آسمان آبی لرستان محو در غبار ریزگردها

ایرنا/ گرد و غبار، پدیده‌ای نام آشنا اما ناخوانده طی سال‌های گذشته چتر غبارآلود خود را بر فراز آسمان آبی لرستان گسترده و در مواردی به دلیل ماندگاری در شهر دره‌ای خرم‌آباد مشکلاتی را برای شهروندان به همراه داشته است.

گرد و غبار در سال های گذشته به عنوان پدیده ای وارداتی از کشورهای همسایه، زندگی افراد بسیاری را در استان های مرزی دستخوش تاثیرات خود قرار داده تا حدی که در مواردی با غلظت های بالای ریزگرد بسیاری از شهروندان را به دلیل مشکلات تنفسی روانه مراکز درمانی و بیمارستان ها کرده است.

---

بازار

---

استان لرستان به دلیل همجواری با استان های مرزی طی سال های گذشته متاسفانه دستخوش تاثیرات این مهمان ناخوانده قرار گرفته است و برخلاف آب و هوای مطبوع، بهره مندی از مواهب طبیعی منحصر به فرد، آبشارها و رودخانه های خروشان و طبیعت سرسبز اما با ورود پدیده گرد و غبار چتری خاکستری تمامی این جذابیت ها را در پس ریزگردها غبار آلود می کند.

لرستان دارای طبیعتی بکر و منحصر به فرد و با شرایط آب و هوایی چهار فصل است اما به دلیل موقعیت خاص توپوگرافی و دره ای بودن منطقه به ویژه شهر خرم آباد، پذیرش و ماندگاری ذرات گرد و غبار در این استان نسبت به دیگر استان ها بیشتر می شود و به عبارتی پدیده گذرای گرد و غبار در استان های همجوار چند روزی در لرستان به ویژه شهر دره ای خرم آباد ماندگار است.

در این هنگام آسمان آبی خرم آباد در غبار ریزگردها محو و طبیعت چهار فصل این سرزمین، تک رنگ و خاکستری می شود.

به گفته متخصصان در روزهای آلوده سال، سموم با دُز پایین وارد بدن می شوند که دستگاه ایمنی بدن قابلیت دفع مواد را دارد اما در زمان آلودگی با میزان بالا، امکان خودپالایی افراد در محیط وجود ندارد و آلودگی هایی ایجاد می شود که از آلودگی های اولیه نیز خطرناک تر است.

از ابتدای سالجاری تاکنون ۱۵ روز آلوده در این استان ثبت شده تا حدی که در برخی روزها به دلیل حجم بالای شاخص های آلودگی، مراکز آموزشی و دستگاه های اجرایی استان به منظور پیشگیری از مشکلات تنفسی تعطیل شده است.

سند گرد و غبار لرستان سال ۹۴ در شورای توسعه و برنامه ریزی مصوب شد و در این راستا ۲۶ دستگاه مکلف به انجام وظایفی شدند؛ براین اساس با توجه به اینکه لرستان متاثر از پدیده گرد و غبار است و تاکنون هیچ کانون تولید گرد و غباری در استان شناسایی نشده تکالیف دستگاه های اجرایی استان بر اساس کاهش و تقلیل آثار سوء گرد و غبار در استان تدوین شده است.

هرچند قانون هوای پاک با اقدام دولت و مجلس شورای اسلامی مطرح و در ۲۵ تیر ۱۳۹۶ تصویب شد اما از تصویب تا اجرای آن راه‌های نرفته زیادی است، قانونی که پس از سال ها همچنان بر زمین مانده و مشکلات پیش روی هوای پاک و گلایه مندان این موضوع پابرجا هستند.

بر اساس قانون ۳۴ هوای پاک، آلودگی هوا عبارت است از انتشار یک یا چند آلاینده اعم از آلاینده‌های جامد، مایع، گاز، پرتوهای یون ساز و غیر یون ساز، بو و صدا در هوای آزاد، به صورت طبیعی یا انسان ساخت، به مقدار و مدتی که کیفیت هوا را به گونه‌ای تغییر دهد که برای سلامت انسان و موجودات زنده، فرآیندهای بوم شناختی (اکولوژیکی) یا آثار و ابنیه زیان‌آور باشد و باعث از بین رفتن یا کاهش سطح رفاه عمومی شود.

مهمترین منابع آلودگی هوا، هم عوامل طبیعی مثل گرد و غبار، طوفان و آتش سوزی یا انسان ساخت مثل خودروها، صنایع و آلاینده‌های مربوط به بخش‌های خدماتی و خانگی هستند.

معاون رئیس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم در سفر هفته گذشته به لرستان گفت: تثبیت و مهار کانون‌های داخلی گرد و غبار پس از شناسایی و همکاری با سازمان‌های ذی‌ربط برای کاهش آلایندگی در دستور کار است.

صندوق مقابله با کانون‌های ریزگرد باید در کشورهای منطقه تشکیل شود

معاون رئیس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور با اشاره به اینکه دیپلماسی محیط زیستی در دولت چهاردهم در دستور کار قرار دارد، گفت: صندوق مقابله با کانون‌های ریزگرد باید در کشورهای منطقه تشکیل شود.

شینا انصاری بیان کرد: مبنای کار دولت چهاردهم با توجه به سیاست‌های بالادستی ابلاغی مقام معظم رهبری و سپس قوانین برنامه ای است و تحقق برنامه پیشرفت در دستور کار قرار داشته و سازمان محیط زیست بر این موضوع تاکید دارد.

وی دامه داد: مشکل محدودیت منابع آب، تغییر اقلیم، خشکسالی و سیل را همزمان در مناطق مختلف شاهد هستیم که کشورمان را تحت تاثیر این مسئله قرار داده است.

انصاری با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه موضوع های مختلف را دنبال می کنیم، افزود: بحث زوال جنگل های زاگرس در استان لرستان مطرح شده و الگوهای همکاری بین بخشی برای اجرای برنامه مشترک دنبال می شود.

وی ادامه داد: طبق برنامه هفتم توسعه تدوین برنامه مدیریت تغییر اقلیم، ارزش گذاری خدمات اکوسیستم و مدیریت پسماند مورد توجه قرار گرفته است.

معاون رئیس جمهور با اشاره به پدیده گرد و غبار ادامه داد: کانون های داخلی در کشور شناسایی شده و تثبیت کانون های ریزگرد در دستور کار قرار دارد که ستاد ملی مبارزه با گرد و غبار در این خصوص فعال است.

انصاری یادآور شد: دیپلماسی محیط زیست باید فعال و در کشورهای همسایه صندوق مقابله و مهار گرد و غبار راه اندازی شود تا بتوان منابع اعتباری لازم به منظور مقابله اثربخش و جدی را با این پدیده زیست محیطی که تعداد زیادی از کشورهای منطقه را دچار کرده است، جمع آوری و هزینه کرد.

کانون گرد و غبار در لرستان شناسایی نشده است

معاون محیط زیست انسانی حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: گرد و غبار در این استان بیش از ۹۸ درصد دارای منشا خارجی و متاثر از شرایط اقلیمی کشورهای همسایه مانند عربستان و به ویژه عراق است در حالیکه تعدادی کانون گرد و غبار به صورت محدود نیز در خوزستان وجود دارد.

مجتبی آهور با اشاره به اینکه مهار کانون های گرد و غبار در حوزه اختیارات استان نیست افزود: سازمان حفاظت محیط زیست، دیپلماسی گرد و غبار را در دستور کار قرار داده و این موضوع با همکاری وزارت امور خارجه در حال پیگیری قرار گرفته است تا با همکاری کشورهای همسایه اقدامات لازم در خصوص مهار ریزگردها انجام شود.

وی با اشاره به اقدامات انجام شده در سطح استان ادامه داد:طی سال های گذشته ایستگاه های سنجش گرد و غبار غیر فعال شدند که در چهار ماه گذشته بیش از ۹۰ درصد این ایستگاه ها در شهرستان های مختلف از جمله پلدختر، کوهدشت، چگنی، ازنا و دورود تعمیر و وارد فعالیت شدند همچنین ایستگاه الیگودرز نیز طی یک ماه آینده فعال خواهد شد.

آهور افزود: کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوا در استان تشکیل شده است و روزانه چندین مرتبه ایستگاه ها کنترل و بررسی می شوند که در این راستا دستگاه های مرتبط نیز هماهنگ هستند و با توجه به رصد روزانه وضعیت آلودگی هوا در استان، کارگروه اضطرار به محض تغییر شرایط کشور عراق و آلودگی هوا در استان خوزستان تشکیل می شود.

معاون محیط زیست انسانی حفاظت محیط زیست لرستان گفت: همچنین موضوع خشکی، زهکش و ارتقای سطح تالاب های استان در راستای اجرای طرح مدیریت زیست بومی تالاب ها در دستور کار قرار دارد و تلاش می شود با تامین اعتبارهای مورد نیاز جهت حفاظت تالاب ها و احیای آنها اقدامات لازم در سطح استان به منظور کاهش اثرات آلودگی هوا انجام گیرد.

مقابله با گرد و غبار نیازمند راهکارهای ملی است

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان گفت: این استان متاثر از کانون‌های گردوغباری می‌شود که از کشور عراق وارد استان‌های غربی می‌شود و لرستان هم از این قضیه مستثنی نیست.

کامران فرمان پور ادامه داد: بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی، آمارهای برخط میزان سنجش آلایندگی‌ها و نظریه بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، تمهیدات لازم را در نظر می‌گیرم که شرایط هوا به چه شکلی است و اطلاعیه صادر می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تاکنون ۱۵ روز آلوده در این استان سپری شده است تاکید کرد: جلوگیری از ورود گرد و غبار به لرستان و سایر استان‌ها نیازمند راهکاری‌هایی در سطح ملی است و بحث تثبیت خاک در کشور عراق باید مورد توجه قرار گیرد.

وی گفت: در لرستان کانون گرد و غبار نداریم و آلودگی هوای استان متاثر از گرد و غبار خوزستان و غرب هم هست.

فعالیت هشت ایستگاه سنجش آلودگی هوا در لرستان از سر گرفته شد

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: هشت ایستگاه سنجش آلودگی هوا در این استان غیرفعال شده بود که به تازگی فعالیت آنها از سر گرفته شد.

فرمان پور با تاکید بر ضرورت تجهیز تمام شهرستان‌های استان به ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا افزود: متاسفانه تاکنون هشت ایستگاه موجود غیرفعال بوده‌اند که با پیگیری های انجام شده به تازگی فعال شدند.

وی بدون اشاره به دلایل تعطیلی این ایستگاه ها ادامه داد: با تجهیز تمامی شهرستان های استان به ایستگاه های سنجش می توان داده و شاخص ها را به خوبی تهیه و به محض ورود گرد و غبار به مرز لرستان تصمیم‌گیری کرد که برای این مهم حدود ۳۰ میلیارد ریال نیاز است.

مهار ریزگردها نیازمند پژوهش های علمی است

عضو هیات علمی دانشگاه لرستان نیز گفت: موضوع مهار ریزگرد چنانچه به موقع مطالبه‌گری نشود به یک فاجعه جبران‌ناپذیر تبدیل خواهد شد و پدیده گرد و غبار یک چالش زیست‌محیطی پیچیده، نیازمند همکاری‌های فراملی، ملی و بین‌بخشی است.

علی حقی زاده با بیان اینکه مهار ریزگردها بدون مشارکت کشورهای همسایه ناممکن است، بیان کرد: همکاری‌های زیست‌محیطی اغلب تحت‌الشعاع روابط دیپلماتیک و رقابت‌های ژئوپلیتیک قرار می‌گیرد که نبود توافقنامه‌های الزام‌آور منطقه‌ای برای مقابله با ریزگردها باعث شده است هر کشور به‌صورت جزیره‌ای عمل کند.

وی تصریح کرد: پروژه‌های مقابله با بیابان‌زایی و کانون‌های ریزگرد نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است که توزیع عادلانه هزینه‌ها میان کشورها موضوعی چالش‌برانگیز است.

نماینده انجمن مهندسی منابع آب ایران با بیان اینکه بحث مهار ریزگردها و انجام پژوهش‌های کاربردی ضروری است، گفت: ارائه داده‌های علمی درباره کانون‌های ریزگرد و راهکارهای مهار آن و فشار علمی بر تصمیم‌گیران می‌تواند کارگشا باشد که در این بین دانشگاه‌ها با انتشار گزارش‌های تخصصی می‌توانند سیاستگذاران را به اختصاص بودجه و اقدام عملی مجبور کنند.

حقی زاده افزود: مسئله ریزگردها تنها با اقدام جمعی و عبور از رویکردهای جزیره‌ای حل می‌شود و دانشگاه‌ها به‌عنوان نهادهای بی‌طرف و علم‌محور می‌توانند پل ارتباطی بین دولت‌ها، جامعه محلی و نهادهای بین‌المللی باشند که اگر این مطالبه‌گری به‌موقع و نظام‌مند انجام نشود، بحران ریزگردها به یک فاجعه غیرقابل‌کنترل تبدیل خواهد شد.

آخرین خبر لرستان در اینستاگرام :
https://instagram.com/lorestan_todayy