دستاورد جدید محققان کرمانشاهی در کاهش مرگ و میر برههای گوسفند نژاد سنجابی

ایرنا/ محققان بخش علوم دام مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه به دستاورد جدیدی دست یافتند که با استفاده از آن درصد مرگ و میر در برههای گوسفند نژاد سنجابی کاهش پیدا میکند.
رییس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه اظهار کرد: در راستای تحقق راهبردهای کلان موسسه علوم دامی کشور در زمینه افزایش ضریب امنیت غذایی در حوزه دام و طیور و تحقق امنیت غذایی کشور، افزایش میزان تولید گوشت توسط راهکارهای ارزان، در دسترس و قابل ترویج مورد توجه محققان بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات کشاورزی استان قرار گرفت.
جلال قادری با اشاره به وجود سایت گوسفند داری ایستگاه تحقیقات کشاورزی و دامپروری مهرگان که به پرورش نژاد سنجابی اختصاص داده شده است افزود: با تلاش محققان این مرکز به سرپرستی دکتر محمد حیدری دستاوردهای خوبی سال گذشته در زمینه پرورش این نژاد و افزایش درصد دوقلوزایی و کاهش مرگ و میر برهها صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه تلفات برهها امروز یکی از مشکلات اصلی دامداران بعد از زایمان بخصوص در ۲ هفته اول بعد از زایمان است تصریح کرد: برهمین اساس کاهش تعداد مرگ و میر بره در هر زایمان و افزایش میزان تولید گوشت بره به ازای هر میش در هر زایش می تواند کمک شایانی به اقتصاد دامدار از طریق کاهش تلفات بره ها باشد.
قادری در زمینه تحقیقات انجام گرفته در این زمینه یادآور شد: با توجه به اینکه جفت مانع انتقال (IGG) از میش مادر به جنین در زمان بارداری می گردد در نتیجه بره های به دنیا آمده از لحاظ میزان ایمنوگلبولین در حداقل است و با توجه به پژوهش های علمی بیشترین میزان جذب ایمنوگلبولین (IGG) آغوز در ۶ ساعت اولیه بعد از زایمان است از این رو فرصت برای رساندن ایمنی بالا در بره و کاهش مرگ و میر تنها از مسیر مصرف آغوز امکان پذیر است.
وی ادامه داد: در ایستگاه مهرگان که مرکز پرورش و اصلاح نژاد گوسفند سنجابی است با استفاده از مدیریت مصرف آغوز در تعداد دفعات و وعده آغوز دهی نسبت به وزن تولد بره با بهره گیری از کارگران حرفه ای برای مدیریت تغذیه آغوز در ۶ ساعت اول استفاده گردید.
قادری با بیان اینکه در مرحله اول با اطمینان از ایجاد ایمنی لازم از طریق مصرف به موقع و جذب ایمنوگلبولین (IGG) در ۲۴ ساعت اولیه بعد از زایمان در بره ها، در مرحله بعد برای مدیریت مصرف شیر و پیشگیری از اسیدوز شیر در جهت کاهش مرگ و میر بره ها صورت گرفت، گفت: در مرحله مصرف شیر مادر توسط بره ها ابتدا برای پذیرش صدرصدی بره توسط مادر از دانش بومی استفاده گردید و به مادر اجازه داده شد که بره خود را خشک نماید که با این نوع مدیریت تمامی بره ها توسط مادران پذیرفته شدند و مدیریت صحیح مصرف شیر با استفاده از تعداد وعده و مقدار زمان ماندگاری بره پیش مادر از اسیدوز شیر بره ها پیشگیری گردید.
رییس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه ادامه داد: با ارائه راهکارهای فوق در ۲ هفته اول بعد از زایمان برای تقویت سیستم ایمنی بره ها و کاهش مرگ و میر آنها، با مصرف صحیح مدیریت آغوز و شیر، بطور چشم گیری از مرگ و میر بره ها پیشگیری گردید و از روز ۲۰ بعد از زایمان، سیستم تغذیه کریپ فیدینگ (دسترسی بره به مادر) اجرا و تغذیه استارتر بره ها نیز آغاز شد که بر این اساس بره ها می توانند هر زمانی به مادر خود برای خوردن شیر از بین نرده ها عبور کنند و به مادر دسترسی داشته باشند.
وی با بیان اینکه این نوع مدیریت تغذیه تا زمان شیر مست شدن بره ها یعنی حدود سه ماهگی ادامه خواهد داشت افزود: با مصرف به موقع تغذیه بره با مصرف آغوز در ۶ ساعت اول بعد از زایمان و همچنین در روزهای بعد تا ۲ هفتگی با کنترل مصرف شیر و پیشگیری از اسیدوز شیر، میزان تلفات بره ها به صفر رسید، در نتیجه با کاهش مرگ و میر بره بخشی از هزینه های دامدار جبران گردیده و از ضرر و زیان دامدار پیشگیری می شود.
قادری یادآور شد: در دوره های برگزار شده برای بهره برداران و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان، نحوه رسیدن به کاهش مرگ و میر تفسیر و شرح داده شد و به صورت موردی در بعضی از دامداری ها نیز توصیه شد ولی در سطح گسترده تجاری سازی نشده است.
وی تاکید کرد: نگرش رایج دامداران منطقه و پرورش دهندگان نژاد گوسفند سنجابی، وجود تلفات بالای بره ها در سنین کم و حدود ۲۰ درصد بود که با الگوی ارائه شده سعی شد این تفکر اصلاح گردد تا دامدار بتواند با رعایت دستورالعمل ارائه شده از تلفات بالای بره ها جلوگیری کند.
یکی از نژادهای گوسفند در ایران سنجابی نام دارد که از بهترین ها است و زیست بوم زندگی آن در کرمانشاه است، این نژاد دارای ویژگی های ظاهری و زیست بومی خاصی است که آن را از سایر گوسفندان متمایز می کند به طوری که میانگین وزن در تولد ۵.۴ کیلوگرم، میانگین وزن پشم ۵.۲ کیلوگرم و میانگین وزن شیردهی ۲۴ کیلوگرم است.
سنجابی از برترین نژادهای دامی در ایران محسوب می شود و غالب بر ۵۰ درصد نیاز گوشت و شیر کشور را تامین می کند، برتری این نژاد سبب شده تا گوسفندان سنجابی کرمانشاه در مناطق سردسیر همچون شمال شرق پرورش داده شوند و از پشم آن در صنعت بافندگی و فرش بافی به دلیل قابلیت بالای رنگ پذیری و کیفیت بالا استفاده شود.