موزه‌ها؛ گنجینه‌های فراموش‌شده در سبد فرهنگی ایرانیان

ایرنا/ موزه‌ها فراتر از ویترین‌هایی برای نمایش اشیای قدیمی‌، روایت‌گر داستان‌های بشری، از غارنشینی تا شهرنشینی و از شکست‌ها تا پیروزی‌های تمدن‌ها هستند اما با وجود نقش بی‌بدیل موزه‌ها، این اماکن در سبد فرهنگی خانواده‌های ایرانی، از جمله گلستانی‌ها، جایگاه شایسته‌ای ندارند.

موزه‌ها با به‌هم‌پیوستن گذشته و حال به ما کمک می‌کنند تا ریشه‌های هویتی خود را بهتر بشناسیم و آینده‌ای آگاهانه‌تر بسازیم. از آثار هنری و علمی گرفته تا آداب و رسوم ملت‌ها، موزه‌ها دریچه‌ای به سوی درک عمیق‌تر فرهنگ و تاریخ‌اند.

---

بازار

---

هزینه‌های ناچیز ورود به موزه‌ها نشان می‌دهد که مشکل، بیش از مسائل اقتصادی، به فقدان فرهنگ موزه‌گردی بازمی‌گردد. بسیاری از مردم، موزه‌ها را مکان‌هایی خشک و بی‌روح می‌دانند و ترجیح می‌دهند اوقات فراغت خود را در سینما، پارک یا مراکز خرید بگذرانند.

کمبود آموزش در مدارس نیز به این چالش دامن زده است. دانش‌آموزان، که آینده‌سازان جامعه‌اند، کمتر با اهمیت موزه‌ها به‌عنوان ابزار یادگیری تاریخ و فرهنگ آشنا می‌شوند و این شکاف آموزشی، همراه با ضعف در فرهنگ‌سازی، موزه‌ها را از اولویت‌های فرهنگی خانوارها دور نگه داشته است.

گلستان: گنجینه‌ای با چالش‌های بزرگ

استان گلستان، با بیش از هزار اثر ثبت‌شده ملی، ۶ اثر جهانی و ۱۵ موزه فعال، ظرفیت بی‌نظیری برای تبدیل شدن به قطب گردشگری فرهنگی دارد.

تاریخ غنی، تنوع قومیتی و منابع میراثی، گلستان را به گوهری درخشان در نقشه فرهنگی ایران بدل کرده اما چالش‌هایی مانند کمبود زیرساخت‌های مدرن، تجهیزات ناکافی و فقدان منابع مالی، مانع شکوفایی این ظرفیت‌ها شده‌اند.

موزه‌های گلستان، به‌دلیل نبود فضاهای تعاملی و جذاب، کمتر توانسته‌اند تجربه‌ای هم‌تراز با استانداردهای جهانی ارائه دهند و این کاستی‌ها، همراه با کمبود اطلاع‌رسانی، باعث شده تا حتی ساکنان محلی از گنجینه‌های شهر خود بی‌خبر بمانند.

کارشناس میراث فرهنگی و سرپرست کاخ موزه گرگان، موزه‌ها را ابزاری کلیدی برای مستندسازی و انتقال تاریخ بشری می‌داند.

به گفته جعفر خاندوزی، این نهادها نه‌تنها فرهنگ و تمدن ایران را به مردم کشور معرفی می‌کنند، بلکه در سطح جهانی نیز جایگاه ایران را به‌عنوان کشوری با تاریخی کهن و تمدنی غنی تقویت خواهند کرد.

وی معتقد است موزه‌ها می‌توانند در دیپلماسی فرهنگی نقش‌آفرین باشند و با معرفی دستاوردهای ایران، به ارتقای تصویر جهانی کشور کمک کنند اما این ظرفیت بدون رفع موانع موجود، به‌طور کامل محقق نخواهد شد.

چگونه موزه‌ها را به زندگی مردم بیاوریم؟

خاندوزی کمبود منابع مالی را یکی از موانع اصلی توسعه موزه‌ها در گلستان دانست و تاکید کرد: این استان به‌دلیل شاخص‌های پایین توسعه‌یافتگی، از کمبود اعتبارات رنج می‌برد اما مشکلات تنها به مسائل مالی محدود نمی‌شود؛ فقدان فرهنگ موزه‌گردی و ضعف در اطلاع‌رسانی نیز نقش مهمی در این مهجوریت دارند.

وی با یادآوری افزایش بازدیدکنندگان موزه‌های گلستان، به‌ویژه کاخ موزه گرگان، در ایام نوروز و پیشنهاد کرد: با همکاری دستگاه‌های مختلف، از جمله اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، و از طریق اطلاع‌رسانی گسترده‌تر، باید مردم را به بازدید از موزه‌ها ترغیب کرد.

وی ادامه داد: یکی از اقدامات مؤثر، رایگان کردن بازدید از موزه‌ها است که البته هنوز برای بسیاری از مردم ناشناخته مانده است. افزایش آگاهی عمومی، از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند این فرصت را به خانواده‌ها معرفی کند.

موقعیت جغرافیایی گلستان، با دسترسی آسان به استان‌های شمالی و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان، این استان را به مقصدی ایده‌آل برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است.

با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های گردشگری و توسعه موزه‌ها، گلستان می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری کشور بدل شود. این امر نه‌تنها به رشد اقتصادی استان کمک می‌کند، بلکه هویت فرهنگی آن را نیز تقویت خواهد کرد.

موزه‌ها، با تمام چالش‌هایشان، همچنان گنجینه‌هایی بی‌بدیل برای حفظ و انتقال میراث فرهنگی‌اند.

برای بازگرداندن آن‌ها به سبد فرهنگی خانوارها، نیاز به تلاشی جمعی است: از آموزش در مدارس و اطلاع‌رسانی گسترده گرفته تا به‌روزرسانی زیرساخت‌ها و ایجاد تجربه‌های جذاب و تعاملی.

گلستان، با تاریخ و فرهنگ غنی خود، می‌تواند پیشگام این تحول باشد و موزه‌ها را به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم تبدیل کند.

آخرین خبر گلستان در اینستاگرام : Instagram.com/golestan_today

آخرین خبر گلستان در اینستاگرام :
Instagram.com/golestan_today