ظرفیتهای گردشگری کارون ۴؛ یک ناشناخته پرجاذبه

ایرنا/ طبیعت منطقه کارون ۴ یکی از جاذبههای دیدنی چهارمحال و بختیاری است و در حالی که ظرفیتهای بیشمار گردشگری در این منطقه نهفته است اما تاکنون در جهت رشد و توسعه منطقه شکوفا نشده و این بهشت گردشگری استان ناشناخته مانده است.
کارون ۴ به عنوان بزرگترین پل زیرقوسی و معلق کشور در چهارمحال و بختیاری واقع شده است. در کنار پل؛ سد کارون ۴ بزرگترین سد بتنی ۲ قوسی و نیروگاه آبی کشور است که شامل چهار واحد نیروگاهی هریک به ظرفیت ۲۵۰ مگاوات است. حجم مخزن سد کارون ۴، حدود ۲ میلیارد مترمکعب آب است و ارتفاعی به اندازه ۲۳۰ متر دارد.
سد کارون ۴ بالادستترین سدی است که بر روزی وردخانه کارون ساخته شده است و در پایین دست آن سدهای کارون ۳، کارون۱ و مسجد سلیمان قرار دارد. این سد علاوهبر زیباییهای بصری که دارد لقب بومیترین سد کشور را نیز به خود اختصاص داده است.
سد و پل کارون ۴ در کنار طبیعت بکر و کوهستانی منطقه مجموعهای بینظیری را شکل داده است که چشم هر بینندهای را مات شکوه و عظمت خود میکند و یکی از زیباترین لوکیشنهای عکاسی ایران به ویژه در فصل بهار است که مناظر دیدنی رشته کوههای زاگرس جنوبی با درختان بلوط و پوشش گیاهی خاص خود را به نمایش میگذارد.
اما با وجود چنین ظرفیتهای منحصربه فرد و خاص گردشگری در منطقه که میتوان از جمله آن به رفتینگ، پرش روی تشک بادی آبی، قایقسواری، بانجی جامپینگ و ایجاد کمپ در کنار رود کارون اشاره کرد این منطقه آنچنان که باید برای مردم کشور ناشناخته مانده و وجود برخی چالشها مانع از ماندگاری گردشگر در این منطقه شده است.
اگر چه شکوفا نشدن ظرفیتهای گردشگری در استان چهارمحال و بختیاری محدود به کارون ۴ نمیشود و سایر جاذبههای گردشگری این استان سالهاست که در سایه کمتوجهی و نبود زیرساخت آنچنان که باشد از رونق برخوردار نیست و نتوانسته سهمی را در تولید ناخالص داخلی این استان ایفا کند اما این وضعیت در خصوص کارون ۴ نمود بیشتری دارد و جدای از آن نبود برنامه مدون برای توسعه گردشگری در این منطقه سبب آسیب به منطقه و انباشت زباله و پسماند در پشت سد کارون ۴ شده است و زیباییهای منطقه را تحت تاثیر خود قرار داده است.
از همین رو کارشناسان بر این عقیده هستند که در ابتدا باید ظرفیتهای منطقه را به خوب شناسایی و متناسب با آن بتوان زیرساخت ایجاد و گردشگر جذب کرد.
لزوم رونق گردشگری کارون ۴ متناسب با توسعه پایدار
عضو هیات علمی گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه شهرکرد در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: منطقه کارون دارای طبیعت بکر و بسیار جذاب برای رونق گردشگری است اما تاکنون برنامه مدونی متناسب با توسعه پایدار منطقه برای آن ارائه نشده است.
سید محمد موسوی افزود: اینکه در حال حاضر کارون ۴ به گذرگاهی برای عبور گردشگران تبدیل شده است و فضای مناسبی برای استراحت و اتراق مسافران در منطقه وجود ندارد سبب شده تا در مقایسه با استان همجوار که دارای ظرفیتهای مشابه با استان ما است نتوانیم در جذب گردشگر موفق عمل کنیم و این منطقه ناشناخته مانده است.
وی تصریح کرد: هر چند با جذب گردشگر به هر قیمتی مخالف هستیم و اعتقاد ما بر این است که اگر قرار است ورود گردشگر منجر به تخریب محیطزیست و منابع طبیعی شود بهتر است که به طور کلی گردشگر به آن منطقه ورود پیدا نکند چون مضرات آن بیشتر از مزایای آن است از همین رو باید طبق برنامه و اصولی به توسعه گردشگری در مناطق طبیعی اقدام کرد.
رونق گردشگری به شرط حفظ طبیعت
این کارشناس حوزه گردشگری، بررسی ظرفیتها و پتانسیل منطقه برای رونق گردشگری را گام نخست عنوان کرد و گفت: در ابتدا باید دید با کمترین آسیب وارده به طبیعت منطقه تا چه میزان زیرساخت، جاده دسترسی، مکانهای اقامتی و تاسیسات خدماتی ایجاد کرد و منطقه ظرفیت پذیرش چه تعداد گردشگر را دارد.
موسوی اظهار داشت: توسعه گردشگری در مناطق بکر طبیعی حساسیتهای خاص خود را دارد از همین رو باید برنامهریزی شده و مبتنی بر یک دستورالعمل هماهنگ با اداراتی نظیر محیطزیست، منابع طبیعی، میراثفرهنگی و آب منطقهای به توسعه گردشگری در منطقه کارون ۴ اقدام کرد.
وی گردشگری ماجراجویانه را یکی از مهمترین ظرفیتهای کارون ۴ عنوان کرد و گفت: به نظر میرسد باید روزی گردشگری در این منطقه به صورت حرفهایتر و تخصصیتر وارد عمل شد.
موسوی آموزش جوامع محلی را از دیگر ضرورتهای توسعه گردشگری در مناطق بکر طبیعی عنوان کرد و گفت: با آموزش مردم محلی میتوان آنها را در حفظ این منطقه و توسعه زیرساختها به کمک گرفت و بستر مناسبی برای ورود سرمایهگذار بخش خصوصی با نظارت میراث فرهنگی و حفظ طبیعت فراهم کرد.
میراث فرهنگی برای رونق گردشگری کارون ۴ چه برنامههایی دارد؟
معاون گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا مبنی بر برنامههای این اداره برای رونق گردشگری در منطقه کارون۴ ، گفت: اراضی و محدده کارون ۴ در شهرستان اردل یکی از مناطق گردشگری بکر و بینظیر استان است که تاکنون آنطور که باید از این ظرفیتها استفاده نشده است.
هادی قاسمی نافچی افزود: در استان ۵۲ مقصد گردشگری تعریف شده است که یکی از مهمترین این مقاصد، کارون ۴ است و رونق گردشگری در این منطقه را با گامهایی ابتدایی آغاز کرده و در ادامه آن را تقویت خواهیم کرد.
وی از آغاز نقطهیابی برای ایجاد زیرساختها در محدوده کارون ۴ خبر داد و گفت: با توجه به ماهیت کوهستانی بودن منطقه در ایجاد زیرساختها با محدودیت روبرو هستیم اما اراضی دارای شیب کمتر از ۱۲ درصد را شناسایی و به دنبال مجوز از منابع طبیعی برای ایجاد زیرساخت در منطقه هستیم.
معاون گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری از ایجاد ۱۲ کمپ گردشگری در منطقه خبر داد و گفت: در ۲ ماه اخیر میزبان ۶۰۰ گردشگر در این کمپها بودیم اما این کمپها مناسب فصل تابستان نیست و باید به سمت توسعه اقامتگاههای بومگردی در روستاهای اطراف این منطقه باشیم و مجوزهایی به مردم محلی برای ایجاد اقامتگاه در روستاهای شلیل، لندی و گوزلک داده شده است.
پیشبینی ۲ مجتمع بین راهی در محدوده کارون ۴
قاسمی همچنین از ایجاد ۲ مجتمع بینراهی در محدوده کارون ۴ در آینده نزدیک خبر داد و گفت: با تامین اعتبار مورد نیاز عملیات اجرایی این طرح را آغاز میکنیم.
وی به چالشهای رونق گردشگری در این منطقه نیز اشاره کرد و گفت: با توجه به طبیعت منطقه، کسب مجوز از منابعطبیعی و محیط زیست با محدودیت روبروست و از سوی دیگر مدیریت سد کارون ۴ هنوز به آب منطقه ای استان واگذار نشده است.
قاسمی افزود: در نظر داریم در محدود سه و پل کارون ۴ بازیهای آبی، رستوان آبی و فضایی برای ورزشهای ماجراجویانه ایجاد کنیم اما با توجه به اینکه مدیریت سد در اختیار استان نیز با محدودیتهایی روبرو هستیم.
معاون گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: یکی از بهترین و زیباترین اقامتگاههای بومگردی استان در محدوده کارون ۴ در روستای «گورمیشان» واقع شده است که برای ظرفیت منطقه کافی نیست و به دنبال آن هستیم تعداد این اقامتگاهها را افزایش دهیم.
قاسمی افزود: اگر چه بر این اعتقاد داریم که صرف برخورداری از جاذبههای طبیعی نمیتواند در جذب گردشگر موثر واقع شود و باید زیرساختهای لازم را متناسب با توسعه پایدار در منطقه ایجاد کرد اما این مهم نیاز به اعتبار دارد و درصدد هستیم تا با جذب سرمایهگذار و تسهیل کار زمینه را برای ایجاد زیرساختهای لازم در محدوده کارون ۴ فراهم کنیم.
وی با تاکید بر اینکه ماهیت گردشگری تخریب نیست افزود: اگر چه محدوده کارون ۴ محیطی جنگلی است و ایجاد تاسیسات گردشگری و زیرساختها با محدودیتهایی روبروست و حفظ طبیعت برای ما در اولویت است اما تلاش میشود در کنار حفظ این مواهب الهی بتوان در رونق گردشگری منطقه و افزایش شاخصهای رشد و توسعه آن گامهایی برداریم.
حمایت از سرمایهگذاران کارون ۴
فرماندار اردل نیز حمایت از سرمایهگذاران را برای ایجاد زیرساخت و رونق گردشگری در محدوده کارون ۴ را از برنامههای این شهرستان عنوان کرد و گفت: چنانچه سرمایهگذاری در این خصوص با مشکل روبرو شود وظیفه خود میدانیم که آن مشکل را برطرف و زمینه رونق و پویایی شهرستان را از این طریق فراهم کنیم.
رضا حاجیپور افزود: هرکس متقاضی سرمایه گذاری در حوزه گردشگری کارون ۴ و سایر نقاط شهرستان باشد میتواند با ارائه طرح توجیهی به ادارهکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری مراجعه کند و همه ادارات و دستگاههای دولتی بر اساس قوانین و آییننامههای اجرایی ملزم به همکاری در این خصوص هستند.
چهارمحال و بختیاری دارای بیش از ۸۰۰ جاذبه گردشگری شامل ۱۰۸ جاذبه طبیعی، ۶۷۴ جاذبه فرهنگی و تاریخی، هشت اثر دستساز، ۱۲ روستای هدف گردشگری ملی، ۱۵ منطقه نمونه گردشگری مصوب دولت است.
این استان همچنین ۷۲۷ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد که شامل ۶۲۸ اثر غیرمنقول، پنج اثر منقول، ۷۸ اثر ناملموس و ۱۷ اثر طبیعی است که هر یک از این آثار جاذبهای دیدنی برای دوستداران تاریخ و طبیعتگردی است.
این استان دارای ۱۲ روستای هدف گردشگری از مناطق ساحلی زایندهرود گرفته تا ارتفاعات زردکوه بختیاری است و هریک از روستاها در کنار طبیعت چهار فصل استان در تمامی ایام سال میتواند پذیرای گردشگران باشد.
وجود ذخیرهگاه جهانی زیستکره تنگ صیاد و سبزکوه، مناطق حفاظت شده، برخورداری از سه هزار کیلومتر رودخانه، وجود آب و هوای چهار فصل، پایگاه قایقرانی و رفتینگ، برخورداری از نخستین سایت سنگفرش پاراگلایدر ایران، وجود مرتفعترین سایت بانجیجامپینگ به ارتفاع ۷۵ متر در دوپلان شهرستان اردل در کنار زندگی کوچنشینی عشایر و جاذبههای فرهنگی نظیر صنایعدستی، سوغات محلی و روحیه مهماننوازی مردم این مرز و بوم، چهارمحال و بختیاری را به یکی از مقاصد گردشگری کشور تبدیل کرده و در سند آمایش سرزمین این استان در کنار کشاورزی و صنعت، گردشگری خود را به یکی از مزیتهای نسبی این استان برای تحقق توسعه پایدار مطرح کرده است.