار سبز را اثرگذار در کاهش اثرات صنایع در محدوده شمال شرقی اراک عنوان و اظهار میکند: اثرگذاری در محیط زیست، ایجاد فضای بصری سبز برای یک شهر صنعتی و تاثیر اجتماعی مثبت از محاسن وجود این جنگلها برای اراک است.
سرانه فضای سبز ونیز، اراک و رشت نباید یکی باشد
وی خاطرنشان میکند: متاسفانه محدوده سبز پراهمیت اراک به دلیل نبود رسیدگی لازم از جمله مبارزه با آفات، آبیاری نامناسب، واکاوی باگونههای جدید به دلیل عمر محدود 2 گونه اصلی در معرض خطر نابودی قرار گرفته است.
مدیرعامل شبکه مردم نهاد منابع طبیعی و محیط زیست استان مرکزی ضمن انتقاد از تعیین سرانه فضای سبز بر اساس نرم جهانی یا کشور، میگوید: امروز در دنیا سرانه فضای سبز بر اساس ماهیت و اکوسیستم تعیین میشود و قطعا نمیتوان سه شهر ونیز، اراک و رشت را در یک خط قرار دارد، در شهری مانند اراک باید برابر با سهم آلایندهها فضای سبز ایجاد شود و ۲۵ متر مربع فضای سبز که متوسط کشوری است برای این شهر شاید مناسب و کافی نباشد.
آقاخانی با اشاره به این نکته که برخی فعالان محیط زیست ایجاد فضای سبز را با وجود کمآبی اشتباه تلقی میکنند، عنوان میکند: ایجاد فضای سبز سازگار با محیط و کمآبی منافاتی با کم آبی ندارد و حتی باعث بازچرخانی آب و تقویت سطح آب زیرزمینی نیز میشود.
وی از بین رفتن فضای سبز اراک را زمینه تغییر اکوسیستم این شهر میداند و میگوید: کاهش تعداد درخت به معنای کاهش پرندگان است که کاهش تعداد پرندگان آفات و بیماری درختان را زیاد میکند.
اسکلت سبز اراک در معرض نابودی
فعال محیط زیست ادامه روند قطع درختان و نبود رسیدگی لازم در محدوده جنگلهای سبز را زمینه از بین رفتن اسکلت سبز اراک توصیف میکند و میافزاید: درختان پهن برگ و سوزنی برگ به صورت ترکیبی برای این مناطق باید تعریف شود که زمستان هم این مناطق سبز باشد، از آبیاری نوین برای آبیاری باید استفاده شود و در صورت به سر رسیدن عمر ۷۰ ساله درختی مانند اقاقیا باید از گونه جایگزین استفاده شود و از طرفی جلوی قطع درختان برای ایجاد بنا نیز باید گرفته شود.
آقاخانی تاکید میکند: ادامه روند نابودی درختان جنگلهای دستکاشت اراک زوال محیط زیستی این شهر و از دست دادن حداقلهای اراک را به دنبال دارد.
فعال محیط زیست عنوان میکند: متاسفانه ساختار شهرداریها نیز کامل نیست، در شهرداریها باید اداره محیط زیست شهری تاسیس شود که از این منابع حفاظت شود و باید در این خصوص نیز بازنگری صورت بگیرد که از اقداماتی همچون نابودی درختان برای ساختمان سازی یا نورافشانی درخت در شب و ایجاد مانع در تنفس درخت به درستی جلوگیری شود.
مطالبه حفاظت از جنگلهای دستکاشت اراک را پیگیری میکنم
رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر اراک میگوید: بخش قابل توجهی از فضای سبز اراک مدیون جنگلهای دستکاشت منطقه یک است که متاسفانه به دلایل مختلف ادامه رشد و سلامت درختان با مشکل مواجه شده است.
حسن قربانی بیان کرد: سرانه فضای سبز منطقه یک اراک از نرم کشوری بالاتر است در صورتی که برخی مناطق اراک از نظر فضای سبز شهری فقیر محسوب میشود و یکی از دلایل آن نبود زمین برای ایجاد فضای سبز است.
وی ادامه داد: فقر فضای سبز برخی مناطق لزوم حفظ فضای سبز موجود در محدودههایی از جمله منطقه یک را دوچندان میکند.
رییس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر اراک معتقد است: زمینهای محدوده جنگلهای دستکاشت سال ۱۳۷۸ به شهرداری واگذار شد، اما اداره کل راه و شهرسازی سالهای گذشته با ارائه مدارک تصدی زمین را در اختیار گرفت و مسئولیت نگهداری درختان با شهرداری است.
قربانی اظهار کرد: اداره کل راه و شهرسازی بر اساس تقاضاهایی که به این ارگان ارائه میشود از طریق کمیسیونهای مختلف استانی تغییر کاربری دریافت و در نهایت همانطور که مشاهده میشود بخشهایی از این محدودههای سبز به ساخت و ساز مراکز مختلف تخصیص پیدا میکند.
وی در پاسخ به این سوال که به عنوان نماینده مردم در پارلمان محلی چه اقدام و مطالبهای در رابطه با حفاظت از میزان باقیمانده از این جنگلها خواهید داشت؟ گفت: موضوع حفظ این مناطق را از استاندار مرکزی پیگیری خواهم کرد، در روزهای آینده نشست شورای شهر با استاندار برگزار و در این خصوص رایزنی میشود که بتوانیم میزان باقی مانده را حفظ کنیم، استاندار مرکزی اشراف کامل بر این موارد دارد و قول همکاری در بخشهای مختلف شهری داده است و این مطالبه را پیگیری میکنم.