چرخه معیوب نوغانداری خراسان‌شمالی؛ از بی‌پشتیبانی تا رکود

ایرنا/ نوغانداری، روزگاری یکی از مهمترین صنایع روستایی خراسان شمالی بود، اما امروز با کاهش حمایت‌های دولتی، هزینه‌های بالای تولید و واردات بی‌رویه ابریشم خام، این صنعت سنتی در چرخه‌ای معیوب گرفتار شده و به سمت رکود پیش می‌رود.

صنعت نوغانداری روزگاری یکی از مهمترین منابع درآمد و اشتغال در روستاهای خراسان شمالی بود؛ صنعتی که با تولید ابریشم طبیعی، نه تنها اقتصاد محلی را رونق می‌بخشید، بلکه میراثی ارزشمند را برای نسل‌های آینده به ارمغان می‌آورد.

---

بازار

---

اما امروز، این حرفه دیرینه و پرارزش به دلیل مشکلات متعدد از جمله کمبود حمایت‌های دولتی، بالا رفتن هزینه‌های تولید، واردات بی‌رویه و نبود زیرساخت‌های مدرن، در آستانه فراموشی قرار گرفته است.

نوغانداران که زمانی با امید و تلاش به پرورش کرم ابریشم می‌پرداختند، امروز از ناامیدی و کمبود انگیزه سخن می‌گویند و چشم‌انتظار تدابیر عملی برای بازگرداندن شکوه این صنعت به دیار خود هستند.

توتستان‌ها رو به نابودی؛ نوغانداران از فراموشی می‌گویند

خبرنگار ایرنا برای بررسی وضعیت نوغانداری به روستای «ینگه قلعه» در یکی از مناطق مستعد استان سفر کرد و آنجا که روزگاری صدای تولید و اشتغال از هر گوشه‌اش به گوش می‌رسید، امروز نشانه‌های خاموشی و کم‌رنگ شدن این حرفه به چشم می‌خورد.

با قدم گذاشتن به داخل یک کارگاه کوچک نوغانداری، صدای نوغاندار جوانی را می‌شنویم که با دلسردی می‌گوید: این کار دیگر سودی ندارد، قیمت پیله ثابت مانده اما هزینه‌ها هر روز بیشتر می‌شود، تا کی باید به این کار ادامه بدهیم وقتی سود واقعی نیست؟

از او می‌پرسم: شما چه مدت است که در این حرفه هستید؟

می‌گوید: حدود ۱۰ سال، ولی حالا انگیزه‌ای ندارم چون حمایتی نمی‌بینم.

پیرمردی که کنار ماست، با بغض در صدا می‌گوید: اینجا روزگاری پر از زندگی بود، همه اهل روستا در این کار بودند و اما حالا جوان‌ها رفته‌اند شهر، زمین‌های توتستان هم کم‌کم از بین می‌روند.

یکی دیگر از نوغانداران، زن جوانی است که تخم نوغان را روی میز کارش می‌چیند، او می‌گوید: کمیته امداد کمک‌هایی کرده، ولی کافی نیست، ما به قیمت خوب برای پیله و تسهیلات نیاز داریم و بدون این‌ها این کار برایمان فقط سختی دارد.

از او می پرسم؛ شما چه پیشنهادی دارید که صنعت نوغانداری دوباره رونق بگیرد؟

او پاسخ می‌دهد: اگر دولت قیمت تضمینی را بالا ببرد، تسهیلات بدهد و صنایع تبدیلی ایجاد شود، می‌توانیم به آینده امیدوار باشیم.

یکی دیگر از نوغانداران با اشاره به تجهیزات قدیمی می‌گوید: دستگاه‌های ما همه سنتی است و برای تولید بهتر و بیشتر باید تجهیزات جدید داشته باشیم، اما هزینه‌اش بالاست و هیچ حمایتی نیست.

آنها در پایان گفت‌وگو اتفاق نظر دارند که نوغانداری خراسان شمالی هنوز ظرفیت بالقوه زیادی دارد اما تا زمانی که مشکلات اصلی برطرف نشود، این صنعت به سختی می‌تواند زنده بماند.

در گفت‌وگو با «مهدی شکاری»، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی درباره راهکارهای رفع این مشکلات و برنامه‌های حمایتی این سازمان پرسیدیم.

حمایت‌های مداوم؛ کلید احیای نوغانداری

شکاری در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان نوغانداری را از بحران خارج کرد، می گوید: اولین و مهم‌ترین اقدام، حمایت‌های مستمر و هدفمند دولت است، افزایش قیمت تضمینی پیله ابریشم و ارائه تسهیلات به نوغانداران می‌تواند انگیزه تولیدکنندگان را برای ادامه فعالیت بیشتر کند.

وی می افزاید: ما تلاش داریم تا با توزیع رایگان تخم نوغان و نهال‌های توت، هزینه‌های اولیه تولید را برای بهره‌برداران کاهش دهیم و زمینه رشد این صنعت را فراهم کنیم.

زیرساخت‌های صنایع تبدیلی؛ حلقه مفقوده

معاون جهاد کشاورزی خراسان شمالی ادامه می دهد: یکی از مشکلات اصلی ما نبود صنایع تبدیلی و فرآوری مناسب در استان است که باعث شده محصولات به صورت خام به بازار عرضه شوند و ارزش افزوده کمی نصیب تولیدکنندگان شود.

وی می گوید: با توسعه این صنایع، می‌توان علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سود تولیدکنندگان را نیز افزایش داد و نوغانداری را به یک منبع درآمد پایدار تبدیل کرد.

مقابله با واردات بی‌رویه و حمایت از تولید داخلی

شکاری همچنین به چالش واردات غیرمجاز اشاره کرد و بیان می کند: واردات بی‌رویه ابریشم خام، باعث کاهش قیمت و انگیزه تولید داخلی شده است و ما باید از طریق سیاست‌های تعرفه‌ای و حمایت‌های مالی، بازار را برای تولیدکنندگان داخلی امن کنیم.

وی در پایان با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری ابریشم در خراسان شمالی می افزاید: ایجاد کارگاه‌های سنتی و معرفی صنعت نوغانداری به گردشگران، می‌تواند علاوه بر حفظ این میراث فرهنگی، به درآمدزایی و توسعه اقتصادی منطقه کمک کند.

شکاری با تاکید بر اینکه جهاد کشاورزی آماده همکاری همه‌جانبه با نوغانداران است، می گوید: با همدلی و تلاش مشترک، می‌توان نوغانداری را از وضعیت رکود خارج کرد و جایگاه واقعی آن را در اقتصاد استان بازگرداند.

خراسان شمالی در تولید پیله‌تر کرم ابریشم در کشور رتبه سوم و در بهره وری رتبه اول را دارد، میانگین تولید پیله‌تر ابریشم در خراسان شمالی ۴۲.۵ کیلوگرم و میانگین کشوری ۳۷.۵ که استان در این زمینه پنج کیلوگرم از متوسط کشور بالاتر است.

سه هزار و ۸۱۲ نفر از اهالی خراسان شمالی در نوغان داری مشغول به فعالیت هستند.

آخرین خبر خراسان شمالی در اینستاگرام :
https://instagram.com/bojnord_today